خدایش فرموده بود: 'اي پیامبر، آنچه از سوي پروردگارت بر تو نازل شده ابلاغ كن و اگر نكني پیامش را نرساندهاي؛ خداوند تو را از گزند مردم نگه ميدارد. خداوند گروه كافران را هدایت نميكند.'
در پي اجراي اوامر پروردگار و معرفي وصي و جانشین خود علي بنابيطالب(ع) آیه اكمال دین 'الیوم اكملت لكم دینكم و اتممت علیكم نعمتي و رضیت لكم الاسلام دینا، امروز دین شما را كامل كردم و نعمت خود را بر شما تمام نمودم و اسلام را به عنوان آیین (جاودان) شما پذیرفتم' نازل و روز غدیر جشن ولایت و وصایت شد.
اهل بیت پیامبر و امامان بر حق شیعه، كه نگاهبان اسلام حقیقي بودند و سعي داشتند آن را از خطرات دور سازند، از هر فرصتي بهره بردند تا غدیر را زنده بدارند و آن خاطره گرامي و به یاد ماندني را مطرح كنند؛ زیرا در تابش آفتاب غدیر اهداف والاي پیامبر جامه عمل پوشید و براي فتنهانگیزي كج اندیشان فرصت باقي نماند.
نگاهي گذرا به سیره حضرت فاطمه (س) و امیرمومنان حضرت علی (ع) و دیگر امامان راستین شیعه ما را با اهمیت واقعه غدیر و نقش عظیم و سرنوشتساز آن هدایت و نیكبختي بشر آشنا ميسازد.
راویان، نویسندگان و مفسران اهل سنت و شیعه به واقعه غدیر و آیات نازل شده درآن توجه بسیار داشتهاند. برخي از علماي شیعه مانند علامه طبرسي روایات نزول آیه تبلیغ در سرزمین غدیر را مشهور دانستهاند. از اهل سنت ابوالقاسم عبیدالله بنعبدالله حسكاني، از دانشمندان اهل سنت، نیز همین را مطرح ميكند. او احادیث غدیر را در دوازده جزوه دسته بندي كرده، آن را 'دعاء الهداة الي اداء حق الموالاة' نامیده است.
ابوالعباس احمد بنمحمد بنسعید مشهور به ابنعقده - مورد اعتماد مذاهب چهارگانه اهل سنت - دراین باره كتابي به نام 'حدیث الولایة' تدوین كرده است.
علامه امیني نیز كتاب گرانسنگ 'الغدیر' را در یازده مجلد، به رشته نگارش درآورد. آنچه در مجموعه این آثار جلب توجه ميكند موضعگیري آشكار ائمه اهل بیت علیهم السلام درباره این واقعه مهم است، موضعگیری هایي كه از اهمیت غدیر و نقش آن در سعادت بشر پرده برميدارد.
* فاطمه زهرا سلام الله علیها بر مزار حمزه سید الشهدا
روزي در احد بر مزار عموي پدرش حمزه سیدالشهدا ایستاده بود و عزاداري ميكرد. محمود بن لبید فرصت را غنیمت شمرده، پس ازعزاداري پرسید: اي دختر پیامبر خدا (ص)، آیا براي امامت و زعامت علي بنابيطالب (ع) از سخنان پیامبرخدا (ص) دلیلي به یاد داري؟
فاطمه فرمود: 'شفگتا! آیا حادثه عظیم غدیر خم را فراموش كردهاید؟... خدا را گواه ميگیرم كه خود شنیدم آن بزرگوار ميفرمود: علي بهترین كسي است كه او را در میان شما جانشین خود قرار ميدهم، علي [علیه السلام] امام و خلیفه بعد از من است.
دو فرزندم حسن و حسین[علیهما السلام] و نه نفر از فرزندان حسین[ع] پیشوایان و اماماني پاك و نیكاند. اگر ازآنان اطاعت كنید، شما را هدایت خواهند كرد و اگر با آنها مخالفت ورزید، تا روز قیامت تفرقه و اختلاف در میانتان حاكم خواهد بود.'
