ارزش مضاعف حضور قاريان ايراني در مسابقات بين المللي قرآن

شاید در اولین نگاه، برگزاری مسابقات بین المللی قرآن كریم كه همه ساله از سوی سازمان اوقاف و امور خیریه در اواخر ماه رجب برگزار می شود و نمایندگانی از كشورهای دیگر در این مسابقات حضور می یابند؛ برای بسیاری از مردم، مساله ای عادی باشد؛ اما با نگاهی به نحوه راه یابی و كسب مقام های برتر در این رویداد مهم قرآنی باید گفت بسیاری از قاریان و حافظان قرآن آرزوی كسب رتبه در این مسابقات را فقط در خواب باید بینند.

برگزاری سی امین دوره مسابقات بین المللی قرآن كه این روزها در سالن اجلاس سران كشورهای اسلامی فضای تهران را معطر به عطر قرآنی كرده؛ بهانه ای به دست داد تا مراحل راه یابی قاریان و حافظان ایرانی و خارجی را هرچند مختصر مورد بررسی قرار دهیم.

به طور قطع نمایندگانی كه از سوی جمهوری اسلامی ایران در این مسابقات حضور می یابند باید هفت خان مسابقات سازمان اوقاف را طی كنند تا خود را به سایر شركت كنندگانی برسانند كه از كشورهای دیگر در این مسابقه شركت می كنند.

قاریان و حافظان قرآن به ویژه آنان كه در سال های اخیر در میهن اسلامیمان درخشیده اند؛ از سطح بسیار بالایی از نظر فنی و تخصصی نسبت به دیگر شركت كنندگان خارجی برخوردارند و بسیاری از قاریان و حافظان خارجی امیدی به كسب رتبه های برتر این مسابقات ندارند و بیشتر به نیت حضور و استفاده از فضای معنوی این مسابقات و كسب تجربیات جدید از قاریان كشورمان در سر می پرورانند.

علاوه بر اظهارنظرهای كارشناسان و اساتید بین المللی در این زمینه، مروری بر سابقه 29 ساله مسابقات بین المللی قرآن كریم تاییدی بر این موضوع است؛ به گونه ای كه قاریان ایرانی -به جزسال 74 كه هیچ كشوری رتبه نخست را كسب نكرد و همچنین در سال 79 كه مقام دوم را كسب كرد- توانستند در 27 سال رتبه اول را به دست آورند.

قاریان ممتاز جمهوری اسلامی ایران اینگونه توانستند در تمام مسابقات بین المللی اوقاف افتخاری بزرگ را در میان تارك كشورهای جهان برای ایران اسلامی رقم بزنند.

اگرچه در رشته حفظ بسیاری از كشورها دارای تجارب گرانبهایی هستند اما در این رشته نیز نمایندگان جمهوری اسلامی ایران توانستند در 17 دوره از این مسابقات رتبه اول را كسب كنند و در سایر دوره ها به كسب مقام های دوم یا سوم رضایت دهند.

'امیر آقایی' داور حفظ در سی امین دوره از مسابقات بین المللی قرآن گفت: تغییرات بوجود آمده در مسابقات بین المللی قرآن حكایت از آن دارد كه هر ساله روند این مسابقات رو به كمال و رشد است. مثلا از سه سال پیش رشته حفظ به صورت چند مرحله ای اجرا می شود و این مساله یكی از نكات مثبت مسابقات قرآن است.

وی با بیان این كه داوری در رشته حفظ از حساسیت های ویژه ای برخوردار است، افزود: معمولا در كشورهای عربی ملاك انتخاب حافظ برتر، صحت حفظ است و در مسابقات بین المللی جمهوری اسلامی ایران نیز دو سوم امتیازات به صحت حفظ و یك سوم دیگر به صحت قرائت تعلق می گیرد.

این استاد حفظ قرآن همچنین یكی از پیشرفت های این مسابقات بین المللی را در رشته قرائت دانست و گفت: گاهی افراد ضعیف از كشورهای دیگر در رشته قرائت شركت می كردند و این مساله سبب پایین آمدن سطح مسابقات می شد ولی در چند سال اخیر آزمونی برای حضور این افراد برگزار كردند تا بر كیفیت مسابقات افزوده شود.

بسیاری از جوانان و نوجوانان میهن اسلامی كه از استعدادهای فراوانی در زمینه قرائت یا حفظ قرآن دارند همه ساله با حضور در مراحل مختلف مسابقات قرآن كه از سوی سازمان اوقاف و امور خیریه برگزار می شود؛ به صورت شبانه روزی تلاش می كنند تا رتبه های اول را در این مسابقات كسب كنند و ضمن راه یابی به مسابقات سراسری اوقاف، مسیر لازم برای رسیدن به مسابقات بین المللی قرآن را هموار كنند.

