ائمه معصومين(ع) و بزرگان دين سفارش كرده اند تا در عزاي امام حسين(ع) و ياران وفادارش سنگ تمام بگذاريم و رواياتي داريم كه هر كسي اشكي براي مصيبت هاي سيدالشهدا(ع) بريزد و يا ديگران را بگرياند و يا حتي خود را به گريه كردن بزند، پاداشش نزد خدا محفوظ است.
خشك شدن چشم و محروم بودن از اشك و گريه، يكي از نشانه هاي قساوت قلب است و در روايتي آمده است كه «گريه چشم ها و ترس دل ها از نشانه هاي رحمت خدا است.»
اشك، زماني از چشم سرازير مي شود كه دل بسوزد و طبيعي است كه هر انساني در هنگام مصيبت و غم، گريه كند و اشك بريزد اما برخي معتقدند كه انسان بايد صبور باشد و از گريه خودداري كند در حالي كه پيامبر اكرم(ص) كه رحمتي براي تمام جهانيان است در سوگ ابراهيم، پسر خود اشك ريخت و به ياران خود فرمود: چشم، اشكبار ميشود و دل غمگين مي شود ولي چيزي نميگوييم كه خدا را به خشم آورد.
اميرمومنان در خطبه 226 نهج البلاغه درباره ارتحال رسول اكرم(ص) فرمود: اگر نبود كه امر به صبر و شكيبايي فرموده اي و از بي تابي نهي نموده اي، آنقدر گريه مي كردم كه اشك هايم تمام شود و اين درد جانكاه هميشه براي من باقي بود.
آموزه هاي ديني تاكيد دارد كه هر ناليدن و گريهاي مكروه است، مگر ناله و گريه بر حسين (ع) و امام صادق(ع) به يكي از ياران خود كه سوگوار عزاي حسيني بود، فرمود: تو از آناني كه با شادي ما شاد ميشوند و با اندوه ما غمگين ميگردند. آگاه باش! تو هنگام مرگ، شاهد حضور پدرانم بر بالين خويش خواهي بود.
امام رضا(ع) فرمود: گريه كنندگان بايد بر كسي همچون حسين (ع) گريه كنند، چرا كه گريستن براي او، گناهان بزرگ را فرو ميريزد.
اشك ريختن و گريستن در مصائب اهل بيت (ع) به ويژه سرور آزادگان جهان، حسين بن علي(ع) نشانه عشق به آنان است و علاوه بر سازندگي هاي تربيتي براي سوگوار، موجب اجر و پاداش الهي در آخرت و بهره مندي از شفاعت امام حسين (ع) است؛ به گونه اي كه امام صادق(ع) فرمودند امام حسين(ع) براي عزادار خود و كسي كه براي آن حضرت گريه مي كند؛ طلب آمرزش مي كند.
احاديث فراواني درباره گريه بر حسين(ع) و گرياندن ديگران كه همان مصيبت خواني و روضه خواني باشد؛در منابع ديني ذكر شده است. به عنوان نمونه امام صادق(ع) پاداش ذكر مصيبت و روضه را فراتر از سنجش و اندازه گيري دانسته و فرمود «هر چيزي پاداش و مزدي دارد؛ مگر اشكي كه براي ما ريخته شود.» و همچنين فرمود «هر ناله و گريه اي مكروه است؛ مگر ناله و گريه بر حسين(ع)»
هرچند مي توان گفت يكي از اركان اصلي عرض ارادت به ساحت امام حسين(ع) و شهداي كربلا، گريه و اشك است ولي توجه به اين نكته ضروري است كه همين گريه و اشك مقدمه اي است تا در درياي بي كران و ژرف معرفت حسيني غوطه ور شده و در كلاس كربلا درس آزادگي، ايثار و اخلاص بياموزيم.
بر همين اساس مي توان گريه در مجلس امام حسين(ع) را از جنبه هاي گوناگون مانند روان شناسي، جامعه شناسي، سياسي، تربيتي و اخلاقي مورد بررسي قرار داد.
