فوكوشيما؛ همچنان ملتهب و فاجعه ساز

در سال 2011 فاجعه اتمی فوكوشیما هراس مردم ژاپن را كه كم كم در حال رهایی از اثرات زیانبار و كابوس حمله اتمی آمریكا در سال 1945 بودند، دوباره زنده كرد. در این زمان نیروگاه فوكوشیما داییجی كه در 220 كیلومتری شمال شرق توكیو واقع است، بعد از زمین لرزه 9 ریشتری و سونامی ناشی از آن، سه راكتور از شش راكتور هسته ای خود را از دست داد. انفجاری كه در این تاسیسات به وقوع پیوست مرگ بسیاری از شهروندان ژاپنی را باعث شد و مواد رادیواكتیو زیادی را در محیط زیست پخش كرد.

كارشناسان هسته ای این حادثه را بعد از حادثه چرنوبیل در دهه 1980 میلادی، بزرگ ترین فاجعه اتمی می دانند و از نظر پیچیدگی آن را در مقام نخست فجایع اتمی جهان قرار می دهند. به نظر می رسد عواقب این فاجعه اتمی تا سال ها چرخه زیست محیطی منطقه را مختل كند و حتی زندگی تمام مردم جهان را تحت تاثیر قرار دهد.

با گذشت حدود دوسال از این حادثه هنوز هم این فاجعه نه تنها تمام نشده است بلكه هر روز بر میزان اثرات و آلودگی های آن افزوده می شود. اخیرا گزارش رسانه ها و اظهارات مقامات ژاپنی نشان می دهد كه نشت آب آلوده از این تاسیسات هسته ای آسیب دیده به آب های آزاد و اقیانوس، باعث گسترش شدید آلودگی ها و تشعشعات رادیواكتیو شده است.

یك مقام نظامی ژاپن اخیرا اعتراف كرد كه روزانه 300 تن آب آلوده به مواد رادیواكتیو از طریق جریان زیر زمینی وارد اقیانوس می شود.



** شكست پیشرفته ترین فناوری ها در برابر آب

-----------------------------------------

شركت TEPCO - Tokyo Electric Power Company - یكی از بزرگترین شركت های فنی مهندسی در ژاپن است كه از زمان وقوع انفجار و تخریب بعد از سونامی سال 2011 وظیفه نگهداری و خنك سازی راكتورها را برعهده گرفت. وبسایت خبرگزاری سی.ان.ان. می نویسد با اینكه این شركت روزانه بیش از هزاران تن آب را برای خنك سازی راكتورهای داییچی فوكوشیما به داخل تاسیسات پمپاژ می كند اما اخیرا این عملیات را شكست خورده عنوان كرد.

وبسایت خبری فیگارو نیز از اعتراف این مقام ژاپنی در ناتوانی شركت تپكو در مقابله با این بحران خبر می دهد و تاكید دارد منطقه در وضعیت اضطراری به سر می برد و اپراتور تپكو به تنهایی نمی تواند با بحران به وجود آمده مقابله كند.

حتی تلاش های شینزوآبه، نخست وزیر ژاپن كه اعلام كرده بود دولتش با كمك به این شركت نشت روزانه آب های آلوده به رادیو اكتیو را به 60 تن در روز كاهش می دهد ناكام ماند و بر روند آلوده سازی محیط افزوده شد.

صدای روسیه نیز نوشت نشت آب آلوده در نیروگاه فوكوشیما ادامه دارد و همانطور كه شركت خدمات دهنده نیروگاه فوكوشمیا اعلام كرد سیستم‌های تعبیه شده برای جلوگیری از نشت آب‌های آلوده، توانایی خود را برای جلوگیری از این حاثه از دست داده اند.

میزان آب‌های آلوده به میزان 60 سانتیمتر بالاتر از سد ساخته شده برای مهار این آب‌ها رسیده است و به گفته كارشناسان ضعف سیستم دفاعی در فوكوشیما باعث شده است كه روزانه سیصد تن آب آلوده به مواد رادیو اكتیو به دریا سرازیر شود.