بر این اساس بسیاری از كارشناسان قرآنی معتقدند سطح مسابقات سراسری و كشوری از سطح مسابقات بین المللی بالاتر است.

'محمدرضا داود آبادی' كه در شورای توسعه فرهنگ قرآنی عضویت دارد به خبرنگار ایرنا می گوید: در مسابقات كشوری تعداد زیادی از قاریان ممتاز به رقابت می پردازند اما در مسابقات بین المللی اینگونه نیست و به همین دلیل جذابیت مسابقات قرآن كشوری بیش از رقابت های بین المللی است.

وی می افزاید: رقابت واقعی در مسابقات بین المللی وجود ندارد و به عبارت دیگر مسابقات بین المللی قرآن، میدان رقابت بهترین های جهان نیست.

عضو هیات مدیره اتحادیه تشكل های قرآنی كشور توضیح می دهد: بسیاری از قاریانی كه به مسابقات استانی راه می یابند؛ به علت وجود محدودیت رقابت از راهیابی به مرحله نهایی باز مانده و حذف می شوند در حالی كه سطح این قاریان بهتر از 50 درصد از شركت كنندگان در مسابقات كشوری است.

حجت الاسلام 'سیدمحمدجواد موسوی' استاد قرائت قرآن نیز معتقد است: تمام اساتید و كارشناسان سطح مسابقات كشوری را برتر از مسابقات بین المللی می دانند و بیشتر شركت كنندگان در مسابقات قرآنی در مرحله كشوری توانایی كسب رتبه اول مسابقات بین المللی را نیز دارند.

وی می افزاید : در مسابقات كشوری امتیازات نفرات برتر بسیار به یكدیگر نزدیك است اما در نهایت یك نفر به عنوان نفر اول انتخاب می شود؛ در حالی كه برخی شركت كنندگان در چنین مسابقاتی همسطح نفر اول هستند و با اختلاف چند صدم امتیاز، از كسب عنوان و رتبه محروم می شوند اما همیشه قرائت نفر اول، برتر نیست و تمام تلاوت های نفر ممتاز از سایر قاریان بالاتر نیست.

به عقیده كارشناسان، استعدادها و ظرفیت های بسیاری از قاریان مستعد و توانا در مسابقات استانی و سراسری اوقاف كشف می شوند و به عبارتی این افراد كه آمار قابل ملاحظه ای را نیز تشكیل می دهند؛ ممكن است اینگونه تلقی كنند كه به بن بست مسابقات بین المللی قرآن برخورد كرده و از راه یابی به مسابقات بین المللی بازمانند.

'ولی یاراحمدی' رییس مركز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه سال گذشته از رشد 2 برابری شركت كنندگان در مسابقات قرآنی اوقاف خبر داد كه بر این اساس از میان 920 هزار شركت كننده در مراحل شهرستانی و استانی فقط 450 نفر به مرحله سراسری یا همان كشوری راه یافته و توانستند بهمن سال گذشته در ساری به رقابت با یكدیگر بپردازند.

مروری بر همین آمار و ارقام، سخنان حجت الاسلام و المسلمین 'علی محمدی' نماینده ولی فقیه و سرپرست سازمان اوقاف و امور خیریه را در نشست خبری سی امین دوره مسابقات بین المللی قرآن كریم را تداعی می كند كه از رقابت 900 هزار قاری و حافظ در مسابقات مختلف قرآنی اوقاف خبر داد.

اگرچه آرزوی بسیاری از قاریان و حافظان قرآن در سرتاسر میهن اسلامی قرار گرفتن در جایگاه برتر مسابقات سراسری و بین المللی اوقاف است ولی برخی از كارشناسان قرآنی مسابقه محوری را آفتی برای جامعه قرآنی در این زمینه می دانند.

موسوی درچه ای در این زمینه به خبرنگار ایرنا می گوید:به كسب عنوان و رتبه در مسابقات قرآن بیش از اندازه بها داده می شود و داشتن رتبه در مسابقات به ملاك و معیار اصلی سنجش قاریان تبدیل شده است.

وی می افزاید: معمولا كسانی كه در مسابقات بین المللی رتبه كسب می كنند، شهرت پیدا كرده و این گونه افراد بیشترین فرصت را برای حضور در محافل قرآنی و صدا و سیما دارند و از طرف دیگر بیشتر مردم نیز اینگونه فكر می كنند كه قرائت حرفه ای و سطح بالا، بدون داشتن رتبه در مسابقات ممكن نیست.

