استان چهارمحال و بختیاری با سهم یك درصدی از مساحت ایران شاهد بارش حدود 10 درصد نزولات آسمانی كشور است.
رودخانه های كارون، دز وزاینده رود از كوه های استان چهارمحال و بختیاری سرچشمه می گیرند و از جنوب راهی خلیج فارس و در فلات مركزی اگر آبی در زاینده رود باشد به تالاب گاوخونی وارد می شود.
براساس گزارش سال گذشته شركت آب منطقه ای چهارمحال و بختیاری، منابع آب این استان از نزولات جوی حدود هفت میلیارد مترمكعب است اما توان ذخیره سازی كمتر از یك میلیارد مترمكعب آب نیز در این استان وجود ندارد، و بیشترین میزان روان آب های مهار شده استان نیز پشت سدهای زاینده رودو سدهای كارون ذخیره می شود اما چهارمحال و بختیاری سهمی از این آب های ذخیره شده ندارد.
در شهرستان بروجن سه تالاب بزرگ چغاخور، گندمان و سولگان وجود دارد كه مشكل كم آبی علاوه بر خشكی و تهدید حیات این تالاب ها باعث شده تا دشت های این شهرستان نیز به دشت های بحرانی و ممنوعه تبدیل شود.
كشاورزان بروجنی معتقدند: اگر آب به دشت های خشكیده بروجن برسد این شهرستان می تواند نقش مهم تری در كشاورزی استان ایفا كند.
'محمد غفاری' یكی از كشاورزان بروجنی به گزارشگر ایرنا می گوید: توسعه كشاورزی این منطقه منوط به تامین آب است و رفع این مشكل اجرای طرح های تامین آب و همت مسوولان را می طلبد.
وی اظهار داشت: سیاست تغذیه آب مصنوعی شهرهای سفید دشت و فرادنبه باید استمرار یابد چون احتمال دارد سفره های زیرزمینی این شهرستان وضعیت بهتری پیدا كنند.
یك كشاورز دیگر بروجنی نیز اظهار داشت: استفاده از سیستم های آبیاری نوین راهكار مناسبی برای افزایش بهره وری از آب است، اما برای تامین مناب آب مورد نیاز بخش شرب و كشاورزی بروجن در بلند مدت، باید برنامه ریزی اصولی شود.
'قاسمعلی مردانی' در گفت وگو با گزارشگر ایرنا افزود: تزریق آب به دشت های بروجن و حلوایی می تواند تا حدودی مشكل كمبود آب كشاورزی را حل كند.
وی تاكید كرد: تا زمانی كه نیاز آب شهرستان های استان برطرف نشود، انتقال آب از چهارمحال و بختیاری به دیگر نقاط كشور منطقی نیست.
***
مدیر جهاد كشاورزی شهرستان بروجن گفت: این شهرستان از شهرستان های مستعد كشاورزی استان است كه دشت های حاصلخیز دارد اما برای استفاده از تمامی ظرفیت كشاورزی شهرستان باید طرح های تامین آب مصوب، هرچه سریع تر اجرا شود.
'روح الله معتمدی' در گفت وگو با گزارشگر ایرنا اظهار داشت: 700 چاه عمیق، نیمه عمیق و 180 چشمه و قنات در شهرستان وجود دارد كه 20 درصد این منابع آبی صد درصد خشك شده است.
وی افزود: 20 درصد از منابع آبی موجود در شهرستان نیز به دلیل بازده اندك، صرفه اقتصادی ندارند و مابقی چاه ها و چشمه ها نیز بین 30 تا 70 درصد با كاهش دبی آب مواجه است.
معتمدی گفت: 40 درصد منابع آب زیرزمینی و بین 60 تا 90 درصد منابع آب سطحی شهرستان نیز كاملا خشك شده یا صرفه اقتصادی برای فعالیت های كشاورزی ندارند.
مدیرجهادكشاورزی بروجن ادامه داد: هم اكنون 9 سد خاكی در شهرستان بروجن وجود دارد كه آب كشاورزی حدود سه هزار و 350 هكتار از اراضی كشاورزی این شهرستان را تامین می كند ولی بین 60 تا 95 درصد این سدها نیز خشك شده و فاقد ذخیره است.
معتمدی گفت: خشكسالی در سال زراعی گذشته 140 میلیارد ریال خسارت به كشاورزان شهرستان بروجن وارد كرد.
وی تصریح كرد: خشكسالی و كاهش دبی آب كشاورزی، نوع كشت و برنامه ریزی تولیدات محصول را با مشكل مواجه كرده است.
وی ادامه داد: برای جبران خشكسالی و تامین آب مورد نیاز در شهرستان باید طرح های انتقال آب سبزكوه به چغاخور و انتقال آب بن به بروجن با سرعت بیشتری انجام شود.
معمتدی اظهار داشت: كمبود منابع آب، تمایل به استفاده از سیستم های آبیاری نوین را در بروجن افزایش داد و هم اكنون 50 درصد اراضی شهرستان مجهز به سیستم آبیاری بارانی است و این شهرستان در كشور مقام اول را در استفاده از روش های نوین آبیاری كسب كرده است.
****
مدیرآب و فاضلاب شهری شهرستان بروجن نیز گفت: به دلیل خشكسالی دو سال اخیر، دشت های بروجن، فرادنبه و سفید دشت با بحران روبه روشده و سفره های آب زیرزمینی این مناطق با كاهش شدید آب روبه رو شده است.
