هجدهمين انتخابات پارلماني آلمان درحالي روز يكشنبه 22 سپتامبر( 31 شهريور) در اين كشور برگزار مي شود كه احزاب و گروه هاي سياسي كه از ماه ها قبل تلاش براي كسب راي اعتماد شهروندان براي تصاحب كرسي هاي مجلس و در نهايت تشكيل دولت و اداره كشور آغاز كرده اند،آخرين فعاليت هاي تبليغاتي خود را انجام مي دهند.
آخرين نظرسنجي ها 4 روز مانده به انتخابات حاكي از اين است كه امتياز ائتلاف دولتي حاكم ( دموكرات و سوسيال مسيحي و ليبرال دموكرات) و سه حزب مخالف دقيقا برابر با يكديگر است.
در همه‌پرسي مؤسسه نظرسنجي فورسا براي مجله اشترن و شبكه تلويزيوني RTLاحزاب دموكرات وسوسيال مسيحي (CDU/CSU) و دموكرات آزاد (FDP) با هم 44 درصد آراء را به دست مي‌آورند واين درست امتيازي است كه احزاب سوسيال دموكرات (SPD)، سبزها و حزب چپ با هم كسب كرده اند.
بر اساس اين همه‌پرسي، CDU/CSU بدون تغيير 39 درصد آراء را از آن خود مي‌سازد. FDP در اين همه‌پرسي كه تا روز برگزاري انتخابات در بايرن كه با شكست FDP همراه بود،جريان داشته است با از دست دادن يك امتياز، موفق به كسب تنها 5درصد آراء مي‌شود.
كماكان 25 درصد مردم قصد دارند، رأي خود را به سوسيال دموكرات ها (SPD) بدهند و همانند هفته گذشته 10 درصد شركت‌كنندگان به حزب چپ و 9 درصد نيز به سبزها رأي مي‌دهند كه امتيازش در همه‌پرسي اين مؤسسه نيز با كاهش دو درصدي، بار ديگر يك عدد يك‌رقمي است.
با توجه به كاهش امتياز ليبرال دموكرات ها و شكست سنگين اين حزب در انتخابات ايالتي بايرن،احتمال ناكامي حزب متبوع گيدو وستروله وزير خارجه آلمان در انتخابات ملي و خروج اين حزب از پارلمان و ائتلاف دولتي تقويت شده و نگراني ها براي صدراعظم مركل را بيش از پيش افزايش داده است.
بر اساس اعداد و ارقام موسسه نظرسنجي فورسا درحال حاضر فقط امكان يك ائتلاف بزرگ بين حزب مركل و حزب رقيب سوسيال دموكرات است (مجموعاً 64 درصد) يا يك ائتلاف حزب مركل با سبزها (48 درصد) وجود دارد.
احزاب تازه تاسيس حزب منتقد يوروي 'گزينه‌اي براي آلمان' و 'دزدان دريايي' نيز همچنان روي 3 درصد در جا مي‌زنند كه در اين ميان پيش بيني مي شود منتقدان يورو با افزايش امتياز خود و امكان حضور در پارلمان ملي بتوانند به عنوان يكي از احزابي كه مي توانند به چانه زني ها براي تشكيل ائتلاف دولتي بپيوندند وجود دارد.
اكثريت مردم آلمان مايلند كه آنگلا مركل،صدراعظم آلمان كماكان اداره كشور را در دست داشته باشد و اگر آنها مي‌توانستند، رئيس دولت خود را به طور مستقيم انتخاب كنند،به گفته موسسه فورسا، 53 درصد به رئيس حزب دموكرات مسيحي، رأي مي دانند و تنها 26 درصد نيز پر اشتاين‌بروك، نامزد صدراعظمي حزب سوسيال دموكرات را ترجيح مي دهند.
البته 21 درصد از شركت كنندگان در اين نظرسنجي نيز نه خواستار مركل به عنوان رئيس دولت هستند و نه اشتاين‌بروك را شايسته اين عنوان مي دانند.
گرچه در انتخابات پارلماني آلمان،اعضاي بيش از 20 حزب سياسي براي ورود به پارلمان و درصورت امكان كسب اكثر كرسي‌هاي تلاش مي كنند اما بررسي رقابت هاي انتخاباتي نشان مي دهد كه رقابت اصلي بين 6 تا 7 حزب خواهد بود.
احزاب خواهري دموكرات و سوسيال مسيحي به رهبري آنگلا مركل صدراعظم آلمان و ليبرال دموكرات ها به عنوان سه حزب ائتلافي تشكيل دهنده دولت حاكم از يك طرف و سوسيال دموكرات ها،سبزها و چپ ها به عنوان احزاب اصلي مخالف دولت از جمله احزابي هستند كه در صدر رقابت هاي انتخاباتي قرار دارند.
