به گزارش ایرنا تباهگ از اصلی ترین غذاهای مخصوص ماه مبارك رمضان كه بیشتر در وعده سحری روزه داران تناول می شود و از مخلوط برنج و دیگر افزودنیهای خوراكی ساندویچ شده در میان گوشت خشك شده تهیه می شود، تباهگ نه تنها غذای لذیذ و محبوب بلوچ هاست بلكه طرفدارانی در خارج از استان سیستان و بلوچستان نیز دارد.
یكی از ویژگی های بارز مردم ایران زمین پایبندی و توجه به برگزاری آیین ها و آداب و رسوم خاص سرزمین مادری است و به تبع آن مردم بلوچ نیز همانند سایر اقوام و هموطنان خود در جای جای كشورمان سنت های خاصی دارند.
آیین ها و آداب و رسوم ماه مبارك رمضان در میان مردم بلوچ همانند دیگر مراسم های این قوم تشابه بنیادی و ریشه ای چه در منطقه 'مكران' (جنوب بلوچستان) و چه در 'سرحد' (شمال بلوچستان) با هم دارد اما اجرای مراسم ها كم و بیش در مناطق مختلف بلوچستان متفاوت است.
زنان بلوچ در برگزاری آیین های مربوط به ماه مبارك رمضان نقش كلیدی دارند، مدیریت بیشترین امورات مربوط به این ماه توسط آنان طی سنت های خاص به پا داشته می شود و البته حفظ كانون گرم خانواده و تهیه غذاهای لذیذ از دیگر فعالیتهای زن بلوچ است.
در گذشته های دور كه مردم از نعمت برق و وسایل سرمایشی محروم بودند ساكنان منطقه مكران یا همان بلوچ ها بعد از قربانی كردن گوسفند در عید قربان و فطر جهت هدر نرفتن گوشت های مازاد و برای نگهداری آن در مدت زمان بیشتر گوشت را به لایه های نازك و ورقه های ظریف تقسیم می كردند. پس از آن مخلوطی از پودر انار ترش، آب لیمو و نمك را به وسیله خمیر بر روی لایه های گوشت مالیده و سپس گوشت ها را در فضای باز روی بند یا طنابی قرار داده و در مجاورت تابش مستقیم آفتاب قرار می دادند.
همچنین برای جلوگیری از آلوده شدن گوشت ها و نفوذ گرد و غبار، روی آن را با تور یا پارچه های مخصوص می پوشاندند به شكلی كه هوا و نور كافی به گوشت برسد، بعد از خشك شدن گوشت آنرا جمع آوری و در كیسه های پارچه ای قرار می دادند تا در طول ماه مبارك رمضان و یا سایر ایام سال آن را به تنهایی و یا همراه با برنج طبخ و مصرف نمایند.
كار آماده سازی خوراك تباهگ از قرن ها پیش در میان مردم بلوچستان متداول بوده و تهیه آن یك هفته تا ده روز زمان می برد و به همین سبب معمولا بلوچ ها تهیه آن را از نیمه دوم شعبان آغاز می كنند، مواد اولیه یا همان گوشت از گوسفند یا بز فربه كه در زبان بلوچی به آن 'پابندی' می گویند، تهیه می شود.
از آنجا كه تباهگ بدون استفاده از هیچگونه وسایل سرمایشی گاهی اوقات هفته ها و حتی ماهها در منزل نگهداری می شود هنگام تناول آن را مجددا به مدت نیم ساعت در محلول آب، نمك و فلفل می جوشانند سپس از آب جدا شده آن برای طبخ برنج استفاده كرده و تباهگ كه در این حالت ملایم شده با روغن سرخ می شود اگر چه ذائقه برخی افراد تباهگ سرخ نشده را ترجیح می دهد زیرا برخی افراد اعتقاد دارند روغن سرخ شده طعم اصلی گوشت یا همان تباهگ را از بین می برد.
همچنین گاهی اوقات تباهگ را به برنج اضافه كرده و مانند استانبولی میل می كنند.
غذای تباهگ كه به تنهایی یا همراه با برنج تناول می شود بیش از همه غذای مخصوص و مرسوم مردم منطقه مكران شامل شهرهای ایرانشهر، نیكشهر. بنت، فنوج، قصرقند. لاشار، چابهار، كنارك و سرباز است و حتی در ایالت بلوچستان كشور پاكستان نیز طرفداران زیادی دارد و در برخی موارد به عنوان تحفه بلوچ ها به دیگر كشورها حتی تا اروپا و شمال آفریقا سوغات برده می شود.
اگر چه به سبب مدرنیزه و ماشینی شدن زندگی امروزی و فراوانی وسایل سرمایشی تهیه و مصرف تباهگ در مقایسه با گذشته كمتر صورت می گیرد اما باورهای عمیق مردم بلوچ و احترام آنها به آیین و سنت های محلی باعث شده است این غذای لذیذ همچنان طرفداران خاص خود را داشته باشد.
برخی گردشگران حرفه ای كه به سیستان و بلوچستان سفر می كنند هنگام سفر به منطقه مكران و دریای عمان (جنوب استان) لذت سفر خود را با چشیدن طعم تباهگ و خوردن حداقل یك وعده از آن تكمیل می كنند.
گاهی اوقات بلوچ ها از تباهگ به عنوان خوراك اصلی مهمانان خود استفاده می كنند، حتی دیده شده است از مقامات رسمی دولتی نیز كه به مكران سفر می كنند با این غذای سنتی پذیرایی می شود كه آخرین آن در جریان دیدار مردمی هفته گذشته استاندار سیستان و بلوچستان با مردم شهرستان نیكشهر رخ داد.
گفتنی است در نزد بلوچ ها تمام منطقه بلوچستان 'مكران' خوانده می شود و تعصب این قوم به سرزمین مادری خود به حدی است كه حتی دریای عمان در جنوب ایران را نیز 'دریای مكران' می خوانند.
بلوچ ها در كشورهای ایران، پاكستان و افغانستان اگر چه به لحاظ سرزمینی جدا از هم زندگی می كنند اما بیشتر باورها و اعتقادات فرهنگی و اجتماعی آنها مشترك است.
مهمان نوازی و تعصب به سرزمین مادری از جمله این مشتركات است.
2729/7306
زاهدان - 'تباهگ' (tabaheg) به عنوان يكي از غذاهاي سنتي قوم بلوچ در سيستان و بلوچستان با فرا رسيدن ماه مبارك رمضان به سفره مردم جنوب شرق ايران بازمي گردد.