'بیژن براتی' در گفت وگو با گزارشگر ایرنا افزود: چاه های آب شرب شهری این شهرستان با كاهش دبی 20 لیتر بر ثانیه و سفره های آب زیرزمینی نیز با 10 متر افت مواجه شده اند.
وی ادامه داد: از 36 حلقه چاه آب شرب شهرهای شهرستان بروجن به دلیل خشكسالی های اخیر شش حلقه چاه خشك و از مدار خارج شده است.
براتی اظهار داشت: برای جبران كمبود آب صرفه‌جویی در مصرف آب و مشاركت و همراهی شهروندان در مصرف بهینه منابع آب موجود، راهكار موثری است.
مدیرآب و فاضلاب شهری بروجن اظهار داشت: ضروری است برای حل مشكل كم آبی شهرستان بروجن، جلوگیری از هدر رفت روان آب ها مورد توجه قرار گیرد و از اتلاف این منابع جلوگیری شود.
*****
فرماندار بروجن نیز این شهرستان را 'پیشانی خشك' استان لقب داد و گفت: خشكسالی تمامی استان را با مشكل مواجه كرده اما آثار آن در بروجن بحرانی تر از دیگر شهرستان های استان است.
'فتاح كرمی' در گفت وگو با ایرنا اظهار داشت: حجم آب سفره های زیرزمینی و منابع آب بروجن به شدت كاهش یافته و بحرانی شده تاحدی كه كمیت و كیفیت آب شرب شهرستان را تحت تاثیر قرار داده است.
وی تصریح كرد: طرح های انتقال آب بخصوص طرح انتقال آب سبزكوه به چغاخور و طرح بن به بروجن برای تامین آب كشاورزی، شرب و صنعت این شهرستان ضروری است، اجرای این طرح ها زمینه افزایش فعالیت بخش های كشاورزی و صنعت و بهره وری مطلوب از ظرفیت های آب و خاك را فراهم می كند.
وی گفت: وضعیت منابع آب دشت های شهرستان بروجن بحرانی است و این دشت ها در منطقه ممنوعه برداشت آب سفره های زیرزمینی استان قرار دارد .
فرماندار بروجن ادامه داد: اجرای برنامه های آگاه سازی در زمینه حفاظت كیفی منابع آب با هدف فرهنگ سازی برای حفاظت آب موجود ضروری است.
كرمی صرفه جویی در مصرف آب، استفاده بهینه از منابع و جلوگیری از آلودگی منابع محدود آب را مورد تاكید قرار داد.
وی اجرای طرح انتقال آب بن به بروجن را خواسته مردم این شهرستان برای رفع معضل كم آبی دانست و افزود: با توجه با اینكه مجوز فروش اوراق مشاركت برای این طرح سال گذشته صادر شده، ولی این طرح هنوز پیشرفت چندانی نداشته است.
فرماندار بروجن تخصیص اعتبارات ملی برای اجرای طرح انتقال آب بن به بروجن را خواستار شد.
*****
نماینده مردم شهرستان بروجن در مجلس نیز گفت: تامین آب مورد نیاز مردم با توجه به كاهش بارندگی در سال های اخیر، خشكسالی ها و بحرانی شدن دشت های استان چهارمحال وبختیاری به مشكل جدی تبدیل شده است.
'امیرعباس سلطانی' در گفت وگو با گزارشگر ایرنا افزود: در حالی كه چهارمحال و بختیاری با كمبود شدید آب در بخش كشاورزی و شرب روبه رو است، طرح های انتقال آب از این استان به استان های همجوار به جدیت پیگیری می شود و مخالفت نمایندگان مجلس نیز به تنهایی چاره ساز نیست.
به گفته وی، اجرای طرح های انتقال آب بین حوضه ای باید با تعامل و همفكری مسئولان استان و بر مدار قانون پیگیری شود.
سلطانی افزود: اجرای طرح های علمی و كارشناسانه انتقال آب بین حوضه از چهارمحال و بختیاری به استان های همجوار نیازمند عزم ملی است.
وی در خصوص مشكلات اجرای تونل در طرح های انتقال آب از چهارمحال و بختیاری تصریح كرد: این طرح ها باید با لوله گذاری انجام شود و اجرای طرح انتقال آب بهشت آباد از طریق حفاری تونل تاثیرات منفی بر منابع زیرزمینی آب استان وارد می كند.
سلطانی اظهار داشت: در مسیر تونل های انتقال آب، چهار گسل اصلی وجود دارد كه این گسل ها نقش نگهدارنده آب را در خود دارند و عبور تونل از این گسل ها باعث می شود خروج آب بصورت حجمی انجام شود.
شهرستان بروجن با شش شهر و 42 روستا، بیش از 121 هزار نفر جمعیت دارد و مركز آن در فاصله 62 كیلومتری مركز چهارمحال و بختیاری واقع شده است.
7361/558/
از نرگس كریمی دستگردی
بروجن، شهركرد- ایرنا - شهرستان بروجن از قطب های مهم اقتصادی و كشاورزی چهارمحال و بختیاری است كه در چندسال گذشته در تامین آب شرب و آب كشاورزی با بحران و كمبود شدید روبه رو شده است.