* غدیر خم در خطبه امام مجتبي(ع)
حسن بنعلي (ع) در برابر طاغوت شام و مردم كوفه خطبهاي خوانده، مردم را به بالاترین نعمت از دست رفته، كه حاكمیت اهل بیت (ع) بود، توجه داد. شایستگي و لیاقت خویش و مشروعیت خلافتش را متذكر شد و داستان روز بیاد ماندني غدیر را چنین بازگو كرد: 'مردم سخن جدم پیامبر (ص) را به یاد دارند كه ميفرمود: هر گاه مردم كسي را به رهبري خویش برگزینند در حالي كه لایق تر و آگاه تر از آن فرد وجود داشته باشد، براي خویش تیره بختي خریدهاند مگر این كه دوباره بدانچه رها كردند و به فراموشي سپردند بازگردند و آنچه را كه از پیامبرشان درباره پدرم شنیدهاند دنبال كنند، رسول خدا ميفرمود: اي علي تو بعد از من مانند هارون پس از موسي هستي، او جانشین برادرش موسي بوده تو نیز جانشین و خلیفه مني؛ تنها تفاوت [میان آنها و ما] این است كه بعد از من پیامبري و نبوت نخواهد بود. امام مجتبي (ع) سپس فرمود: این مردم پیامبر خود را دیدند و سخنانش را در 'غدیر خم' شنیدند. در آن روز جدم رسول خدا (ص) دست پدرم (ع) را گرفت و در برابر آنان گفت: هر كس من مولا و سرپرست او هستم علي مولاي او خواهد بود؛ خدایا، دوست بدار هر كس او را دوست دارد و دشمن بدار هر كس او را دشمن دارد... سپس جدم پیامبر (ص) دستور اكید داد كه، حاضران مطالب غدیر را به غایبان برسانند.
* امام حسین (ع) و حدیث غدیر در منا
یك سال قبل از مرگ معاویه، امام حسین علیه السلام به زیارت بیت الله الحرام در مراسم پر شكوه حج مشرف شد عبدالله بنعباس و عبدالله بن جعفر او را همراهي كردند. آن سال عده زیادي از زنان و مردان بنيهاشم حضور داشتند. امام حسین (ع) در ایام تشریق آنان را در سرزمین منا جمع كرد در آن اجتماع عظیم بیش از هفتصد نفر از مردان تابعین و دویست نفر از صحابه پیامبر خدا (ص) گرداگرد وجودش زیر خیمه حلقه زدند و منتظر سخنان امام خویش بودند، حضرت بپا خاست و پس از حمد و ثناي الهي فرمود: شما شاهد و ناظر تجاوزات معاویه جنایتكار نسبت به ما و شیعیان هستید و از آنها اطلاع دارید، سخنان مرا گوش كنید و بنویسید [تا براي آیندگان بماند] و به دیگر شهرها و قبایل و افراد مومن و مورد اعتماد خود برسانید و آنان را دعوت به ادا حق ما (اهل بیت) كنید ترس آن دارم كه وقتش بگذرد و حقوق ما مغلوب ستمگر شود، گر چه خداوند بالاترین پشتیبان است. سپس فرمود: شما را به خدا سوگند: بیاد نميآورید كه پیامبر خدا (ص) روز غدیرخم پدرم علي (ع) را وصي و امام بعد از خود قرار داد و حدیث ولایت را بر شما خواند و فرمود همگي باید این پیام را به دیگران برسانید پاسخ دادند: چرا ما بیاد داریم.
