محرم ماهی به رنگ عشق است ، عشق به حسین (ع) و یاران باوفایش و آئین های مربوط به این ماه در اقصی نقاط كشور با شور و شعور خاصی برگزار می شود و مردم شرق مازندران هم با برپایی خیمه های عزای حسینی ، عشق و ارادت خود را به سرور و سالار شهیدان ابراز می كنند.
رنگ سیاه ، رنگ عزا
پوشیدن لباس سیاه و سیاه پوش كردن اماكن مذهبی ، فرهنگی ، اداری و سردرب منازل و غیره ، نخستین گام در آماده شدن برای ورود به محرم و عزاداری در سوگ آزادگان جهان حضرت اباعبدالله الحسین (ع) و یاران باوفایشان است.
به گزارش خبرنگار ایرنا ، مردم شهرستان نكا در شرق مازندران نیز همچون سایر نقاط كشور با نصب پرچم‌های سیاه و علم‌های مخصوص عزاداری در مساجد ، حسینیه‌ها ، تكایا و سر درب دستگاه‌های دولتی و محل‌های كسب و كار ، تشكیل دسته‌های عزاداری و برگزاری آیین‌های سوگواری در حسینیه‌ها و مساجد به عزاداری می‌پردازند.
در شهرستان نكا دسته‌های عزاداری سنتی از روز هفتم محرم با اجتماع در مساجد ، حسینیه‌ها و تكایا و عبور از خیابان‌های شهر در ساعات عصر و شب ، اقدام به برگزاری مراسم سینه‌زنی ، زنجیرزنی و عزاداری می‌كنند و مرثیه‌خوانان و مداحان اهل بیت (ع) نیز بر سوز و شور مراثی و مدیحه های خود می افزایند.
سینه‌زنی ، زنجیرزنی ، روضه‌خوانی ، علم‌گرادنی و تعزیه‌خوانی از شیوه‌های عزاداری ماه محرم در نكا و دیگر شهرستان‌های شرق مازندران است.
علم گردانی در هفتمین روز محرم
علم گردانی از جمله آئین های مهم در شرق مازندران در روز هفتم ماه محرم است.
عزاداران حسینی از نخستین ساعات روز هفتم ماه محرم از هر مسجدی با در دست گرفتن بیرق و علم به درب منازل مردم می روند و به نوعی بركت را به منازل مردم می برند و مردم نیز با قربانی كردن ، دادن نذری و ... از آنان استقبال می كنند.
این آئین كه با همراهی تعدادی از ریش سپیدان و حضور شورانگیز جوانان انجام می شود ، با سینه زنی و مداحی نیز همراه است.
عزاداران حسینی در این روز ابتدا علم را به منازل افرادی می برند كه در طول یك سال منتهی به محرم عزیزان خود را از دست دادند و سپس خانواده های شهدا میزبان سوگواران حسینی می شوند و پس از آن نوبت به بقیه شهروندان می رسد.
علم گردان‌ها با خواندن اشعاری در كوچه و بازار ، عزاداری امام شهید را به مردم اعلام می كنند و از نزدیك شدن روز تاسوعا و عاشورا خبر می‌دهند.
حضور مردم مشتاق در این مراسم و ادای نذورات آنان ، بیانگر عشق و ارادت خالصانه اشان به حضرت اباعبدالله الحسین (ع) و یاران با وفایش است.
اطعام عزاداران و پخش نذورات
پختن انواع غذاهای محلی و توزیع آن در میان عزاداران از دیگر آئین های سنتی عزاداری ماه محرم در شرق مازندران است.
روستای ' بریجان ' و ' اومال ' از جمله روستاهای بخش مركزی شهرستان نكا هستند كه در آن آیین اطعام دهی به صورت گسترده به چشم می خورد.
' جلیل حسن پور ' ، دهیار روستای بریجان در این باره به خبرنگار ایرنا گفت : اطعام دهی در تاسوعا و عاشورا و تعزیه خوانی از جمله آئین های سنتی در این روستا است كه قدمتی حدود یكصد ساله دارد.
وی افزود : این آئین در روز تاسوعای حسینی به صورت دسته روی از روستای اومال كه اغلب مردم آن ترك زبان هستند به سمت روستای بریجان كه فارس زبان هستند انجام می شود و آنان با دسته روی و تعزیه خوانی و سلام دادن علم در این روز ، میهمان روستای بریجان می شوند و برنامه های خاص عزای امام حسین (ع) را در این روستا برپا می كنند.
