به گزارش ايرنا تنها منبع انرژي موجود در تاجيكستان براي تامين انرژي هاي گرمايشي و سرمايشي برق است اما به خاطر كمبود نيروگاههاي توليد برق دراين كشور و تامين نشدن برق كافي ، مردم علاوه بر تحمل گرماي تابستان در پاييز و زمستان هاي سرد نيز مجبورند با سرماي طاقت فرسا روبرو باشند.
با شدت يافتن سرما در سال جاري از دو روز پيش نيز شركت دولتي برق تاجيك محدوديت انتقال برق را در اين كشور اعمال كرده است.
سخنگوي شركت دولتي برف تاجيكستان اعلام كرد كه به دليل آغاز فصل سرما، پايين آمدن آب رودخانه ها و كاهش حجم ذخيره آب در پشت سدهاي نيروگاه برق -آبي 'نارك' در سراسر تاجيكستان، محدوديت انتقال برق اجرايي شده است.
ناظر يادگاري افزود كه به غير از شهر دوشنبه ، انتقال برق در بقيه مناطق اين كشور از ساعت 23 هر شب تا 5 صبح هر روز قطع مي شود.
در تاجيكستان، همه ساله از ماه اكتبر تا آوريل (مهر هر سال تا ارديبهشت سال بعد)، محدوديت انتقال برق براي مراكز صنعتي و بخش خانگي اعمال مي شود.
تاجيكستان كوهستاني با بارندگي فراوان داراي رودخانه هاي فراواني براي توليد برق است . شمار رودهايي كه طول آنها از 10 كيلومتر تجاوز مي كند به 947 مي رسد. در مجموع طول رودخانه هاي تاجيكستان بيش از 28 هزار كيلومتر است.
تاجيكستان يكي از كشورهاي صاحب مقام در منابع و ذخاير آب در منطقه و جهان است و بر اساس گزارش وزارت انرژي و صنايع تاجيكستان اين كشور هشت ميليون نفري با 143 هزار كيلومتر مربع مساحت، 64 درصد منابع آبي آسياي مركزي را در اختيار دارد.
اين توانمندي ها براي توليد انرژي در حالي است كه تاجيكستان بشدت از كمبود نيروي برق رنح مي برد.
هر چند در 22 سال گذشته 221 نيروگاه كوچك در نقاط مختلف كشور احداث شده اما هنوز كمبود برق يكي از مشكلات اساسي اين كشور است .
تاجيكستان به خاطر نداشتن منابع اعتباري ، خود به تنهايي قادر به سرمايه گذاري در منابع آبي اين كشور براي توليد برق نيست.
پتانسيل توليد برق از رودخانه هاي پرآب بهاري و تابستاني از يك سو و نياز اين كشور به انرژي از سوي ديگر، زمينه بسيار مناسبي فراهم كرده است تا در بستر مساعدي
تاجيكستان با مشاركت كشورهايي بخصوص ايران به توليد انرژي برق بپردازند.
دولت تاجيكستان يكي از راههاي رهايي از بحران كمبود برق در فصل سرما را در اين كشور را تكميل ساخت نيروگاه برق آبي 'راغون' مي داند كه به دليل كارشكني هاي ازبكستان، عمليات ساخت آن متوقف شده است.
از دوران شوروي كار مهمي براي ساخت نيروگاههاي برق آبي در تاجيكستان نشده بود اما كوشش‌هايي براي ساخت سدها و نيروگاه‌هايي انجام گرفت. در اين بين ساخت نيروگاه راغون در 110 كيلومتري شمال شرق دوشنبه، پايتخت تاجيكستان، از زمان اتحاد شوروي روي رودخانه وخش آغاز شد ولي پس از فروپاشي اتحاد جماهير شوروي سابق و استقلال تاجيكستان، عمليات اجرايي اين طرح در سال 1991 ميلادي نيمه تمام رها شد.
در دوره جنگ‌هاي داخلي نيز توجهي جدي به آن انجام نگرفت و تنها در يك دهه گذشته دولت تاجيكستان كوشيد با ياري از كشورهاي خارجي و توان داخلي براي ساخت اين سد و نيروگاه تلاش‌هاي عمده‌‌اي را انجام دهد.
به گفته مسوولان اين كشور بدون راغون عملا برنامه صادرات برق اين كشور به پاكستان، افغانستان، آسياي جنوبي در قالب طرحهايي ازجمله كاسا 1000 امكان پذير نيست.