** ایجاد سد یخی برای مهار فوكوشیما

--------------------------------------

با اعلام خبر ادامه نشت آب به اقیانوس آرام، نخست وزیر ژاپن نیز وارد موضوع شد تا بتواند در مدیریت بزرگترین فاجعه هسته ای جهان در ربع قرن اخیر اقدامی را انجام دهد.

خبرگزاری سی.ان.ان. گزارش داد كه شینزوآبه نخست وزیر ژاپن ابراز داشت كه باید با این موضوع در سطحی ملی برخورد شود. وی به وزارت تجارت و صنعت كشورش اعلام كرد تا به سرعت راه حل های چندگانه ی قابل اعتمادی را برای این موضوع پیدا كنند.

به نوشته این خبرگزاری شركت تپكو - TEPCO - كه مسئول ایجاد سدی در برابر آب های آلوده نیروگاه فوكوشیما و خنك سازی آن بود نیز در اجرای وظایف خود به مشكل برخورد كرده است و به همین دلیل نخست وزیر ژاپن تاكید كرد كه نگرانی عمومی در مورد آلودگی آب ها وجود دارد، نباید منتظر معیارهای شركت فوق بود و باید قوانین سختگیرانه ای را به اجرا دراورد.

در همین حال 'یوشیهیدا سوگا' مشاور ارشد كابینه ژاپن به خبرنگاران اعلام كرد كه ساخت دیوار سرد در اطراف تاسیسات اتمی فوكوشیما مورد نظر قرار گرفته است و این اقدامی بی سابقه و كار جدیدی است.

به گزارش سی ان ان، تلاش برای ایجاد دیواری منجمد، چالشی بسیار بزرگ است زیرا این دیوار باید دارای هزاران لوله حاوی مواد یخساز پرقدرت در اطراف راكتور آسیب دیده باشد. فناوری كه پیش از این به صورت تونل در اطراف تاسیسات مورد استفاده قرار می گرفت به هیچ عنوان نتوانست آب فراوان مورد نیاز برای خنك كردن راكتور را تامین كند.



** آلودگی شدید در شرق آسیا

-----------------------------

این تاسیسات در 220 كیلومتری شمال توكیو قرار دارند و سونامی موجب ذوب شدگی و انفجار هیدروژنی این تاسیسات و در نتیجه باعث انتشار مواد رادیواكتیو در شعاع وسیعی در اطراف آن شد. این فاجعه هسته ای از نظر زمانی دومین حادثه در تاسیسات هسته ای جهان بعد از حادثه چرنوویل ارزیابی می شود.

وبسایت موسسه فوربس در مورد میزان آلودگی كه این تاسیسات وارد آب های آزاد می كند می نویسد این آلودگی ها به حدی زیاد است كه مسئولان ژاپن باید همه تلاش های خود را برای مقابله با این وضع بكار گیرند ضمن اینكه باید از كارشناسان و موسسات بین المللی برای این حل موضوع استفاده كنند.

این وبسایت می نویسد تاكنون بین 20 تا 40 تریلیون بكرل(واحد اندازه گیری تشعشات رادیواكتیو) به واسطه نشت ماده رادیواكتیو متعدد همچون تریتیوم به آب های آزاد راه یافته است.

این وبسایت به عنوان نمونه برای درك میزان ورود آلودگی به آب های آزاد می نویسد از نظر میزان پتاسیمی كه در نتیجه این آلودگی وارد آب های آزاد شد باید حجم این ماده را با ورود معادل 76 میلیون عدد موز به اقیانوس ارزیابی كرد. هر موز دارای حدود نیم گرم پتاسیم است و پتاسیم خود به نوعی حاوی ماده رادیواكتیو محسوب می شود و حداقل 38 میلیون گرم (38 تن ) پتاسیم وارد اقیانوس شد.

