فرش دستباف هنري اصيل، نيازمند حمايت بيشتر مسوولان

هنر فرش دستباف كه از هنرهای اصیل كشورمان به شمار می رود در تمامی نقاط ایران پراكنده است اما در این میان استان خراسان بزرگ (استانهای خراسان رضوی، شمالی و جنوبی) و از جمله مشهد از جایگاه دیرینه ای برخوردار است .

از پیشكسوتان مهم این صنعت در این منطقه می توان به افرادی مانند صابر، خامنه، عمواوغلی و مخملباف كه آثار شاخصی از آنان به یادگار مانده است، اشاره كرد.

بیشترین دوران شكوفایی فرش دستباف این منطقه به حدود 400 سال گذشته برمی گردد و در نیمه قرن 13 بازرگانان تبریز در مشهد نیز همانند تبریز، اراك، كرمان و كاشان كارگاههای قالی بافی بزرگ تاسیس كردند به همین علت امروزه سبك بافت تركی و فارسی هر دو در مشهد رایج است.

علیرغم اینكه فرش دستباف كشورمان بیشترین سهم را در صادرات غیر نفتی دارد ولی تولید كنندگان و صادر كنندگان آن با مشكلات بسیار روبرو هستند.

جمعی از شركت كنندگان و بازدید كنندگان هفتمین نمایشگاه فرش دستباف مشهد در حاشیه برگزاری آن در گفت و گو با خبرنگار ایرنا ضمن بیان مشكلات خود خواستار توجه بیشتر مسوولان ذیربط نسبت به رفع آنها شدند.

یكی از دست اندركاران تولید فرش دستباف كه استان اصفهان در این نمایشگاه حضور یافته، گفت: بالا بودن قیمت مواد اولیه به عنوان یكی از مشكلات مهم فرش دستباف بر افزایش قیمت تمام شده آن تاثیر زیادی گذاشته است.

'علیرضا بهرامی' با اشاره به افزایش بیش از یكصد درصدی قیمت مواد اولیه تولید فرش دستباف طی سه سال گذشته، گفت: این معضل در كنار افزایش قیمت حامل های انرژی موجب بروز تنگناهایی برای دست اندركاران این صنعت شده است.

وی از مسوولین ذیربط خواست با پرداخت تسهیلات و یارانه لازم از تولید كنندگان این بخش حمایت و به نوعی در كاهش قیمت تمام شده آن نقش آفرین باشند.

یكی از دست اندركاران صادرات فرش دستباف هم می گوید: این صنعت از ظرفیتهای بسیاری در تولید و صادرات برخوردار است و در صورت حمایت بیشتر مسوولان می تواند نقش مهمی در رونق اقتصادی و اشتغالزایی كشور داشته باشد.

'محمود حكیمی' اضافه كرد: كشورمان با توجه به سابقه تاریخی و جایگاه خاص در صنعت تولید فرش دستباف دارای وجهه خاصی در جهان می باشد و فرشهای تولیدی ایران بازارهای مصرف بسیاری در كشورهای مختلف اروپایی ، آمریكایی و آسیایی را به خود اختصاص داده است.

او بیان كرد:‌ برخی از كشورها با سوء ‌استفاده از جایگاه فرش ایران در سطح بین المللی با كپی برداری نقشه هایی معتبر فرش ایرانی ، فرشهایی با كیفیت بسیار پایین به نام فرش ایرانی تولید و در بازارها مصرف جهانی عرضه می كنند.

وی گفت: این مساله موجب صدمه زدن به جایگاه فرش دستباف ایران در كشورهای دیگر می شود و مسوولان باید تدابیر خاصی برای رفع این معضل اقدام عاجلی بكنند.

حكیمی افزود: در واقع رقبای فرش ایران از نام معتبر كشورمان برای فروش و عرضه محصولات خود استفاده می‌كنند.

یكی از تولید كنندگان و فروشندگان فرش كه از تهران برای بازدید به این نمایشگاه مراجعه كرده، نیز گفت: فرش دستباف از تنوع كمتری در نقشه در مقایسه با فرشهای ماشینی برخوردار است.