حضرت امام خميني(ره) مجلس عزاي حسيني و قطرات اشك شيعيان در اين مجالس را براي بسيج شدن به سوي يك مقصد اسلامي دانسته و به جنبه سياسي آن اشاره كردند.
امام خميني(ره) فرمود: شايد غربزدهها به ما ميگويند كه «ملت گريه» و شايد خودي ها نميتوانند تحمل كنند كه يك قطره اشك، مقابل چقدر ثواب است؛ يك مجلس عزا چقدر ثواب دارد؛ نتوانند هضم كنند آن چيزهايي كه براي ادعيه ذكر شده است و آن ثواب هايي كه براي دو سطر دعا ذكر شده است؛ نميتوانند اين را ادراك كنند و هضم كنند.
به گفته حضرت امام(ره)، «مجلس عزا نه براي اين است كه گريه كنند براي سيدالشهدا(ع) و اجر ببرند - البته اين هم هست و ديگران را اجر اخروي نصيب كند - بلكه مهم، آن جنبه سياسي است كه ائمه ما در صدر اسلام نقشهاش را كشيدهاند كه تا آخر باشد و آن، اين كه اجتماع تحت يك بيرق، اجتماع تحت يك ايده و هيچ چيز نميتواند اين كار را به مقداري كه عزاي حضرت سيدالشهدا(ع) در او تاثير دارد، تاثير بكند.»
امام خميني در ادامه افزودند: اين مجالس عزاي سيدالشهداست و مجالس دعا و دعاي كميل و ساير ادعيه است كه ميسازد اين جمعيت را اين طور، و اساس را اسلام از اول بنا كرده است به طوري كه با همين ايده و با همين برنامه به پيش برود و چنانچه، واقعا بفهمند و بفهمانند كه مساله چه هست و اين عزاداري براي چه هست و اين گريه براي چه اين قدر ارج پيدا كرده و اجر پيش خدا دارد، آن وقت ما را «ملت گريه» نميگويند، ما را «ملت حماسه» ميخوانند.
بنيانگذار جمهوري اسلامي همچنين از ائمه جماعت و جمعه خواستند براي مردم تشريح كنند تا گمان نكنند كه «ما يك ملت گريه هستيم بلكه يك ملتي هستيم كه با همين گريهها، يك قدرت 2500 ساله را از بين برديم.»
اگر افراد غربزده به ابعاد سياسي مجالس سيدالشهدا(ع) كه در ايام عاشورا و در طول سال برگزار مي شود، پي ببرند؛ آنها نيز به گفته امام (ره) مجلس عزا برپا مي كنند.
برخي افراد از ترويج مجالس سوگواري امام حسين(ع) و اشك و گريه انتقاد مي كنند و آن را براي زمان هايي مي دانستند كه شيعيان در تنگنا و مضيقه بودند و سلاح مبارزه آنان با حكومت هاي جور و ظلم فقط عزا و گريه بود و اينك چنين حربه هايي معني ندارد.
رهبر معظم انقلاب اشك و گريه بر امام حسين(ع) را از ديدگاه معنوي مورد بررسي قرار داده و آن را پشتوانه ارزش هاي بشري دانستند و افزودند: ميگويند چرا ماتم و گريه و اشك را در بين مردم رواج ميدهيد؟ اين ماتم و اشك براي ماتم و اشك نيست، براي ارزش هاست. آنچه پشت سر اين عزاداري ها، بر سر و سينه زدنها، اشك ريختنها وجود دارد، عزيزترين چيزهايي است كه در گنجينه بشريت ممكن است وجود داشته باشد؛ او همان ارزش هاي معنوي الهي است.
در ديدگاه حضرت آيت الله خامنه اي، امام حسين(ع) مظهر ارزش هاي معنوي الهي است و اگر ملت اسلام نام و ياد حسين را زنده نگه بدارد و آن را براي خود الگو قرار دهد، از همه موانع و مشكلات عبور خواهد كرد.
اساتيد اخلاق و عرفان نيز گريه بر امام حسين(ع) را از جنبه اخلاقي مورد نظر قرار داده و آن را براي اصلاح نفس و عبوديت بسيار موثر مي دانند.