با توجه به دو سال نشت این مقدار ماده رادیو اكتیو محاسبات نشان می دهند كه در هر ساعت معادل یك میلیارد و 141 میلیون و 552 هزار و 511 بكرل تشعشات سمی وارد اقیانوس شد.



** تشعشعات مرگبار در اقیانوس آرام

-----------------------------

شركت تپكو پیش از این از شناسایی مواد رادیواكتیو سمی با دوز بالا در آب‌های زیرزمینی این منطقه خبر داده بود، اما دلیل آلودگی آب های این منطقه را وجود پایه های بتنی و آرماتورهای فولادی نیروگاه های هسته ای اعلام كرده بود.

به نوشته پایگاه خبری لوموند یك سخنگوی شركت تپكو در این مورد گفت: در نمونه گیری های انجام شده از یكی از چاه های واقع بین راكتورهای هسته ای و دریا، سطح سزیم 134 موجود در آب افزایش زیادی را نشان می دهد.

البته میزان آلودگی ها بیشتر از مقادیر عنوان شده به وسیله شركت است. بخش اخبار وبسایت نشنال ژئوگرافیك ( National Geographic ) نیز از افزایش تنش در ژاپن خبر می دهد و می نویسد نشت آب رادیو اكتیوی كه برای خنك نگاه داشتن راكتورها استفاده می شود تاسیسات داییچی را فلج كرده است و كارهای عامل اجرایی تپكو را زیر سوال برده است.

نخست وزیر ژاپن نیز این وقایع را جدی و اضطراری دانست و دستور داد كه دولت برای پاك كردن آلودگی ها وارد عمل شود.

اقدامات تپكو اكنون مورد انتقادات تندی قرار گرفته است و هر روز حدود 72 هزار گالن معادل 300 تن آب آلوده وارد اقیانوس می شود.

موسسه Woods Hole Oceanographic Institution نیز در تحقیقات خود دریافته است كه از ابتدای وقوع این حادثه سطح ماده رادیواكتیو سزیوم 134 بسیار بالاتر از میزان معمول آن است و این آلودگی وارد اقیانوس شده است.

تپكو اعلام كرد كه علاوه بر ماده فوق، سزیوم 137 نیز در آب یافت شده است. این موادرادیو اكتیو به حدی خطرناك هستند كه نوشیدن یك لیوان از این آب معادل یك سال قرار گرفتن در مجاورت رادیواكتیو و یا گرفتن 15 عكس از سینه به وسیله اشعه ایكس محاسبه می شود. از دیگر مواد رادیواكتیوی استرونتیوم 90 است كه به وسیله بدن انسان جذب می شود و میزان آن بین 5 تا 15 هزار ترابكرل اندازه گیری شده است. این ماده در كنار سزیوم و تریتیوم در خاك باقی مانده و حتی در گیاهان نیز نفوذ می كنند.

وبسایت روزنامه وال استریت ژورنال می نویسد كه میزان مواد رادیواكتیو موجود در منطقه میلیون ها بار بیشتر از استاندارد مورد قبول ژاپن در شزایط عادی است به عنوان مثال درحالی كه حد عادی ماده رادیو اكتیو سزیوم 137 در شرایط نرمال 60 تا 90 بكرل در نظر گرفته شده است در سال 2011 میزان این ماده 1.6 میلیارد بكرل اعلام شد و میزان سزیوم 134 نیز 750 میلیون بكرل می باشد.



** تلاش های سخت و كم‌نتیجه

-----------------------

شركت اپراتور نیروگاه فوكوشیما، به دنبال قطع سیستم های خنك كننده نیروگاه فوكوشیما بر اثر سونامی در 11 مارس 2011 میلادی، تلاش كرد راكتورها و زباله های ناشی ازشكافت هسته ای را كه با حرارت زیاد تولید می شوند خنك كند.

به نوشته فیگارو، تپكو برای این منظور آب‌های زیرزمینی را به منابع سوخت و اطراف راكتورها می فرستد، اما آب ها به مواد رادیواكتیوی چون سزیم، استرانتیوم و تریتیوم آلوده می شوند و از طریق زیرزمین از نیروگاه خارج شده و راه اقیانوس را پیش می گیرند. برای كاهش آلودگی اقیانوس، تپكو در هفته های اخیر كار آب بندی خاك را شروع كرده است.

