در ادامه افشاگری های 'ادوارد اسنودن' پیمانكار سابق 'سازمان امنیت ملی آمریكا' (NSA)، مجله آلمانی 'اشپیگل' از سندی خبر داد كه نشان می دهد آمریكایی ها با شنود مكالمات دفتر نمایندگی اتحادیه اروپا در واشنگتن، از دفتر مزبور جاسوسی كرده اند.
به گزارش روز شنبه خبرگزاری 'بی.بی.سی'، اسنودن سندی متعلق به سه سال پیش را به اشپیگل ارایه كرده كه نشان می دهد سازمان امنیت ملی آمریكا چگونه از شبكه داخلی كامپیوترهای نمایندگی اتحادیه اروپا جاسوسی كرده است.
هر چند آمریكایی ها تاكنون از اظهارنظر درباره شنود دفتر مزبور خودداری كرده اند، اما 'مارتین شولتز' رییس پارلمان اروپا خواستار توضیح و شفاف سازی كامل از سوی مقامات واشنگتن در این خصوص شده است.
اسنودن پیش از این و طی هفته های اخیر اسنادی فوق محرمانه از برنامه های اطلاعاتی و امنیتی سازمان امنیت ملی آمریكا در اختیار روزنامه های 'واشنگتن پست' و 'گاردین' قرار داد كه اثبات می كند سازمان مذكور با استفاده از برنامه پیشرفته ای موسوم به 'پریزم' (Prism) از شهروندان آمریكایی جاسوسی كرده است.
افشاگر آمریكایی كه پیش از درز اطلاعات مزبور به رسانه ها به هنگ كنگ سفر كرده بود، دلیل اصلی اقدام خود را دفاع از آزادی های اساسی مردم جهان عنوان كرده و تصریح داشته كه نبود شرایط عادلانه محاكمه وی در آمریكا مهمترین عامل خروج از كشورش بوده است. در مقابل، مقامات دادگستری آمریكا اسنودن را به جاسوسی و سرقت اسناد محرمانه دولتی متهم كرده است.
یكی از مهمترین اسناد افشا شده به كنترل اطلاعات مربوط به مكالمات تلفنی و فعالیت های اینترنتی شهروندان آمریكا از طریق شركت بزرگ مخابراتی 'ورایزن' مربوط می شود كه نگرانی های بسیاری را در خصوص نقض حقوق این شهروندان برانگیخته است.
علاوه بر رسوخ پذیری اطلاعاتی-امنیتی و دغدغه های ناشی از این مساله، انتقاداتی كه در هفته های اخیر در خصوص نقض آزادی، حریم خصوصی و اصول دموكراسی از سوی دولت آمریكا مطرح شده، چالش هایی جدی را برای كاخ سفید در عرصه داخلی بوجود آورده است.
در این زمینه هر چند برخی ناظران از اسنودن به عنوان یك خائن یاد می كنند، اما در مقابل، كمپین هایی نیز در حمایت از این چهره خبرساز به راه افتاده و اقدام اسنودن در قالب كنشی قهرمانانه برای دفاع از آزادی مورد پشتیبانی داخلی و خارجی قرار گرفته است.
و اما چالش دیگری كه مقامات كاخ سفید در این رابطه با آن دست به گریبان هستند به موضوع استرداد افشاگر آمریكایی به دستگاه قضایی این كشور باز می گردد.
** آمریكا و جدال دیپلماتیك برای استرداد اسنودن
........................
با افشای نخستین اسناد سازمان امنیت ملی آمریكا، مقامات واشنگتن از هنگ كنگ خواستند تا اسنودن را به آمریكا تحویل دهد. این در حالی بود كه پیمانكار سابق سازمان امنیت ملی یكشنبه هفته گذشته از طریق آسمان چین، از هنگ كنگ خارج و وارد فرودگاه مسكو شد.
در برابر درخواست آمریكایی ها از مسكو برای تحویل اسنودن، وزارت امور خارجه روسیه با استدلال به نبود موافقتنامه استرداد مجرمین بین دو كشور و نیز حضور افشاگر آمریكایی در بخش ترانزیت فرودگاه مسكو كه از نظر حقوقی و فنی جزو خاك روسیه محسوب نمی شود، درخواست واشنگتن را رد كرد.
همكاری نكردن چین و روسیه با واشنگتن بر سر تحویل اسنودن به آمریكایی ها سبب شد تا كاخ سفید با انتقاد از رفتار این دو كشور، پكن و مسكو را به همكاری برای فراری دادن افشاگر آمریكایی متهم كند.