آيت الله «محمد شجاعي» گفت: از حضرت سيدالشهداء(ع) براي اصلاح شدنتان و براي اين كه خدا گذشته شما را ببخشد و بعد از اين شما را به راه بياورد، كمك بگيريد و اگر ايشان نظري كرد، توفيق يافته ايد.
وي در كتاب «چراغ هدايت» كه مجموعه سخنراني هاي اين استاد اخلاق درباره درسهاي قيام امام حسين(ع) است، مي افزايد: تلاشتان اين باشد كه توجه حضرت را به خودتان جلب كنيد ولي نه عوامانه. يعني هر كار بدي را كه توانستيد انجام بدهيد و فكر كنيد كه مشمول شفاعت سيدالشهدا هم قرار مي گيريد، اين طور نيست.
به گفته اين استاد اخلاق، مقصود اين است كه در ايام عزا، عزاداري كنيد، دلتان بشكند، گريه كنيد و در همان حالي كه گريه مي كنيد، درد و حاجتتان اين باشد كه حضرت نظري به شما بكند به اين معنا كه اصلاح شويد. شجاعي افزود: اگر سيدالشهدا در كشتن نفسمان به ما نظري بياندازد تا عوض شويم، به مشكلاتي كه حل آن در دست ما نيست، به لحاظ اراده ضعيفي كه داريم، با عنايت آن حضرت كار تمام است. بنابراين توصيه مي كنيم كه نظر آن حضرت را كسب كنيد نه آن شفاعت عاميانه را.
وي توصيه كرد: حتما دردمندانه گريه كنيد و زماني كه گريه كرديد، از حضرت بخواهيد كه به شما توجه داشته باشد. يعني شما را نزد خدا شفاعت كند كه يعد از اين، مالك نفس خودتان باشيد. به بقيه عمرتان توجه كنيد تا متحول شويد و بعد از اين، راه عبوديت را پيش گيريد.
شجاعي گريه هاي خالصانه براي سيدالشهدا را بسيار بزرگ دانست و افزود: سعي كنيد در تنهايي خود نيز براي آن حضرت گريه كنيد. بنابر اين در دل شب و روز و هر وقت كه توانستيد در گوشه اي بنشينيد و متذكر شويد.
وي كه معتقد است اشك و گريه بر امام حسين(ع) توشه اي براي برزخ عزادار حسيني است، اضافه كرد: اگر در اين دنيا دلتان در مصيت امام حسين(ع) به درد آمد، زماني كه وارد برزخ شديد كه مرحله سختي است، اين حزن ها و متاثرشدن هاي قلب و گريه هايي كه براي سيدالشهدا كرده ايد در برزخ كه وحشت همه جا را فراگرفته، باعث سرور و شادي شما مي شود.
اين استاد اخلاق سپس به روايتي اشاره كرد و گفت: در روايات آمده كه چنين كسي در اطراف خود چهارده معصوم را مي بيند و دربرابر آن ظلمت ها به قلبش شادي وارد مي شود كه نتيجه گريه هايي است كه در اين دنيا براي سيدالشهدا(ع) داشته است.
پرچم قيام امام حسين(ع) كه در روز عاشورا در مقابل ظلم و ستم يزيد برافراشته شد، اينك پس از 14 قرن همچنان بر فراز قله ارزش هاي انساني در اهتزار است و هر سال شاهد پرشورتر شدن شور حسيني در سراسر جهان هستيم و اين شور و عزت حسيني از اشك ها و گريه هاي رهروان سرور آزادگان جهان هوايداست كه همراه با بغض انتقام از چشم هاي عزادار سرازير مي شود و چشم انتظار قيام منتقم آل محمد(ص) است.
1003/ 1588 / 653
ايرنا - همه ساله با آغاز ماه محرم، خيمه هاي ماتم در دل هاي عاشقان و محافل حسيني برپا مي شود و هر كه دوستدار سيدالشهدا و پيرو مرام آن حضرت است در تكاپوي داشتن سهمي هرچند اندك در برپايي عزاي امام حسين(ع) و گريه و ماتم آن آزادمرد است.