* امام محمد باقر (ع) و غدیر
فضیل بن یسار، بكیر بناعین، محمد بن مسلم، برید بن معاویة و ابوالجارود همگي در محضر امام باقر (ع) بودند حضرت درباره ولایت علي بنابي طالب (ع) و روز غدیر فرمودند:
خداوند پیامبرش را مامور به ولایت علي [علیه السلام] كرد و این آیه شریفه را نازل كرد: 'انما ولیكم الله و رسوله و الذین آمنوا الذین یقیمون الصلاة و یؤتون الزكاة' با نزول آیه فوق ولایت اولي الامر واجب شد ولكن عدهاي نفهمیدند اولي الامر چه كساني هستند؟ خداوند به محمد - صلي الله علیه و آله - دستور داد تا آن را توضیح دهد و همانند نماز و زكات و روزه و حج مصادیق خارجي آن را روشن سازد. در آن هنگام اضطراب او را فرا گرفت و ترسید عدهاي به واسطه آن از آیین اسلام برگردند و او را تكذیب كنند او به خدا پناه برد در آن هنگام آیه تبلیغ (یا ایها الرسول بلغ... ) نازل شد پیامبر خدا (ص) امر حق را اجرا كرد و در غدیر خم ایستاد و فرمان اجتماع مردم و زوار بیت الله الحرام را داد و در آنجا علي بن ابي طالب (ع) را ولي بعد از خود معرفي كرد و دستور داد آناني كه در آنجا (غدیر خم) بودند پیام خداوند 'ولایت علي (ع)' را به دیگر افراد برسانند.
* امام صادق (ع) در مسجد غدیر
حسان جمال ميگوید: همراه امام صادق (ع) از مدینه به مكه مسافرت كردم. در نزدیكي میقات جحفه، چون به 'مسجد غدیر' رسیدیم امام - علیه السلام - به جانب چپ مسجد نگریست و فرمود: این مكاني است كه پیامبر خدا (ص)، در روز غدیر، علي را جانشین خود معرفي كرد و فرمود: من كنت مولاه فعلي، مولاه. آن گاه امام (ع) به جانب دیگر نگاه كرد، جایگاه خیمههاي دیگران را نشان داد و فرمود: سالم غلام ابوخذیفه و ابوعبیده جراح نیز در آنجا بود؛ گروهي از مردم چون علي (ع) را بر روي دست پیامبر دیدند با حسادت به وي نگریستند و به یكدیگر ميگفتند: به دو چشم او [پیامبر] نگاه كنید، چگونه همانند دیوانه به اطراف خویش مينگرد و قرار ندارد. در این هنگام جبرئیل نازل شد و این آیات را بر پیامبر خدا(ص) قرائت كرد: 'آنان كه كافر شدند، چون قرآن را شنیدند چیزي نمانده بود كه تو را چشم بزنند؛ آنها ميگفتند: او واقعا دیوانه است، در حالي كه قرآن جز بیداري و آگاهي براي جهانیان نیست.'
* امام كاظم (ع) و مسجد غدیر
عبدالرحمان بنحجاج گفت: خدمت موسي بن جعفر(ع) رسیدم. در حالي كه قصد سفر داشتم، از آن حضرت درباره مسجد غدیر خم پرسیدم.
امام - علیه السلام - فرمود: در آن مسجد نماز بخوانید كه فضیلت و ثواب بسیار دارد، پدرم [به هر كه عازم آن دیار بود] فرمان ميداد تا در مسجد غدیر نماز بگزارد.
* امام رضا (ع) و غدیر
امام رضا (ع) به احمد بنمحمد بنابي نصر بزنطي درباره بركات روز غدیر فرمود: اي فرزند ابونصر، هر جا كه بودي روز غدیر سمت مرقد امیرمومنان - علیه السلام – بشتاب كه:
1 - خداوند گناهان شصت ساله هر مومن زیارت كننده او را ميآمرزد.
2 - خدواند، به بركت روز غدیر دو برابر گروهي كه در ماه رمضان، شب قدر و شب عید فطر آزاد ميكند، از آتش جهنم ميرهاند.
3 - پروردگار یك درهم انفاق به مستحق را هزار برابر پاداش خواهد داد.
سپس فرمود: روزغدیر به برادران دیني خود برتري و فضیلت ده و مردان و زنان با ایمان را خوشحال و مسرور نما.
فراهنگ (2)**1883**1588
تهران - غدیر از اساسيترین برنامههاي پیامبر خدا (ص) براي دوام، عزت و شكوه اسلام و قرآن بود و ایشان در بازگشت از حجةالوداع آخرین رسالت خویش را به انجام رساند.