حسن پور گفت : پذیرایی از عزاداران امام حسین (ع) از جمله آئین هایی است كه از گذشته در بین مردم مرسوم بود و مردم شهرستان نكا و بویژه روستاهای بخش مركزی و هزارجریب این سنت حسنه را همچنان برپا می دارند و در روز عاشورا و تاسوعا درب منازل همه افراد روستاهایی كه به اطعام دهی مشغول هستند به روی عزارادان امام حسین (ع) باز است.
دهیار روستای بریجان ، دسته گردانی را از آئین های ماه محرم دانست و گفت : علم گردانی در شب و روز تاسوعا و عاشورا در روستاها به صورت دسته روی ، سینه زنی ، زنجیر زنی و شام غریبان برگزار می شود و افراد را از درون منازل به مساجد و تكایا و از آنجا به خیابان ها و همنوا شدن با عزادران می كشاند و عشق و ارادت به امام حسین (ع) را جلوه گر می كند.
زیارت اهل قبور در روز تاسوعا
از جمله آئین حسنه روستاهای نكا در روز تاسوعا ، دسته روی و زیارت اهل قبور است كه این مراسم در اغلب روستاهای بخش هزارجریب انجام می شود.
' عین الله فلاح ' ، یكی از شهروندان نكایی و از كارشناسان امور فرهنگی گفت : روستای
' سورك ' در بخش هزارجریب نكا، از جمله روستاهای این منطقه است كه در روز تاسوعا میزبان بسیاری از عزاداران حسینی از جای جای منطقه و حتی شهرهای اطراف است.
وی افزود : افراد مختلف از روستاهای مختلف شهرستان نكا و بهشهر با دسته روی در محل قبرستان این روستا كه بقعه یك امامزاده نیز در آن واقع است ، گرد هم می آیند و به عزاداری می پردازند و در پایان توسط مردم روستای سورك اطعام می شوند.
تعزیه خوانی در روز عاشورا
یكی از آئین های ویژه محرم در شهرستان نكا در روز عاشورا ، تعزیه خوانی ، حمل علم و گهواره و كجاوه از سوی بعضی از دسته های عزاداری است ، بدین صورت كه اسب سفیدی كه تزئین شده و در قسمت‌هایی از بدن نیز به رنگ قرمز خون آغشته شده یادآور بازگشت ذوالجناح از میدان جنگ و پس از شهادت سیداشهدا است و به همراه اسب نیز اسرایی از سادات با لباس های سبز رنگ وجود دارند كه توسط سپاه یزید مورد حمله و اذیت و آزار قرار می گیرند و این مراسم از احترام خاصی در بین مردم برخوردار است.
' سقا ' شدن برخی از كودكان در روز عاشورا با لباس سبز و سربند یاحسین مظلوم و یا عباس از جلوه های عزاداری خالصانه به یاد لب تشنگان صحرای كربلا در شرق مازندران است و مادران با این روش در واقع فرزندان خود را بیمه حضرت ابوالفضل و امام حسین (ع) می كنند.
تعزیه خوانی ، آتش زدن خیمه ها ، راه اندازی كاروان‌های اسب با سواران سبز پوش و سرخ پوش از دیگر آئین‌های سوگواری شهادت سالار شهیدان كربلا و 72 تن ازیاران با وفایش در بعداز ظهر عاشورا در شهرستان نكا است.
شام غریبان و پایان دهه اول محرم
شام غریبان و عزاداری با روشن كردن شمع و فانوس در شهر و روستا در شامگاه عاشورای حسینی از دیگر آیین‌های سنتی در شهرستان نكا است.
در این آئین ، عزاداران حسینی با تشكیل دسته های سینه زنی و با در دست گرفتن شمع های روشن در كوچه و خیابان‌ها به راه می افتند و نوحه خوانی می كنند.
باز محرم و عاشورا و باز ذوالجناح غرق به خون امام حسین (ع) و تعزیه خوانی ، باز عاشورا و طبل و سنج و علم كشی و سینه زنی و زنجیر زنی و باز دسته روی به امامزاده ها.
باز هم تاسوعا و عاشورای حسینی شد و باز هم دل های شیعیان شكست و چشمانشان گریست و ' باز این چه شورش است كه در خلق عالم است...' .ك/4
7332/1654
ساري- با فرا رسيدن ايام عزاي حسيني ، مردم شرق مازندران نيز همچون ساير مناطق كشور با برپايي آئين هاي ويژه ، سالروز شهادت سرور و سالار شهيدان امام حسين (ع) و يارانش را گرامي مي دارند.