در این عملیات با استفاده از مواد شیمیایی ژلاتینی، دیواره های زیرزمینی بین نیروگاه و دریا ایجاد شده كه مانع نفوذ آب های آلوده به دریا می شود. كارشناسان معتقدند این عملیات تاكنون بی فایده بوده است زیرا آب به هر طریق راه خود را به سمت اقیانوس پیدا خواهد كرد.

تپكو تلاش می كند سطح آب‌های آلوده به مواد رادیواكتیو را در آب های زیرزمینی نگه دارد، زیرا آنها معتقدند این امر به كاهش آلودگی كمك خواهد كرد. چرا كه در صورت نشت آب، آب های زیرزمینی دوباره به داخل نیروگاه راه می یابند و آب های آلوده نمی توانند به بیرون بروند.



** آینده مبهم

-----------

اخیرا وبسایت خبرگزاری بلومبرگ اعلام كرد ده كارگری كه در این تاسیسات مشغول كار بودند به طور ناگهانی تحت تاثیر مواد رادیواكتیو بخار شكل قرار گرفتند. چندی قبل نیز آژیر هشدار نشت مواد رادیواكتیو به یكباره به صدا در آمد، اما منبع نشت آن مشخص نشد.

نشنال ژئوگرافیك در مورد راهكارهای توقف حوادث به ویژه نشت آب می نویسد گزارش شركت تپكو نشان می دهد كه مجموعه ای از مقررات برای كنترل آب رادیواكتیویته انجام شد. یك سیستم متوقف سازی آب كه مایعات اطراف راكتور را تخلیه می كند و از رخنه آن به بخش اصلی جلوگیری می كند فعال است، اما با این وجود به اندازه كافی نتوانست از تشدید مشكل جلوگیری كند.

كارگران تاسیسات، موانع زیرزمینی را با تزریق مواد شیمیایی به درون خاك و محكم شدن خاك نواحی اطراف این تاسیسات به ویژه راكتور واحد یك ایجاد می كنند اما آب از این موانع نیز عبور می كند و به نظر می رسد سطح آب بالا می آید و به اقیانوس راه می یابد.

این شركت در تلاش است مخازنی را با ظرفیت 400 هزار تن ( 95 میلیون گالن ) برای نگهداری آب به محل منتقل كرده و قرار است در سه سال آینده مخزن اضافی 300 هزار تنی نیز به آن افزوده شود.

چالش فعلی شركت این است كه باید با حجم فزاینده آب كه در سال به 150 هزار تن می رسد، مقابله كند. اكنون این موضوع جدی و اجتناب ناپذیر شده است زیرا مخازن كنونی در حال پرشدن هستند.

استفاده از فیلترهای مواد رادیواكتیو نیز یكی دیگر از موضوعاتی است كه شركت تپكو آن را دنبال می كند. براساس توصیه آژانس بین المللی انرژی اتمی باید از فیلترهایی كه می توانند 62 ماده رادیو اكتیو را شناسایی و جدا كند استفاده شود.

وال استریت ژورنال اخیرا نوشت تپكو امیدوار است با این كار بتواند آب را تصفیه و پاك سازد و آن را به اقیانوس بریزد، زیرا آلوده شدن آب، ناراحتی و اعتراض شدید ماهیگیران در ژاپن و حتی كشورهای اطراف را به همراه داشته است.

در نهایت شركت تپكو اعتقاد دارد ساخت دیوار حائل و تاسیسات محافظتی احتمالا تا سال 2014 پایان نمی پذیرد و حتی برخی تردید دارند كه این دیوار یخی حتی در صورت تكمیل، بتواند به خوبی عمل كند، زیرا این دیوار سدی خواهد بود كه در نهایت ممكن است آب از اطراف آن جاری شود.

پژوهش**9130**9241