محققان دانشگاه تهران پوشش نشاسته ای برای حفظ تركیبات غذایی ساختند

به گزارش ایرنا از ستاد توسعه فناوری نانو، این پوشش كه از ماده‌ ارزان قیمت نشاسته تهیه شده، مقاوم به محیط اسیدی است و در صنایع غذایی و دارویی كاربرد دارد.

در شرایط عادی، بیشتر تركیبات مواد غذایی در حین تهیه و فرآوری در صنعت و یا آماده‌سازی برای مصرف، تجزیه شده و اثرات سودمند مورد نظر را از دست می‌دهند.

نشاسته یك پلیمر طبیعی ارزان قیمت و زیست تخریب‌پذیر است كه در سال‌های اخیر برای جلوگیری از فاسد شدن مواد غذایی، توجه محققان را به خود جلب كرده است از این‌رو در طرح محققان دانشگاه تهرن سعی شده است به كمك نانوكریستال‌های نشاسته، پوششی مناسب برای حفظ اثرات تركیبات غذایی تهیه شود.

این پوشش نه تنها اثرات جانبی نامطلوبی بر محیط زیست یا مصرف‌كننده ندارد بلكه با استفاده از آن در ساخت داروهایی با رهاسازی هدفمند، می‌توان از اثرات سلامتی‌بخشی آن نیز بهره جست.

نانوكریستال‌های مذكور از آبكافت (هیدرولیز) اسیدی گرانول نشاسته در دمای محیط تهیه شده اند و در نتیجه در مقابل محیط اسیدی مقاوم هستند و از دیگر خصوصیات این نانوكریستال‌ها می‌توان به سختی و كم ‌تراوا بودن آن‌ها اشاره كرد. ویژگی‌های ذكر شده از الزامات یك حامل مواد غذایی است بنابراین، این پوشش می‌تواند برای غنی‌سازی نوشیدنی‌های غذایی و دارویی شفاف كه دارای شرایط اسیدی هستند، مورد استفاده قرار گیرد.

به گفته‌ مهدی جلالی جیوان، كارشناس ارشد علوم و صنایع غذایی دانشگاه تهران، در این طرح عصاره‌ هسته خرما به عنوان منبع غنی تركیبات پلی‌فنول و آنتی‌اكسیدان مورد توجه واقع شده و درون پوشش نانوكریستالی نشاسته قرار گرفته است.

تركیبات غذایی حاوی فنول، در بسیاری از فرایندهای سوخت و ساز بدن و مقابله با توسعه‌ بیماری‌ها نقش دارند.

بر اساس نتایج این تحقیق، اندازه‌ نانوكریستال‌های تولید شده 48 نانومتر است، همچنین اندازه‌ نانوذرات ( قبل از درون پوشانی عصاره هسته خرما) 164 نانومتر و اندازه‌ نانوكپسول‌ها (نانوذرات حاوی عصاره‌ی هسته خرما) 198 نانومتر گزارش شده است.

این نتایج با استفاده از دستگاه تشخیص‌ دهنده‌ پراش نوری (DLS) و میكروسكوپ الكترونی روبشی (SEM) به دست آمده است.

همچنین در بررسی عملكرد پوشش، راندمان درون‌پوشانی به كمك روش هضم قلیایی تعیین شده است و این میزان در گزارشات موجود، 62 درصد اعلام شده است.

جلالی جیوان افزود: هسته‌ خرما در صنایع تولید شیرهی خرما یا تولید خرما با مغزهای جایگزین مثل مغز گردو، به عنوان یك محصول جانبی تولید می‌شود و فقط به عنوان خوراك دام كاربرد دارد اما به كمك نتایج این طرح می‌توان از آن به عنوان یك ماده‌ اولیه با ‌ارزش و ارزان قیمت برای تولید تركیبات پلی فنول و آنتی اكسیدان كه اثرات سلامتی بخش آن‌ها توسط جوامع علمی به اثبات رسیده است، استفاده كرد.

وی توضیح داد: در راستای دستیابی به این نتایج، ابتدا تبدیل پلیمر نشاسته به نانوكریستال از طریق روش آبكافت اسیدی انجام شده، سپس به كمك یك راكتور امولسیونی بنام میكرو امولسیون، نانوكریستال‌ها درهم تنیده شده (cross linking) و به نانوذرات نشاسته تبدیل می‌شوند و نهایتا این نانوذرات به عنوان پوشش مواد غذایی عمل خواهند كرد.

به گفته این محقق، در بخش درهم تنیدن نانوكریستال‌ها این طرح پژوهشی، عصاره‌ هسته‌ خرما در فرمولاسیون استفاده شده و در درون پوشش قرار گرفت.

این پژوهش با همكاری محمد سعید یارمند و اشكان مددلو از اعضای هیات علمی دانشگاه تهران و مهدی جلالی جیوان انجام شده و نتایج آن در مجله International Journal of Food Science and Technology( جلد 49، شماره 3، ماه مارس، سال 2014، صفحات 920 تا 923) انتشار یافته است.

علمی (1)**1055**1440