اين احزاب درصورتي مي‌توانند به مجلس ملي راه يابند كه حداقل پنج درصد آراء شركت كنندگان را به دست آورند و اگر حزبي حتي موفق به كسب 4.9 درصد آراء بشود، حق ورود به پارلمان را نخواهد داشت مگر اينكه سه نماينده اين حزب در انتخابات با كسب اكثريت به طور مستقيم انتخاب شوند.
براساس پيش بيني ها و آمارهاي ارائه شده، مجلس آلمان در اين دوره فعاليت حدود620 كرسي خواهد داشت.
به موجب مقررات قانون انتخابات آلمان در روز راي گيري به هر راي دهنده دو برگه راي داده مي‌شود. راي دهنده در برگه اول نام نامزد ايالت خود را انتخاب مي‌كند و در برگه دوم نيز از بين فهرست احزاب ايالتي،حزب مورد نظرخود را بر مي‌گزيند.
در واقع بايد گفت،در انتخابات آلمان به طور همزمان از سيستم حق انتخاب اكثريت و حق انتخاب نسبي استفاده مي‌شود تا راي دهندگان بتوانند تركيبي از نامزدهاي مورد علاقه خود را به همراه احزابي كه به برنامه‌هاي آنها علاقه‌مندند،به مجلس ملي بفرستند و براين اساس در هر ايالت با توجه به سيستم انتخاب نسبي، نامزدي كه آراء بيشتري كسب كند انتخاب مي‌شود. در برگه فهرست ايالتي نيز هر يك از راي دهندگان به حزب مورد علاقه خود راي مي‌دهند.
در مجلس فدرال آلمان نيمي از نماينده ها به طور مستقيم از حوزه‌هاي انتخابيه برگزيده مي شوند و بقيه نيز از طريق فهرست‌هاي احزاب در ايالات انتخاب مي‌شوند.
حزب پيروز در انتخابات پارلماني به شرط تصاحب 50 درصد آرا به تنهايي مي تواند دولت را تشكيل دهد در غير اين صورت مجبور به ائتلاف با احزاب ديگر خواهد شد تا حد نصاب لازم براي تشكيل دولت را بدست آورد.
احزاب سياسي آلمان در كنار نام رسمي و برنامه‌هاي خود، داراي رنگ‌هايي هستند كه به گذشته آنها برمي‌گردد و حتي در برخي موارد به جاي اسم احزاب، از رنگ آنها استفاده مي‌شود.
احزاب دموكرات و سوسيال مسيحي رنگ سياه،سوسيال دموكرات ها قرمز،حزب چپ قرمز تيره، سبزها، رنگ سبز و ليبرال دموكرات ها رنگ زرد را براي خود انتخاب كرده اند به عنوان نمونه دولت حاكم آلمان كه از ائتلاف دموكرات و سوسيال مسيحي ها با ليبرال دموكرات ها تشكيل شده به اصطلاح دولت (سياه - زرد) خوانده مي شود.
كنراد آدنائور، هلموت كهل و آنگلا مركل،سه صدر اعظم آلمان بعد از جنگ دوم جهاني از حزب دموكرات مسيحي بوده‌اند. اين حزب همراه با حزب متحد هميشگي‌اش، سوسيال مسيحي از ايالت بايرن، مدت زيادي بر آلمان حكومت كرده است.
اتحاد اين دو حزب سياه رنگ است آن هم به اين دليل كه زماني كشيش‌ها با جامه‌هاي سياه رنگ در پارلمان حضور مي‌يافتند. از اين دو حزب به دليل اتحاد هميشگي‌شان، به عنوان احزاب خواهري نيز ياد مي‌شود.
اين احزاب تا امروز ليبرال دموكراتيك ها (FDP) را براي ائتلاف بر ديگر احزاب ترجيح داده‌اند؛ اما اگر نياز باشد به ائتلاف بزرگ با حزب سوسيال دموكرات (SPD) نيز دست خواهند زد.
بعد از دو حزب فوق و متحد هميشگي، حزب سوسيال دموكرات در تشكيل دولت‌ها در آلمان نقش اساسي داشته است. ويلي برانت، هلموت اشميت و گرهارد شرودر،صدر اعظم‌هاي پيشين آلمان از اين حزب كه قديمي‌ترين حزب آلمان محسوب مي‌شود، در راس حكومت قرار داشته‌اند.
رنگ سرخ پرچم اين حزب،حكايت از ريشه‌هاي جنبش كارگري آن در نيمه دوم قرن نوزدهم دارد. اين حزب در سال 1869 با اين عنوان تاسيس شد. در دوران حكومت نازي‌ها، فعاليت اين حزب همانند احزاب ديگر از طرف حزب كارگران ناسيونال سوسياليست آلمان به رهبري هيتلر ممنوع بود و سرنوشت بسياري از اعضاي آن به زندان‌هاي وحشتناك انجاميد.
