به گزارش ایرنا، گندم به عنوان یكی از محصولات استراتژیك و پرمصرف در اراضی زراعی عمده كشور كشت می شود تا نیاز به این محصول را در سطح كشور تامین كند.
استان زنجان از سال 1389 در تولید گندم از مرزهای خودكفایی برای مصارف داخلی خود گذشته است و هم اكنون به میزان دو برابر نیاز خود، این محصول كشاورزی بسیار مهم را تولید می كند.
رییس سازمان جهاد كشاورزی استان زنجان در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: در سال زراعی جاری بیش از 300 هزار تن گندم از اراضی كشاورزی استان برداشت شده است.
محمدرضا نهاوندی پور افزود: سالانه 13 میلیون تن گندم در كشور تولید می شود كه از این مقدار، بیش از 300 هزار تن در زنجان برداشت می شود.
به گفته رییس سازمان جهاد كشاورزی استان زنجان از این میزان گندم برداشت شده، 150 هزار تن در سطح استان مصرف و 150 هزار تن مازاد آن، علاوه بر صدور به استان های دیگر، در واحدهای دام و طیور، بخش صنعتی و تامین بذر سال های آینده استفاده می شود.
وی ادامه داد: در زمان حاضر زنجان به غیر از تولید دانه های روغنی و برنج، در همه محصولات مورد نیاز خود بویژه گندم خودكفا شده و مشكلی در این بخش ندارد.
** شیوه های نوین آبیاری ضامن افزایش تولید
حدود 30 هزار هكتار از اراضی استان زنجان تا پایان سال گذشته به سیستم های نوین آبیاری مجهز شده اند .
امسال نیز با برنامه ریزی های انجام شده 10 هزار هكتار از اراضی آبی این استان به سیستم های نوین آبیاری مجهز خواهند شد.
نهاوندی پور مدیر كل جهاد كشاورزی استان زنجان به ضرورت تحقیق و پژوهش در تمام حوزه های كشاورزی تاكید كرد و اظهار داشت: پژوهش و تحقیق می تواند به كشت بهینه و برداشت مناسب محصولات كشاورزی منجر شود.
رییس سازمان جهاد كشاورزی استان زنجان گفت: با اقدامات انجام شده در مركز تحقیقات كشاورزی این استان رقم های جدید گندم مقاوم و با نیاز محدود به آب تولید شده است.
وی افزود: در زمان حاضر 13 رقم گندم در استان زنجان كشت و تولید می شود و آخرین نوع آن ˈهما ˈ است كه سال گذشته توسط مركز تحقیقات كشاورزی استان متناسب با شرایط اقلیمی و آب هوایی منطقه معرفی و تولید شد.
نهاوندی پور یادآور شد: در مركز تحقیقات جهاد كشاورزی استان زنجان ارقام جدید گندم پس از پژوهش و كسب نتایج مطلوب توسط محققان تولید و به كشاورزان معرفی می شود.
وی اظهار كرد: سالانه 40 درصد محصول گندم استان زنجان در شهرستان خدابنده تولید می شود.
رییس سازمان جهاد كشاورزی استان زنجان گفت: آبیاری تحت فشار در دو بخش قطره ای ویژه باغات و بارانی ویژه زراعت در این استان اجرا می شود.
وی افزود: با تمهیدات و برنامه ریزی های انجام شده وضعیت كشت گندم در استان زنجان نسبت به مراكز دیگر مناسب و به لحاظ كمی و كیفی رو به رشد است.
نهاوندی پور خاطر نشان كرد:همزمان با آغاز سال زراعی جدید كشت انواع ارقام كشاورزی گندم بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته است.
** تحقیقات و اصلاح بذر راهكار بهبود منافع زراعت
مدیر بخش اصلاح نهال و بذر مركز تحقیقات جهاد كشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان، معتقد است كه این بخش قادر به بررسی مشكلات زراعی و بهسازی نژادی ارقام گندم و محصولات مختلف مورد كشت در استان است.
مسعود كامل می گوید : این بخش با برخورداری از مزارع تحقیقاتی در ایستگاه های مختلف، ادوات كاشت و برداشت آزمایشات، آزمایشگاه و كارگاه می تواند خدمات مشاوره ای و تحقیقاتی مناسبی را در اختیار متقاضیان قرار دهد.
وی به اولویت های تحقیقاتی این بخش اشاره كرد و یاد آور شد: تهیه بذر اصلاح شده غلات آبی و دیم، حبوبات آبی و دیم، علوفه دیم و آبی و گیاهان پوششی، دانه های روغنی، سبزی و صیفی و مطالعات ژنتیك و ذخایر توارثی در راس برنامه ریزی های بخش اصلاح نهال و بذر قرار دارد.
