كهگیلویه و بویراحمد از استانهای است كه از ظرفیت های اقتصادی بالایی برای صادرات كالاهای غیرنفتی برخوردار است اما با این حال بخش صادرات این استان از وضعیت مطلوبی برخوردار نیست .
این استان گرچه ظرفیت های مناسبی در بخشهای مختلف برای صادرات كالا دارد اما انگشت شمار بودن ارقام كالاهای صادراتی و اندك بودن میزان صادرات غیرنفتی استان از حجم صادرات كشور بیانگر توسعه نیافتگی این بخش است.
* موقعیت جغرافیایی بسترتوسعه صادرات
استان كهگیلویه و بویراحمد با موقعیت جغرافیایی خاص درهمجواری استانهای بزرگ اصفهان - فارس و خوزستان و قرار گرفتن در مجاورت بنادر جنوبی كشور شرایط مطلوبی را برای صادرات كالاهای غیرنفتی دارد.
این استان به عنوان كریدور جنوب به مركز كشور، متصل بودن مناطق جنوبی این استان با بنادر بوشهر- دیلم و گناوه به عنوان بخشی از گلوگاههای صادراتی كشور با فاصله كمتر از دو ساعت شرایط ویژه ای را برای صادرات این استان فراهم كرده است.
* صادرات كهگیلویه و بویراحمد از برنامه توسعه عقب است
طبق پیش بینی برنامه پنجم توسعه میزان صادرات كهگیلویه بویراحمد در سال 92 می بایست به 28 میلیون دلارمی رسید اما اینك بین میزان صادرات این استان با میزان پیش بینی شده در برنامه اختلاف فاحشی وجود دارد.
بر اساس آمارهای رسمی میزان صادرات كالاهای غیرنفتی سال 91 كهگیلویه وبویراحمد شش میلیون و 61 هزار و 935 دلار بود و در10 ماه گذشته امسال نیز چهار میلیون و 402 هزار و 361 دلار كالا از گمرك كهگیلویه وبویراحمد در قالب 200 اظهارنامه صادر شد.
گرچه این میزان صادرات امسال استان از نظر ارزش دلاری 19درصد و از لحاظ وزنی با 15هزار و 178 تن 29/61 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش نشان می دهد،اما این میزان صادرات تنها بخشی از این ظرفیت بالفعل نشده صادرات این استان است.
*نبود پایانه صادراتی
كهگیلویه وبویراحمد از جمله استانهای است كه پایانه صادراتی ندارد و این امر در ركود صادرات این استان به گفته كارشناسان آگاه به امور صادراتی نقش اساسی را دارد.
نبود پایانه صادراتی بر مشكلاتی نظیر پراكندگی و فاصله محل تولید تا مراكز بسته بندی و قرنطینه كالا در این استان برای رونق صادرات دامن زده است.
به نظر می رسد كه ساماندهی كالا و رونق تجارت محصولات صادراتی این استان نیازمند ساخت پایانه صادراتی است ، طرحی كه ظاهرا هنوز شرایط اجرایی آن فراهم نشده است.
*صادرات محصولات كشاورزی و باغی ظرفیت بالفعل نشده است
این استان با تولید سالانه حدود 190 هزار تن محصولات باغی و ظرفیت تولید صدها هزار تن صیفی یكی از مناطق مهم كشاورزی جنوب كشور است كه صادرات محصولات این بخش می تواند به رونق تولید و شكوفایی اقتصادی این بخش و بهره داران كمك كند.
هرچند كه نزدیكی این استان با بنادرجنوبی و تنوع محصولات باغی ، زراعی و دامی فرصت خوبی را برای صادرگنندگان فراهم كرده است اما این بخش با میزان تولید بالا سهم كمی را در صادرات كالا و ارز آوری برای كشور دارد.
*سیب درختی كالای ارزآور
كهگیلویه وبویراحمد با تولید سالانه افزون بر 80 هزار تن سیب درختی یكی از مناطق مهم تولید سیب كیفی كشور محسوب می شود ، اما این محصول ارزشمند با داشتن شرایط صادرات همواره با قیمت ناچیز در بارار داخلی به فروش می رسد.