سبزها از ديگر احزاب سياسي مهم در آلمان هستند كه مي توان از آنها به عنوان يك شريك ائتلافي براي سوسيال دموكرات ها نام برد كه ريشه اين حزب را بايد در جنبش صلح و مخالفت با انرژي هسته‌اي،جنبش حمايت از حقوق زنان و فعاليت‌هاي مدني جستجو كرد.
سبزها در زمينه‌هاي حفاظت از محيط زيست و تساوي حقوق زن و مرد فعال هستند و اين حزب به تدريج در دولت‌ها در سطوح محلي و ايالتي شريك شد تا اين كه در زمان صدارت گرهارد شرودر در سطح كشوري نيز در دولت ائتلافي حضور پيدا كرد و يوشكا فيشر وزير امور خارجه دولت شرودر از اعضاي با نفوذ اين حزب سياسي است.
حزب ليبرال دموكرات كه با پرچم به رنگ زرد مشخص مي‌شود،قاعدتا با حزب سوسيال دموكرات آلمان و احزاب متحد دموكرات مسيحي و سوسيال مسيحي ائتلاف تشكيل مي‌دهد،اما به نظر مي رسد اين حزب كه تقريبا هميشه به عنوان يك حزب كوچك شريك ائتلافي خوبي براي دولت ها بوده است،اين روزها موقعيت خود را از دست داده است.
حزب چپ نيز با رنگ قرمز تيره از چند سال پيش به اين سو در صحنه سياسي آلمان فعال بوده است. ريشه اين حزب در نظام تك حزبي آلمان شرقي به نام حزب متحد سوسياليستي آلمان (SED) نهفته است.
مهمترين موضع گيري‌هاي احزاب چپ در حيطه سياست خارجي است كه روي مواضعي مثل عقب نشيني فوري از افغانستان و عدم شركت در حضور نظامي ناتو در ديگر كشورها تاكيد مي‌كنند كه اين مواضع كار را براي ديگر احزاب جهت تشكيل دولت ائتلافي با اين حزب سخت مي‌كند.
براساس يافته هاي آخرين نظرسنجي هاي انتخاباتي،در انتخابات 2013 هيچ يك از احزاب آلماني در شرايط كنوني به تنهايي قادر به تشكيل دولت در اين كشور نخواهد بود؛ زيرا حزبي مي‌تواند دولت تشكيل دهد كه 50 درصد آرا را كسب كند.
سوابق انتخابات پارلماني آلمان در گذشته نيز نشان مي‌دهد كه تاكنون هيچگاه يك حزب به صورت مستقل نتوانسته ميزان لازم راي را كسب كند تا بتواند به تنهايي دولت را تشكيل دهد.
با نزديك شدن به روزهاي پاياني فعاليت هاي تبليغاتي نامزدهاي انتخابات و مشخص شدن وضعيت امتيازهاي احزاب سياسي و با جدي تر شدن احتمال راه نيافتن ليبرال دموكرات ها به پارلمان،چگونگي شكل گيري ائتلاف احزاب براي تشكيل دولت آينده به موضوع اصلي بحث هاي سياسي در آلمان تبديل شده است.
با وجود پيروزي قاطع سوسيال مسيحي ها در انتخابات ايالتي بايرن و نتيجه ضعيف به دست آمده براي SPD (حزب سوسيال دموكرات) در اين انتخابات،پِر اشتاين‌بروك، نامزد صدراعظمي اين حزب همچنان بر مخالفت خود با تشكيل يك ائتلاف بزرگ در سطح كشور و همكاري احتمالي با آنگلا مركل براي تشكيل دولت آينده مخالفت مي كند.
اشتاين‌بروك كه از سال 2005 تا 2009 در يك دولت ائتلافي با احزاب حاكم دموكرات/سوسيال مسيحي (CDU/CSU) وزير دارايي بوده است،گفت: من نمي خواهم يك بار ديگر به پيشرفت خانم مركل كمك كنم .
اشتاين‌بروك با بيان اينكه تجربه نشان داده SPD در انتخابات پارلماني نتايج بهتري به دست مي‌آورد تا در انتخابات ايالتي،تاكيد كرد:ما خواستار يك دولت قرمز-سبز هستيم و بايد براي تشكيل آن مبارزه كنيم.
در همين رابطه و در آخرين مراحل مبارزات انتخابات پارلماني،آنگلا مركل،صدراعظم آلمان نيز به شدت در برابر كمپين رأي دوم شريك ائتلافي خود، FDP (حزب ليبرال دموكرات) مقاومت نشان داده و مي گويد: ما مايليم به اين ائتلاف ادامه دهيم، اما CDU رأيي براي هديه دادن ندارد.