كامل، بررسی مشكلات و ارایه راهكار مناسب با اجرای طرح های تحقیقاتی برای محصولات عمده مورد كشت در این استان را از مسوولیت این بخش دانست و اظهار كرد: فعالیت در زمینه به نژادی غلات آبی و دیم، حبوبات دیم، دانه های روغنی، محصولات سبزی، صیفی و علوفه باهمكاری موسسه تحقیقات كشاورزی دیم كشور از دیگر وظایف این بخش محسوب می شود.
مدیر بخش اصلاح نهال و بذر مركز تحقیقات جهاد كشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان، خالص سازی بذر سرداری این استان طی فعالیت های چندین ساله را از دستاوردهای این بخش دانست و گفت: معرفی یك رقم جو پاییزه برای این استان و معرفی دو رقم جو ˈسهندˈ و ˈآبیدرˈ برای مناطق سردسیر كشور از دیگر یافته های علمی این بخش است.
وی معرفی ارقام گندم پاییزه ˈآذر2ˈ، ˈرصدˈ، ˈهماˈ و ˈاوحدیˈ برای مناطق سردسیر كشور را از دیگر نتایج مطالعات و تحقیقات این بخش دانست و خاطر نشان كرد: با توجه به وجود بیش از 800 هزار هكتار اراضی زیر كشت گندم آبی در مناطق سردسیر كشور، این یافته های علمی می تواند نقش عمده و مهمی در بهبود كمیت و كیفیت محصول گندم داشته باشد.
كامل، معرفی یك رقم سویا با همكاری موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر و نهال را از دیگر یافته های علمی این بخش دانست و افزود: معرفی ارقام مختلف گندم آبی ˈشهریار، الوند، الموت، نوید، توس، زرین، پیشگام، اروم، زارع و میهن، معرفی ارقام مختلف حبوبات آبی ˈاختر، درخشان، صیاد، پاكف شكوفا و صدرˈ با همكاری موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر كشور از نتایج تحقیقات و مطالعات صورت گرفته در این مركز محسوب می شود.
** آفت سن مهمترین مشكل گندم كاران زنجانی است
مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد كشاورزی استان زنجان با اشاره به این كه در مرحله برداشت گندم اقدامات متعددی انجام می گیرد گفت: ردیابی و پیش آگاهی سن گندم توسط شبكه های بخش دولتی و خصوصی از فعالیت های عمده این حوزه است.
امید عسگری افزود: امسال مبارزه شیمیایی سن گندم و جو در سطحی معادل 215 هزار هكتار از اراضی كشاورزی این استان انجام شد.
مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد كشاورزی استان زنجان گفت: سمپاشی آفت گندم و جو توسط 176 دستگاه انجام می شود.
وی با بیان این كه مبارزه همگانی با سن گندم در همه شهرستان های زنجان باجدیت بیشتری انجام شده است و اظهار كرد: سن گندم از جمله آفات محصولات زراعی ایران می باشد كه با مكیدن شیره بذر در مراحل شیری شدن و قبل از سفت شدن، عملكرد و كیفیت محصول را تا 100 درصد كاهش می دهد.
عسگری ادامه داد: امسال سمپاشی بموقع مزارع توسط كشاورزان و همكاری بموقع با كارشناسان كشاورزی موجب شد آفت سن گندم به میزان قابل توجهی در سطح مزارع استان زنجان كاهش یابد.
وی اظهار كرد: تخریب مراتع در اثر چرای بیش از حد، كاهش بارش ها در برخی شهرستان ها، گرم و خشك بودن هوا، كاشت منابع طبیعی در ارتفاعات و مبارزه نكردن بموقع كشاورزان با این آفت موجب افزایش جمعیت سن زدگی گندم شده است.
* *ارتقای كمی و كیفیت ذخیره سازی ، عامل رونق كشت گندم
به گفته مدیر عامل شركت غله و خدمات بازرگانی منطقه 14 استان زنجان در زمان حاضر فضای استاندارد ذخیره سازی گندم در این استان بالغ بر 568 هزار تن است.
پرویز خالقی با اشاره به این كه قبل از پیروزی انقلاب اسلامی فقط یك سیلوی دولتی با ظرفیت هفت هزار تن ذخیره برای گندم در زنجان وجود داشت افزود: فضای ذخیره سازی گندم تا پایان سال 84 به 107 هزار تن افزایش یافت.
وی ادامه داد: با احداث سیلوهای متعدد در شهرستان های تابعه استان زنجان، ظرفیت ذخیره گندم استان تا پایان سال 92 به 750 هزار تن افزایش خواهد یافت.