این درحالی است كه سیب به لحاظ ماندگاری بالا نسبت به سایر محصولات و از طرفی داشتن كیفیت بالا می تواند كالای غیرنفتی ارزآوری برای بهره داران باشد ، اما از این ظرفیت و فرصت اقتصادی هنوز بهره برداری مطلوب صورت نگرفته است.
ارسال اولین محموله سیب درختی صادراتی كهگیلویه وبویراحمد به میزان 5/17 تن با ارزآوری افزون بر هفت هزار و 350 دلار بیانگر اهمیت اقتصادی سرمایه گذاری دراین بخش و رونق صادرات محصولات كشاورزی است.
* رونق شیلات نیازمند صادرات است
سالانه بیش از 13 هزار تن ماهی سردآبی در كهگیلویه و بویراحمد تولید می شود كه با توجه به بالا بودن مصرف این مواد پروتئینی صادرات آن می تواند سالانه میلیون ها دلار ارزآوری را نصیب اقتصاد ملی كند.
* جای صنابع دستی در صادرات
بین اقلام صادراتی كهگیلویه وبویراحمد محصولات صنایع دستی كمتر دیده می شود در حالی كه این استان با تولید 30 نوع محصولات صنایع دستی ظرفیت خوبی را در این بخش برای اشتغال ، تولید و رونق صادرات دارد.
بافت قالی های ریزباف نفیس با طرح و نقشه های كم نظیر دراین استان یكی از هنرهای ماندگار و اصیل مردم این منطقه است با این وجود در سبد صادرات كهگیلویه وبویراحمد سهم این كالای ارزشمند كمرنگ است.
هم اكنون تولیدات صنایع دستی كهگیلویه وبویراحمد از طریق دیگر استانها صادر می شود.
* انگشت شمار بودن كالاهای صادراتی
از سوی دیگر كهگیلویه وبویراحمد در تمامی بخش های اقتصادی صنعتی ، معدنی ، محصولات زراعی ،باغی ،صنایع لبنی، گیاهان دارویی ظرفیت های بالایی برای صادرات دارد اما اقلام كالاهای صادراتی این استان همواره انگشت شمارند.
انواع نوشابه ، عصاره شیرین بیان ، سیمان، دوغ، سیب درختی و گریس را از اقلام صادراتی كهگیلویه و بویراحمد در سال جاری بوده در حالی كه این استان ظرفیت های زیادی برای تولید و صادرات دیگر كالاهای غیر نفتی را دارد.
* راهكارهای توسعه صادرات
در حالی كه تلاش های دولت تدبیر و امید شرایط جدیدی را برای كشور بویژه در بخش شكست تحریم ها ایجاد كرده است، ضرورت برنامه ریزی برای رونق صادرات ، جبران عقب ماندگی های بخش صادرات و شكوفایی ظرفیت های این بخش را دوچندان كرده است.
برگزاری همایش های ملی و منطقه ای در زمینه صادرات ، اطلاع رسانی از ظرفیت های صادراتی ، شتاب بخشی ساخت پایانه صادراتی، تعامل وهم افزایی دستگاههای اقتصادی و ذیریط حوزه صادرا ت از جمله صنعت و معدن ، گمرك و اتاق بازرگانی و فعالیت برنامه محور كارگروه صادرات با توجه به پیگیری های استاندار كهگیلویه وبویراحمد برای شكوفایی بخش صادرات این استان بیش از پیش می تواند گره گشای مشكلات و موانع صادرات این استان باشد.
در این میان نبود صنایع تبدیلی و بسته بندی از دیگر خلاء های صادراتی كهگیلویه وبویراحمد محسوب می شود.
با این حال كه صادرات كهگیلویه وبویراحمد در سال جاری رشد 19 درصدی را نشان می دهد اما میزان صادرات این استان حتی با برخی استانهای كوچك مجاور فاصله زیادی را دارد كه بهره گیری از ظرفیت های اقتصادی این استان برای رونق تولید و بهره وری از ارزش افزوده كالاهای غیرنفتی در بخشهای مختلف نیازمند شتاب بخشی آهنگ صادرات این استان برخوردار اما كمتر توسعه یافته است.
رییس ایرنا / مركز یاسوج
صادرات یكی از شاخص های برخورداری و توسعه یافتگی اقتصادی و نیز از بخشهای ارز آور است كه نقش موثری را در رونق تولید و توسعه همه جانبه كشورها دارد.