در این پیوند، 'جی كارنی' سخنگوی كاخ سفید، به چینی ها هشدار داد كه پیامدهای رفتار پكن بر سر مساله اسنودن می تواند بر روابط دو كشور تاثیری منفی بر جای گذارد. در برابر این هشدار، سخنگوی وزارت امور خارجه چین بدون اشاره مستقیم به آمریكا اظهار داشته كه برخی كشورها باید از حملات و اتهامات غیر مسوولانه نسبت به چین دست برداشته و خود اقداماتی در جهت تقویت اعتماد و همكاری و تضمین امنیت در فضای سایبری انجام دهند.
علاوه بر این، 'باراك اوباما' رییس جمهوری آمریكا، در كه آفریقا به سر می برد، تصریح داشته كه حاضر نیست برای به دست آوردن یك 'هكر29 ساله' دست و پا بزند و با چین و روسیه در این خصوص وارد چانه زنی یا معامله شود.
اوباما همچنین پس از مطرح شدن امكان اعطای پناهندگی به اسنودن از سوی دولت هایی نظیر كوبا یا اكوادور اظهار داشته كه : 'من از روسیه و دیگر كشورهایی كه در خصوص اعطای پناهندگی به اسنودن فكر می كنند انتظار دارم كه بدانند جزیی از جامعه بین المللی هستند و از این رو بایستی تابع قوانین بین المللی باشند.'
آمریكایی ها پس از دریافت مواضع ممتنع روسیه در این خصوص، اعلام كرده اند كه به دنبال رویارویی با مسكو نیستند اما از روس ها می خواهند تا افشاگر اطلاعات محرمانه ملی آمریكا را تحویل دهند.
با جدی تر شدن احتمال اعطای پناهندگی به اسنودن از سوی دولت اكوادور، روز شنبه 'رافائل كورئا' رییس جمهور چپ گرای این كشور، از تماس تلفنی 'جوزف بایدن' معاون رییس جمهور آمریكا، بر سر موضوع افشاگر آمریكایی خبر داد.
كورئا در برابر درخواست بایدن در زمینه اعطا نكردن پناهندگی به اسنودن، اظهار داشته كه زمانی در این خصوص تصمیم گرفته خواهد شد كه او وارد خاك اكوادور شده باشد، زیرا هنوز سرنوشت افشاگر آمریكایی در دستان روسیه است.
با توجه به برخوردهای دیپلماتیك آمریكایی ها با دیگر كشورها بر سر استرداد اسنودن می توان به اهمیت موضوع افشا و درز اطلاعات محرمانه سازمان امنیت ملی آمریكا پی برد.
این در حالی است كه رسوخ پذیری اطلاعاتی نهادهای اطلاعاتی و امنیتی آمریكا دارای سابقه بوده و افشای بخش مهمی از اسناد محرمانه این كشور از سوی 'جولین آسانژ' پایه گذار سایت 'ویكی لیكس' یكی از مهمترین این موارد در سال های اخیر به شمار می رود.
همچنین در روزهای گذشته دادگستری آمریكا ژنرال 'كارت رایت' مشاور پیشین اوباما در امور امنیت ملی و جانشین فرمانده كل ستاد ارتش آمریكا بین سال های 2007 تا 2011 میلادی را متهم به افشای اطلاعات محرمانه كرده است.
به گزارش رسانه ها، دادگستری آمریكا اتهام ژنرال رایت را به درز اطلاعات مربوط به عملیات حمله ویروس 'استاكس نت' به تاسیسات هسته ای ایران در سال 2010 میلادی مربوط دانسته است.
با توجه به موارد متعدد رسوخ پذیری اطلاعاتی سرویس های امنیتی آمریكا، برخی تحلیلگران از عمدی بودن این دست رویدادها سخن به میان می آورند و تاكید دارند كه سرویس های امنیتی آمریكا هر از چندگاهی با توجه به اهدافی خاص و مشخص بخشی از اطلاعات از رده امنیتی خارج شده خود را به رسانه ها درز می دهند.
به هرترتیب آنچه در جریان افشای اطلاعاتی اسنودن به وقوع پیوسته تاكیدی دوباره بر نقض آزادی ها و حریم خصوصی شهروندان آمریكایی و جاسوسی گسترده واشنگتن از دیگر كشورها و سازمان های بین المللی است كه در زمان حاضر با چالش های دیپلماتیك جدی با شركایی مانند روسیه، چین و حتی اتحادیه اروپا همراه شده است.
از محمد كاظمی
تحقیق**9279**1358
گروه تحقيق و تفسير خبر- افشاي موارد جاسوسي دولت آمريكا در داخل و خارج از قلمرو اين كشور در روزهاي گذشته ، چالش هاي امنيتي و ديپلماتيك جدي را براي رهبران كاخ سفيد به بار آورده است.