مدیرعامل شركت غله و خدمات بازرگانی منطقه 14 زنجان یادآور شد: با ذخیره سازی های فعلی و ذخیره گندم در سیلوها طی چند سال آینده این استان مشكلی در تامین موارد مصرفی آرد مورد نیاز خود نخواهد داشت.
وی با اشاره به این كه با روی كار آمدن دولت نهم و دهم نهضت سیلوی سازی در كشور با جدیت بیشتری آغاز شد اظهار كرد: طی هفت سال گذشته فضای ذخیره سازی گندم به 460 هزار تن افزایش یافت كه این امر روند روبه رشدی را در این بخش نشان می دهد.
مدیرعامل شركت غله و خدمات بازرگانی منطقه 14 استان زنجان گفت: طی هفت سال گذشته تعداد سیلوها و كارخانه های آرد سازی این استان رشد قابل توجهی داشته است.
وی با بیان اینكه گندم های تولیدی استان زنجان به لحاظ كیفیت در حد متوسط كشوری قرار دارند اظهار كرد: گندم تولیدی این استان به لحاظ دارا بودن گیلوتن وضعیت مناسبی دارد.
خالقی همچنین سن زدگی گندم را در میزان برداشت این محصول استراتژیك بسیار تاثیر گذار دانست و افزود: آفت سن گندم به لحاظ نوع آب و هوایی در نقاط كوهستانی بیش از مناطق دیگر مشاهده می شود.
وی با اشاره به این كه امسال بیشترین طغیان آفت سن گندم در استان های كرمانشاه، همدان، كردستان و زنجان گزارش شده است، اظهار كرد: تولید كنندگان متناسب با نوع درصد سن زدگی، بصورت مستقیم و غیر مستقیم گندم را طبقه بندی و در چرخه مصرف انسانی مورد استفاده قرار می دهند.
خالقی به مراحل پس از برداشت و بوجاری گندم در كارخانه های آرد سازی اشاره كرد و افزود:هر كارخانه آرد سازی یك واحد كنترل كیفیت دارد كه این روند رقابتی را در بوجاری گندم و تولید بهتر آن فراهم می كند.
وی با بیان این كه گندم بعد از ورود به كارخانه آرد سازی توسط واحد كیفیت نمونه برداری می شود و افزود : با جدا سازی گندم از ناخالصی ها، گندم مرغوب به دست آمده رطوبت و نم زنی شده و در نهایت وارد چرخه تولید می شود.
مدیر عامل شركت غله و خدمات بازرگانی منطقه 14 زنجان گفت: در زمان حاضر پنج كارخانه آرد سازی در این استان فعالیت می كنند كه ذخیره و ظرفیت آرد تولیدی آن بالاتر از میزان مصرف داخلی استان است و تاكنون مشكلی در این بخش گزارش نشده است.
وی گفت: با افتتاح كارخانه های آرد سازی در شهرهای هیدج و سلطانیه علاوه بر افزایش ظرفیت تولید، زمینه صدور آن به استان های مجاور و كشورهای همسایه بیش از گذشته فراهم می شود.
خالقی تصریح كرد: در زمان حاضر استان زنجان در ارتباط با تولید و عرضه آرد مورد نیاز واحدها مشكلی ندارد.
وی افزود: تجهیزات موجود سه واحد از پنج كارخانه آرد سازی استان در سطح متوسط كشوری قرار دارد و ماشین آلات مورد نیاز این احدها نیز با اعتباری بالغ بر 40 میلیارد ریال نوسازی شده است.
مدیر عامل شركت غله و خدمات بازرگانی منطقه 14 زنجان گفت: امسال بخش خصوصی خرید محصول گندم كشاورزان را بر عهده داشت كه این اقدام بسیاری از معضلات و مشكلات قبلی را به میزان بالایی كاهش داد.
خالقی با اشاره به این كه ورود بخش خصوصی و خرید گندم كشاورزان با قیمت متفاوت اعلام شده دولتی سبب كاهش نقش دلالان و مشكلات موجود در این بخش به میزان قابل توجهی شد افزود: امسال خرید تضمینی گندم با كمترین مشكل در استان انجام شد.
خالقی خاطر نشان كرد: مشاركت و همكاری 28 مركز تعاون روستایی استان نیز در خرید و ذخیره سازی گندم نقش بسزایی داشت.
** برداشت مطلوب نیازمند كمباین سالم است
عملیات برداشت گندم در استان زنجان با تركیبی از روش های قدیمی مانند داس و شیوه های پیشرفته آن از روزهای پایانی خرداد ماه در شهرستان طارم آغاز می شود و برداشت در دیگر مناطق استان با سرعت بیشتری انجام و در روزهای آغازین ماه شهریور به پایان می رسد.
