رییس هیات ورزش های سنتی و بومی - محلی سیستان و بلوچستان روز سه شنبه به خبرنگار ایرنا در این باره گفت: توتن نام نوعی قایق محلی است كه در روستاها و مناطق حاشیه تالاب هامون بویژه اطراف كوه خواجه و مننطقه تخت عدالت در سیستان مورد استفاده صیادان و روستاییان قرار می گیرد.
'عبدالعلی كیخا فرزانه' افزود: تا چند سال پیش كه تالاب بین المللی هامون آب داشت و صید و صیادی، دامداری و شكار از رونق خاصی برخوردار بود توتن نقش وسیله حمل و نقل مردم در این دریاچه آب شیرین و تختك های (شبه جزیره) داخل آن را ایفا می كرد بطوریكه دامداران و صیادان بدون این وسیله امكان انتقال علوفه، جابحایی دام، فعالیت صیادی و شكار را نداشتند.
وی اظهار داشت: امروزه همچنان توتن به شكل محدود در رودخانه هیرمند و بخشهای بسیار كوچكی از دریاچه هامون مورد استفاده قرار می گیرد و رقابت توتن سواری بین صیادان منطقه سیستان در مناسبت های مختلف برگزار می شود.
وی گفت: بر اساس برنامه ریزی انجام شده قرار است تا پایان امسال در منطقه 'تخت عدالت' از توابع شهرستان مرزی هیرمند یك دوره رقابت توتن سواری با حضور ورزشكاران علاقه مند به بازی های بومی - محلی از شهرستان های زهك، هیرمند و زابل برگزار شود.
رییس هیات ورزش های سنتی و بومی - محلی سیستان و بلوچستان بیان كرد: انجام بازی توتن سواری در تقویت عضلات دست ها، بالا بردن قدرت، استقامت و چابكی بدن مفید است.
كیخا فرزانه با تشریح نحوه انجام بازی توتن سواری گفت: توتن سواری همانند قایقراانی یك نفره است با این تفاوت كه توتن فاقد موتور است و توتن سوار با پاروی بلندی كه در گویش محلی به آن 'پچو' می گویند و از چوب بلندی تشكیل شده، وسیله خود را به حركت در می آورد.
وی افزود: توتن سوار در طول مسیر با زدن چوب به كف رودخانه و یا دریاچه به حركت خود ادامه می دهد و همین مساله موجب افزایش قدرت بدنی و استقامت وی می شود و معمولا توتن سواران یا 'پچوداران' كه دائما به این شغل یا ورزش و بازی مشغولند از عضلاتی قوی و بدنی سالم و با نشاط برخوردارند.
او ادامه داد: هر شركت كننده كه همان توتن سوار است به حالت ایستاده داخل توتن (قایق) با استفاده از پارو (پچو) طول مسیر رودخانه، دریاچه یا محدوده تعیین شده را طی می كند.
رییس هیات ورزشهای سنتی و بومی محلی استان با بیان اینكه هر توتن سواری كه زودتر به خط پایان برسد به عنوان برنده اعلام می شود، اظهار داشت: در صورتی كه این بازی به مناسبت خاصی اجرا شود جایزه فرد برنده یك راس گوسفند است.
كیخا فرزانه گفت: توتن از یك نوع نی مخصوص كه در داخل دریاچه هامون و مرداب های اطراف آن رشد می كند، توسط افرادی متخصص بافته می شود و استقامت آن نیز به نوع بافت نی و همچنین زمان استفاده آن بستگی دارد.
به گزارش ایرنا، منطقه سیستان شامل سه شهرستان زابل، زهك و هیرمند است.
هامون به عنوان هفتمین تالاب آب شیرین بین المللی تا یك دهه پیش و قبل از بروز بحران خشكسالی علاوه بر نقش بسیار مهم در تلطیف هوای شهرهای شمالی و مركزی سیستان و بلوچستان، منبع در آمد بزرگ برای مردم و مامن امنی برای انواع پرندگان و حیوانات آبزی و غیر آبزی بود و شمار زیادی از مردم منطقه سیستان به كار صیادی، دامداری، توتن بافی، حصیر بافی و دهها شغل دیگر در حاشیه این تالاب اشتغال داشتند. ك/3
7307 / 653
زاهدان- 'توتن سواري' از جمله بازي ها و ورزش هاي بومي و محلي پرطرفدار سيستان و بلوچستان به شمار مي رود كه از گذشته هاي دور تاكنون در بين صيادان و ماهي گيران مناطق شمالي استان بويژه در زمان پرآبي هامون رواج داشته است.