رييس حزب دموكرات مسيحي به اين ترتيب با تاكيد بر اينكه هر كس براي سياست خودش مبارزه مي‌كند به فراخوان مقامات FDP به مردم مبني بر انتخاب ليبرال‌ها با رأي دوم، به منظور حمايت از دولت سياه-زرد واكنش نشان داد.
FDP روز يكشنبه (15 سپتامبر) در انتخابات ايالت بايرن، موفق به عبور از مانع پنج درصد كه براي ورود به پارلمان ضروري است،نشده و از پارلماني ايالتي محروم شد درنتيجه حزب سوسيال مسيحي به رياست هورست زهوفر هم‌اكنون مي‌تواند، به تنهايي بايرن را اداره كند.
زيگمار گابريل،رئيس حزب سوسيال دموكرات آلمان (SPD) كه از وي به عنوان يكي از گزينه هاي وزارت امور خارجه آلمان درصورت شكل گيري ائتلاف بزرگ در دولت آينده نام برده مي شود،شكست حزب دموكرات آزاد (FDP) در انتخابات پارلماني و عدم موفقيت اين حزب براي ادامه حضورش در پارلمان و ائتلاف دولتي را شانس زيادي براي موفقيت يك ائتلاف قرمز-سبز در اين انتخابات تلقي مي‌كند.
گابريل تاكيد كرد: اگر FDP در پارلمان نباشد مركل موفق به تشكيل دولت ائتلافي نخواهد بود و شانس پِر اشتاين‌بروك به اين كه صدراعظم شود، افزايش خواهد يافت.
گابريل در عين حال خاطرنشان كرد:من براي رقيب سياسي چيز بدي آرزو نمي‌كنم، اما پارلمانتاريسم در آلمان 'بدون اين لابي FDP' وضعيت بهتري خواهد داشت.
گابريل با اشاره به انتخابات يكشنبه آينده (22 سپتامبر) تأكيد كرد: اين روزها بحث ائتلاف سياه-زرد يا قرمز-سبز، در ميان است و ما در روزهاي آخر همه نيروهاي خود را براي پيروزي بسيج خواهيم كرد.
اين عضو برجسته سوسيال دموكرات ها با بيان اينكه ميزان شركت مردم در انتخابات، در آن نقش تعيين‌كننده خواهد داشت،گفت:درصورتي كه 70 درصد افراد واجد شرايط در انتخابات شركت كنند، آنگلا مركل، صدراعظم باقي خواهد ماند اما اگر ميزان مشاركت كنندگان 75 درصد باشد، اشتاين‌بروك رئيس دولت آينده خواهد بود.
رئيس بزرگترين حزب مخالف مركل در پاسخ به اين سوآل كه آيا SPD خود را آماده يك ائتلاف بزرگ با دموكرات مسيحي ها مي‌كند،گفت، فقط بحث قرمز-سبز در ميان است و هر چيز ديگري، گمانه‌زني‌هاي احمقانه خواهد بود.
**وظايف مجلس آلمان
مجلس نمايندگان آلمان موسوم به بوندستاگ، قوه مقننه جمهوري فدرال آلمان محسوب مي‌شود كه وظيفه تصويب قراردادهاي بين‌المللي و بودجه عمومي كشور را برعهده دارد.
نمايندگان مجلس پس از پيروزي در انتخابات،در فراكسيون هاي حزبي و درصورت ضعيف بودن حزبشان به لحاظ كمي، در گروه هاي حزبي گرد آمده و خط سياسي خود را پيش مي‌برند.
رييس مجلس فدرال آلمان از بين اعضاي بزرگترين فراكسيون انتخاب مي‌شود و وظيفه اداره جلسات علني و نظارت بر حفظ نظم در پارلمان را برعهده دارد.
مهم ترين وظايف بوندستاگ علاوه بر قانونگذاري،انتخاب صدراعظم و نظارت بر كار دولت است. صدراعظم نيز تنها عضو كابينه آلمان است كه با راي مستقيم نمايندگان پارلمان انتخاب مي‌شود و از اين رو در برابر مجلس پاسخگو است وزراي عضو كابينه نيز با واسطه، چنين مسووليتي دارند.
از: حميد قديمي
اروپام** 1701
برلين - احزاب حاكم دموكرات و سوسيال مسيحي آلمان به رهبري آنگلا مركل درحالي درصدر نظرسنجي ها از نظر محبوبيت قرار دارند و پيروز قطعي انتخابات پيش رو شناخته مي شوند كه پيدا كردن شريك ائتلافي مطمئن براي تشكيل دولت آينده اين روزها به دغدغه اصلي بانوي آهنين آلمان تبديل شده است.