رئیس امور فناوری های مكانیزه سازمان جهاد كشاورزی استان زنجان می گوید : عملیات برداشت گندم با 325 دستگاه كمباین بومی درزنجان آغاز می شود كه این تعداد دستگاه جوابگوی نیاز كشاورزان نیست و برای رفع این مشكل و تسریع در برداشت محصول همه ساله 263 دستگاه كمباین از استان های همجوار وارد استان می شود.
مظفر یوسفی پور یادآوری می كند كه امسال 28 دستگاه كمباین از استان اردبیل، 88 دستگاه از استان فارس، 20 دستگاه از استان همدان ، 35 دستگاه از سنندج و 92 دستگاه از استان گلستان كشاورزان زنجانی را در امر برداشت گندم یاری دادند.
رییس امور فناوری های مكانیزه سازمان جهاد كشاورزی زنجان گفت: تامین سوخت مورد نیاز كمباین ها، تنظیم، سرویس، راهنمایی در ثبت اینترنتی سوخت، هماهنگی بین كمباین داران و كشاورزان و همچنین اعلام میزان نرخ سالانه برداشت از اقدامات اولیه همزمان با آغاز برداشت گندم در این استان است.
یوسفی پور ادامه می دهد ، امسال با فعالیت گروه های فنی و گروه های كنترل ضایعات، بازرسی بیش از 645 دستگاه كمباین در سطح استان انجام شد كه با این اقدام برداشت كمباین ها حدود 7/2 درصد و پس از انتقال به قسمت های خرمنكوب دو درصد و در مجموع درصد ضایعات طبیعی و كمباین حدود 4/7 درصد است كه این وضعیت یكی از بهترین استانداردهای برداشت در كشور است.
وی گفت: در اجرای عملیات برداشت گندم در استان 37 اكیپ فنی و كنترل ضایعات به مدت 45 روز در سطح مزارع حضور می یابند.
وی افزود: در سال زراعی گذشته 280 هزار تن گندم دیم از اراضی كشاورزی استان برداشت شد كه این برداشت از نیمه دوم خرداد ماه تا دهم شهریور ماه انجام شده است.
یوسفی پور با بیان این كه گندم از 23 هزار هكتار اراضی آبی استان نیز برداشت شد، افزود: این میزان برداشت از نیمه خرداد امسال آغاز و تا پایان بیستم شهریور ماه ادامه یافت.
وی ادامه داد: ضایعات حاصله كمباین ها در محصول گندم میانگین 90/4 و در مجموع 5/7 درصد می باشد.
رییس امور فناوری های مكانیزه سازمان جهاد كشاورزی استان زنجان فرسودگی بیش از نیمی از ناوگان كمباین های موجود در برداشت گندم را از مشكلات اساسی در این بخش برشمرد و گفت: كمبود راننده ماهر و مكانیك مورد نیاز برای تعمیر كمباین ها، كمبود تسهیلات و نبود مكانیزم های تشویقی از دیگر مسائلی است كه در برداشت گندم بسیار تاثیر گذار است.
وی یادآور شد: ایجاد و گسترش راههای بین مزارع، اعطای تسهیلات لازم برای نوسازی ناوگان كمباین كشور، برگزاری دوره های آموزشی برای تعمیر و سرویس كمباین های موجود و اعطای لوازم مورد نیاز می تواند در افزایش برداشت گندم بسیار مفید باشد.
** آموزش كشاورزان پیش نیاز افزایش بازدهی و ارتقای زراعت بهینه
كارشناس مسوول بذر سازمان جهاد كشاورزی استان زنجان با اشاره به این كه محدودیت های منابع آبی شرایط تولید ارقام جدید گندم را با مشكلاتی مواجه می كند گفت: با توجه به شرایط اقلیمی در استان و منابع آبی موجود، ارقام پرمصرف گندم در این استان تولید نمی شود.
امید بازرگان افزود: ارقام جدید گندم از طریق مراكز تحقیقاتی معرفی و سپس بصورت الگویی آزمایشی در مناطق مختلف استان كشت و پس از نتیجه گیری لازم و مقایسه آن با ارقام قبلی بیش از گذشته توسعه می یابد.
وی با بیان این كه طی سال های گذشته ارقام بذری جدید گندم در استان كشت شده است، اظهار كرد: ارقامی مانند كاسی كوشن، سایسون، پیشگام و میهن در سطح مزارع استان كشت می شود.