'الیاس مشتاق' اظهار داشت: برخی از تولید كنندگان به صورت سنتی و خانگی و با همان نقشه های قدیمی در روستاها مبادرت به تولید فرش دستباف می كنند.

وی تجمیع تولید كنندگان در مجتمع های فرش دستباف را یكی از رویكردهای مهم دولت طی سنوات اخیر برشمرد و خواستار توسعه كمی و كیفی آن شد.

او گفت:‌ ایجاد مجتمع های فرش دستباف علاوه بر تجمیع تولید كنندگان این صنعت و پرهیز از پراكنده كاری آنان زمینه ای فراهم می شود كه مسوولین با ارایه نقشه های جدید و پرداخت تسهیلات لازم از دست اندركاران این بخش بیشتر حمایت كنند.

'بابك خسروی' یكی از فروشندگان فرش دستباف مشهد نیز گفت: كاهش قیمت مواد اولیه و قیمت تمام شده و هزینه تولید و تنوع پذیری در تولید در افزایش رقابت پذیری فرش دستباف بسیار موثر است.

وی بازاریابی و درك درست از نیازهای بازارهای مصرف داخلی و كشورهای هدف را در تولید هدفمند فرش دستباف در كشور مهم دانست و خواستار توجه دست اندركاران ذیربط نسبت به این امر شد.

رییس اتحادیه صادر كنندگان فرش دستباف استان خراسان رضوی نیز گفت: فرش دستباف از ظرفیتهای بسیاری در تولید و صادرات كشور و این استان برخوردار است و می تواند سهم قابل توجهی از سهم صادرات غیر نفتی را به خود اختصاص دهد.

'هادی مخملی' افزود: با برگزاری نمایشگاه فرش دستباف مشهد موقعیت مناسبی برای معرفی بیش از پیش توانمندی های این صنعت به مردم و جامعه و افزایش شناخت تولید كنندگان و صادركنندگان این بخش با یكدیگر و تبادل نظر بین آنان و در نهایت كمك به توسعه صنعت فرش دستباف فراهم شد.

او مهمترین هدف برگزاری این نمایشگاه را ایجاد بستری مناسب جهت رونق بخشیدن به تعاملات تجاری و هم‌اندیشی در تقویت توانمندی‌ها و ارایه تولیدات متنوع و برتر این صنعت، ارتقای سهم ایران در بازارهای جهانی فرش، افزایش تقاضای فرش در بازارهای داخلی و میراث ‌داری هویت ایرانی ذكر كرد.

وی سایر اهداف مهم برگزاری نمایشگاه فوق را تولید فرش مبتنی بر سفارش پذیری، ارایه آخرین خلاقیت‌ها و ایده‌های نوین دستبافان فرش ایرانی و ایجاد زمینه مناسب برای برقراری ارتباط و تبادل تجارب كارشناسان برشمرد.

معاون توسعه بازرگانی داخلی رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان خراسان رضوی هم گفت: سالانه به طور متوسط 750 هزار مترمربع انواع قالی، قالیچه و فرش دستباف در این استان تولید می شود و این میزان 25 درصد تولید و 20درصد سهم صادرات كشور را به خود اختصاص می دهد.

'محمد رضا موحد' ادامه داد:‌ سهم این استان از درآمد ارزی سالانه صادرات فرش دستباف كشور 70 میلیون دلار است.

وی بیان كرد: در بخش تولید هم سالانه 15 هزار تن پشم، 200 تن پیله ابریشم و یكصد هزار تن وش پنبه در استان خراسان رضوی تولید می شود.

او خاطر نشان كرد: مجموع تولیدات مواد اولیه مرتبط با فرش دستباف در این استان 40 درصد مجموع تولید كشور را تشكیل می دهد.

موحد گفت:‌ 18 اتحادیه فرش دستباف ،‌ بالغ بر 90 هزار بافنده در قالب بیش از 300 مجتمع قالی بافی متمركز و 85 كارگاه صنایع جانبی در استان فعالیت دارند.