این قاری بین المللی قرآن كریم ادامه می دهد: به همین علت قاریان كشور برای آنكه در میان مردم از شان و جایگاه یك قاری حرفه ای برخوردار شوند، مجبور به كسب عنوان یا رتبه در مسابقات هستند.

هرچند بررسی آسیب شناسی درباره بازماندن قاریان و حافظان قرآن از كسب مقام های برتر در مسابقات قرآنی وقت دیگری را می طلبد ولی باید درنظر داشت كه چشیدن طعم شیرین رتبه ممتاز مسابقات قرآنی نباید برخی حافظان و قاریان را از رسیدن به سایر مقام های عالی در این زمینه باز دارد.

ممكن است چیدن میوه های مسابقات بین المللی قرآن برای بسیاری از قاریان و حافظان میهن اسلامی سخت باشد اما نكته جالب این است كه راه یابی میهمانان خارجی در این مسابقات به سختی راه یابی ایرانیان نیست و این مساله ارج و قرب قاریان و حافظان كشور را بیش از بیش می نمایاند.

'ولی یاراحمدی' با بیان اینكه انتخاب و گزینش قاریان و حافظان خارجی از چند طریق ممكن است؛ توضیح می دهد: در 15 كشور مانند مالزی، اندونزی، لیبی و تونس سازمان های برگزاركننده حرفه ای مسابقاتی داخلی اجرا می كنند تا بهترین قاریان و حافظان خود را به این مسابقات اعزام كنند.

وی ادامه می دهد: نماینده ای كه با این روش معرفی می شود به عنوان شركت كننده به مسابقات راه می باید و به طور كلی تصمیم این سازمان ها برای جمهوری اسلامی ایران پذیرفته شده است؛ همانگونه كه حضور قاریان و حافظان ایرانی در مسابقات بین المللی خارج از كشور بر همین روش است.

یاراحمدی می گوید: برای برخی از كشورهای اسلامی كه سازمانی برای اعزام قاری ندارند؛ از طریق رایزن فرهنگی برای مسوولان دولتی و یا مراكز فعال قرآنی آن كشور دعوتنامه ای ارسال می شود تا نماینده ای را برای حضور در مسابقات معرفی كنند.

وی همچنین یادآور می شود: در كشورهای اروپایی و برخی دیگر از كشورها كه فاقد دستگاه اعزام كننده هستند با توجه به نظر رایزن فرهنگی در كشور مورد نظر، با موسسات قرآنی فعال آن كشورها ارتباط برقرار می كنیم تا نماینده مورد نظر را معرفی كنند.

یاراحمدی از مركز اسلامی هامبورگ به عنوان نمونه یاد می كند و می گوید: این مركز دارای فعالیت های قرآنی است و قاری برگزیده با حضور استاد 'غلامرضا شاه میوه' انتخاب و به این مسابقات اعزام شد.

وی یكی دیگر از روش های انتخاب قاری و حافظ را معرفی اساتید صاحب نام جهان اسلام عنوان می كندو می گوید: در مسابقات مالزی 'احمد ابوالقاسمی' قاری و استاد قرائت با بررسی های كارشناسی چند نفر را به عنوان كسانی معرفی كرد كه ویژگی لازم برای حضور در مسابقات ایران را دارند.

رییس مركز امور قرآنی سازمان اوقاف می افزاید: شعب جامعه المصطفی در خارج از كشور نیز یكی از مراكزی است كه افرادی را از كشورهای مختلف برای حضور در مسابقات معرفی می كنند و این مركز دینی متشكل از علاقه مندان به تحصیل علوم و معارف قرآنی است.

وی می گوید: چناچه هیچ یك از روش هایی كه گفته شد در كشوری ممكن نباشد؛ از علاقه مندان و قرآنیان آن كشور درخواست می كنیم تا سابقه ای از فعالیت های خود و همچنین نسخه ای از تلاوت خود را برای كمیته فنی مسابقات بین المللی قرآن بفرستد و این كمیته با ارزیابی سطح قرائت یا حفظ آنان نسبت به پذیرش آنان اقدام می كند.

هرچند در مسابقات بین المللی قرآن از رقابت فشرده شركت كنندگان همانند مسابقات سراسری خبری نیست و با حضور در این محفل نورانی، علاوه بر سیراب كردن روح و جان با شنیدن آیات الهی، به صورت تقریبی می توان نفرات برگزیده را پیش بینی كرد اما فراموش نكنیم این مسابقات هیچگاه به تعیین نفرات برتر پایان نمی یابد و بركات و بهره های برگزاری چنین مراسمی تا مدت ها در فضای كشور حاكم خواهد بود.

از: محمدرضا جعفرملك

فراهنگ(5)**1003**