این كارشناس مسوول بذر سازمان جهاد كشاورزی استان زنجان ادامه داد: ارقامی كه به لحاظ سازگاری و توان فرسایش بالا در تولید و عملكرد بر واحد سطح را دارند، از طریق مراكز تحقیقاتی اجرا و معرفی می شود كه توسعه آن ها نیاز به ارایه آموزش دارد.
وی اظهار كرد: سازمان جهاد كشاورزی استان زنجان در مسیر تحقق این هدف برنامه ریزی و كشت ارقام جدید را در مزارع مرغوب آغاز می كند.
بازرگان ارقام كشت شده گندم آبی در استان را الوند، شهریار، زرین و ارقام دیگر اعلام كرد و افزود: سرداری، آذر دو، هما و سایر ارقام محلی گندم های دیمی این استان را تشكیل می دهند.
وی اظهار كرد: ارقام جدید گندم در مقایسه با ارقام قدیمی و محلی، عملكردی بسیار خوب در مزارع استان دارند.
این كارشناس مسوول بذر سازمان جهاد كشاورزی استان زنجان یادآور شد: به دلیل كمبود منابع آبی ارقامی با بهره وری بالا و ارقام خاصی مانند الوند به كشاورزان استان پیشنهاد می شود.
بازرگان ادامه داد: درصورت رعایت و یا عدم رعایت اصول بهینه كشت كشاورزان عملكردهای بسیار متفاوتی را هنگام برداشت محصول تجربه می كنند.
وی با بیان این كه مشاركت و ارائه مشاوره های خاص مروجان حوزه كشاورزی از راهكارهای اصول كشت و ارتقای برداشت گندم است اظهار كرد: تهیه بذرهای اصلاح شده كه دارای خصوصیات ژنتیكی بالایی است در رسیدن به اهداف و پایداری تولید همچنین كاهش ریسك پذیری اراضی گندم دیم بسیار تاثیر گذار است.
كارشناس مسوول بذر سازمان جهاد كشاورزی استان زنجان با اشاره به این كه خاك ورزی و آماده سازی بستر كاشت، زمان صحیح آبیاری در تغذیه مطلوب اراضی كشت شده بسیار نقش تعیین كننده ای دارد گفت: عملیاتی ویژه در خصوص كاهش علف های هرز و تغذیه مناسب گیاه، پاشیدن كودهای بیولوژی و مبارزه با آفات می تواند در تولید با عملكرد بالای این محصول موثر واقع شود.
** حمل و نقل سازماندهی شده مكمل بهره وری در تولید گندم
امسال در استان زنجان 63 هزار و 242 تن گندم با سه هزار و 199 دستگاه وسایط نقلیه جا به جا شده و ذخیره سازی گندم به نحوی مطلوب انجام شده است.
مدیر كل حمل و نقل و پایانه های استان زنجان با اشاره به این كه این اداره كل در حمل و نقل و جا به جایی محصول گندم استان مشاركت فعال داشته است گفت: همزمان با آغاز برداشت و خرید گندم از كشاورزان، كار انتقال گندم به مراكز ذخیره سازی به نحوی مطلوب انجام گرفته است.
علی رحمتی افزود : قبل از برداشت گندم، هماهنگی های لازم برای جا به جایی بهینه این محصول با سازمان صنعت، معدن و تجارت و همچنین شركت غله انجام شده است.
وی با اشاره به این كه با برنامه ریزی های انجام شده در جا به جایی و حمل گندم مشكلی گزارش نشده است اظهار كرد: همكاری و هماهنگی بین بخشی موجب شد جا به جایی گندم بر اساس زمان بندی به نحوی مناسب انجام شود.
به گفته رحمتی، جا به جایی و حمل و نقل گندم كشاورزان زنجانی از پنجم تیر ماه آغاز شد و تا آخر شهریور ماه ادامه یافت.
سازماندهی و برنامه ریزی های انجام شده در استان زنجان برای مدیریت تولید گندم كه برآمده از تجربه سنوات گذشته دستگاههای اجرایی و خدماتی مرتبط و نیز كشاورزان گندم كار این استان است ، سبب شده كه فرآیند كاشت ، داشت و برداشت محصولی راهبردی مانند گندم با روندی مناسب شكل صعودی خود را در زنجان طی كند كه این شرایط ترغیب كننده گندم كاران دیگر استانها و الگو دهی به سایر دستگاههای اجرایی در سطح كشورمان است.
گزارش: اعظم شامی
522/7320
زنجان - يكي از محصولات استراتژيك و مهم كه در زندگي مردم خيلي مهم مي باشد محصول گندم اين خوشه هاي طلايي نويد بخش سفره هاي پربركت است.