قائم مقام مركز ملی فرش ایران هم گفت: فرش دستباف كشور با ظرفیتهای خاص خود نقش مهمی در ارتقای تولید ملی و رونق اقتصادی كشور دارد.

'مهدی كاتب' نامگذاری امسال به عنوان تولید ملی و حمایت از كار و سرمایه ایرانی توسط رهبر معظم انقلاب را یاد آور شد و گفت: فرش دستباف با ظرفیت های خاص خود نمود عینی تحقق شعار امسال است.

او ادامه داد: حمایت از تولید كنندگان و توسعه كمی و كیفی تولید فرش دستباف از طریق پرداخت تسهیلات بانكی به عنوان یكی از رویكردهای مهم این مركز طی سالجاری با قوت ادامه می یابد.

وی شناسنامه‌دار كردن فرش دستباف در سیستم ایران كد را از دیگر اقدامهای مهم مركز ملی فرش ایران ذكر كرد و گفت:‌ بر این اساس تولید كنندگان مربوطه می توانند با حداقل هزینه نسبت به ثبت و شناسنامه‌دار كردن فرش تولیدی و دستباف خود در این سامانه اقدام كنند.

وی گفت:‌ همچنین برای محافظت از حق معنوی طراحان و صاحبان نقشه فرشهای دستباف و جلوگیری از كپی شدن آنها، اثر این طراحان بعد از ارزیابی نخستین در كتابخانه ملی ثبت می شود.

وی بیان كرد:‌ بر این اساس هر فرد فعال در صنعت فرش می‌تواند برند خاص خود را به ثبت رسانده و با این برند فعالیت كند.

او اظهار داشت: فروشندگان باید حفظ بازار و مشتریان فرش دستباف را در اولویت اقدامهای خود قرار دهند.

وی مهمترین ملزومات حوزه فرش دستباف حفظ و ارتباط مشتری‌های قدیمی وآشنایی با بهترین روش‌های طراحی، شناخت توانمندی رقبا و نیازهای بالقوه و بالفعل و گارانتی و خدمات پس از فروش برشمرد.

وی خاطر نشان كرد:‌ بازاریابی و تبلیغات مناسب و درك درست از بازارهای هدف صادرات در آسیا و جهان، كاهش هزینه تمام شده و توجه به نیازهای بالقوه و بالفعل از جمله ضرورت‌های مورد توجه مسوولان و فعالان تولید و صادرات فرش دستباف كشورمان است.

كاتب از تولید كنندگان و صادر كنندگان فرش دستباف كشور خواست كه بخشی از درآمد خود را برای تبلیغات و معرفی تولیدات و كالاهای خود اختصاص بدهند تا شاهد معرفی هر چه بهتر این صنعت در سطح داخل و خارج كشور باشیم.

وی ارزش صادرات فرش دستباف كشور طی پارسال را 560 میلیون دلار ذكر كرد و گفت:‌ هدف گذاری ما طی امسال افزایش دوبرابری این میزان است.

كاتب افزود:‌ همچنین از مجموع یك میلیارد و 300 میلیون دلار تجارت جهانی سالانه فرش دستباف جهان 500 میلیون دلار سهم ایران است.

وی گفت: هم اكنون دو میلیون نفر در عرصه تولید فرش دستباف كشور فعالیت دارند و سالانه پنج میلیون مترمربع از این فرش در ایران تولید می شود.

او بیان كرد:‌ بر اساس بررسی‌های انجام شده 70 درصد فرش‌های دستباف ایران به خارج كشور صادر می‌شود.

هفتمین نمایشگاه سراسری فرش دستباف مشهد با حضور 70 شركت كننده از استانهای خراسان رضوی ، شمالی و جنوبی، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، تهران و اصفهان 13 الی 17 تیرماه جاری در محل نمایشگاه بین المللی مشهد دایر است.

شركت كنندگان در این نمایشگاه آخرین تولیدات خود را در زمینه های انواع فرش های نفیس دستباف و ابریشمی و تابلوفرش، فرش های تجاری و عشایری، گلیم و جاجیم و مواد اولیه مرتبط با فرش در معرض دید علاقمندان قرار داده اند.ك/4

7490/659