نيروگاه راغون با دارا بودن شش توربين و سد 335 متري و ظرفيت توليدي ساليانه 131 ميليارد كيلو وات ساعت و با هزينه اي در حدود سه ميليارد دلار براي رفع مشكل برق اين كشور و صدور برق به كشورهايي نظير افغانستان و پاكستان همچنان مدنظر دولت تاجيكستان است.
نيروگاههاي سنگ توده 1 و 2 نيز كه توسط روسيه و ايران احداث شده است توانسته است تا حدودي مشكل كمبود برق را رفع كند.
جمهوري اسلامي ايران براي كمك به رفع مشكل كمبود برق در اين كشور همزبان و هم فرهنگ ،ساخت نيروگاه سنگ توده 2 را در 180 كيلومتري شهر دوشنبه در منطقه 'ختلان' و روي رودخانه 'وخش' در سال 1385 آغاز كرد.
ايران در احداث اين نيروگاه 180 ميليون دلار و دولت تاجيكستان 40 ميليون دلار سرمايه گذاري كرده اند.
كار توليد برق در توربين اول اين طرح 14 شهريور سال 1390 همزمان با بيستمين سالگرد استقلال تاجيكستان و با حضور سران دو كشور دوست آغاز شد.
از دو ماه پيش توربين دوم اين نيروگاه نيز به صورت آزمايشي راه اندازي و وارد مدار برق اين كشور شده است و مردم و مسوولان تاجيكستان منتظرند تا اين پروژه با حضور حسن روحاني رييس جمهوري كشورمان به بهره برداري رسمي برسد.
اين نيروگاه در يك سال يك ميليون كيلووات ساعت نيروي برق توليد مي كند.
به گفته طاهرف يك مسوول در وزارت انرژي و صنايع تاجيكستان نيروگاه ايراني سنگ توده 2 در حقيقت بهترين دستاورد دوران استقلال تاجيكستان و يك طرح بسيار مهم و سرنوشت ساز است كه تا اندازه زيادي مشكلات كمبود برق در تاجيكستان را رفع خواهد كرد.
امامعلي رحمان رييس جمهوري تاجيكستان دو هفته پيش در يك نشست مطبوعاتي گفت: شركت برق تاجيك در مجموع به نيروگاه هاي سنگتوده 1 (مربوط به روس) و سنگ توده2 (مربوط به ايران) 100 ميليون دلار بدهكار است.
در شش ماه اول سال جاري شركت برق تاجيك از نيروگاه سنگ توده 2 مربوط به ايران بيش از374 ميليون كيلو وات ساعت نيروي برق دريافت كرده است.
با وجود مشكل كمبود برق در تاجيكستان ،اين كشور مقداري از برق توليدي نيروگاه سنگ توده 2 را به افغانستان صادر مي كند.
در سفر اخير حامد كرزي رئيس جمهور افغانستان به تاجيكستان نيز دو كشور توافق كردند كه شبكه برق تاجيكستان از طريق افغانستان به ايران و پاكستان وصل شود.
براساس اعلاميه رياست جمهوري افغانستان انتقال برق نيرو گاه ايراني سنگ توده 2 يكي از اهداف ساخت اين خطوط انتقال نيرو در افغانستان است.
با وجود منابع آبي قابل استفاده براي ايجاد نيروگاهاي توليد برق در تاجيكستان انتظار مي رود كه در آينده اين كشور با سرمايه گذاري بين المللي بخصوص ايران به يكي از صادركنندگان انرژي برق به كشورهاي منطقه تبديل شود.
امام علي رحمان هفته گذشته در ديدار با حامد كرزي همتاي افغان خود اظهار اميدواري كرده بود با حمايت هاي دو كشور فارسي زبان ايران و افغانستان و مجامع بين المللي تاجيكستان بتواند بر بحران انرژي در اين كشور غلبه كند و به انرژي پايدار دست يابد.
آساق**ه.ص**1663**5981
دوشنبه - تاجيكستان، سرزمين منابع آبي عظيم و رودهاي خروشان براي توليد انرژي برق -آبي از كمبود رنج مي برد بطوريكه مناطق زيادي از اين كشور بوي‍ژه در فصول سرد با قطع برق طولاني مدت مواجه مي شوند.
