رتبه نخست ایران در تولید رادیو داروها؛ بی نیازی از واردات 15 قلم رادیو دارو

به گزارش ایرنا از مركز روابط عمومی و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، استفاده از فناوری های نوین خصوصا در حوزه هسته ای، یكی از نیازهای بشر بوده است و جمهوری اسلامی ایران نیز همپای چند كشور محدود فعال در این فناوری، با سرمایه گذاری وسیع در حوزه های صلح آمیز هسته ای از جمله تولید رادیو داروها و نیز انرژی، كوشیده است به این نیازها پاسخ داده شود و مطابق با سند توسعه كشور و چشم انداز 20 ساله، جزء كشورهای برتر این فناوری در منطقه قرار گیرد.

بر اساس آمارهای موجود، ایران در تولید رادیو داروها رتبه نخست را در منطقه دارد و این موفقیت را با وجود همه محدودیت ها و تحریم های ظالمانه بدست آورده است.



***تولید پرتوداروهای موردنیاز كشور در داخل

حدود 2 سال است در زمینه تولید ژنراتور مولیبدن تكنسیوم به خودكفایی كامل رسیده ایم و هر هفته از آن برای تشخیص بیماری 10 هزار بیمار استفاده می شود.

مجری طرح كلان تولید رادیو داروهای كشور از پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای گفت:برای اجرای چنین پروژه ای در كشور همت و نگاه كلان در میان مسئولان را می طلبید كه با توجه صورت گرفته، تولید محصولات مبتنی بر فناوری هسته ای در كشور آغاز و بسیاری از نیازمندان به استفاده از خدمات آن اینك از این تكنولوژی برای درمان بیماری خود استفاده می كنند.



***سابقه فناوری هسته ای در پزشكی ایران

دكتر جلیلیان در مورد سابقه فناوری هسته ای در تامین داروهای مورد نیاز كشور گفت: استفاده از فناوری هسته ای در تولید دارو از سالها قبل مورد توجه دانشمندان ایرانی قرار داشته است و از اواسط دهه 60 شمسی تولید این رادیوداروها آغاز شده است.

وی با اشاره به اینكه برای اجرای چنین طرحی در كشور، هماهنگی میان دستگاه ها و تامین منابع ملی لازم یك ضرورت بود ادامه داد: با انعقاد قرارداد میان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و سازمان انرژی اتمی درسال 88، مقرر شد پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای به عنوان مجری تولید رادیو داروها نسبت به اجرای این طرح اقدام كند و در این راستا، با تامین هزینه ای به میزان چهار میلیارد تومان توسط معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری این پروژه وارد مراحل اجرایی شد.

جلیلیان توضیح داد:به منظور تعیین اقلام دارویی كه باید با استفاده از این فناوری به تولید می رسید، گروهی از كارشناسان و محققان در قالب كمیته راهبردی نسبت به بررسی نیازهای دارویی كشور كه می توانست با استفاده از این فناوری تامین شود اقدام و در نهایت با دریافت استعلام از 20 مركز پزشكی هسته ای و دانشگاههای علوم پزشكی مختلف درسراسر كشور، در نهایت لیستی از 30 قلم داروی اولویت دار مورد نیاز تهیه و بر اساس امكانات و توانایی موجود، تولید 20 رادیو دارو آغاز شد.

برای اجرای این طرح، 17 زیر پروژه، یك مجری و نیز هفت مجری اصلی در زیر مجموعه های مختلف آغاز به كار كردند كه اینك نیز به فعالیت خود ادامه می دهند.



***در راه تولید رادیو داروها

برای اجرای این پروژه نیازمند استفاده از نرم افزارها و سخت افزارهای مختلفی بوده ایم كه بخشی از آن در داخل كشور وجود داشت و برخی دیگر از آن نیز در داخل تولید نمی شد كه به منظور تامین آن، با سرمایه گذاری صورت گرفته موفق به تولید مجموعه این نرم افزارها و سخت افزارها شدیم كه آن را می توان، دیگر دستاور مهم در حوزه تولید رادیو داروها در كشور دانست.

بدون شك تحریم های شكل گرفته بر ضد كشورمان خصوصاً در حوزه فناوری هسته ای، مشكلاتی را در راه تولید رادیو داروها ایجاد كرده بود، اما با همت متخصصان داخلی و تكیه بر خود باوری و نیز مجهز شدن به علوم جدید، اثر تحریم ها در این بخش كمترین تاثیر منفی و سوء بر عملكرد محققان ایرانی داشته و سبب تقویت توان و افزایش دانش و كارایی آنان گردید. به گونه ای كه می توان مدعی بود در این مسیر هر روز در حال بالندگی بیشتر و افزایش دانش در میان متخصصان خود هستیم كه این روند توقف پذیر نخواهد بود.



***تولید و تجاری سازی رادیوداروها اولویت كاری پژوهشگران

با اجرای مراحل مختلف تولید دارو در فضاهای مختلف آزمایشگاهی وعلمی، بلافاصله پس ازتولید محصول، داروی تولید شده برای تایید نهایی به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی ارسال و پس از آن، داروی تولید شده در كمیته اخلاق وزارت بهداشت مجوز لازم برای تست محدود روی بیماران در مناطق مختلف كشور را اخذ كرد و تست ها به انجام رسید كه پس از پایان آزمون های بالینی، دارو به همراه گزارش آزمون ها در اختیار وزارت بهداشت قرار گرفت كه پس از تایید نهایی و نهایتاً در لیست اقلام دارویی كشور قرار گرفت تا در اختیار بیماران و افراد نیازمند استفاده از آن، قرار گیرد.

مجری طرح كلان رادیو داروها با استفاده از فناوری هسته ای در این زمینه می گوید: گروه تولید كننده محصول صرفاً قصد تولید دارو ها را نداشته است بلكه، نگاه كلان به این موضوع خصوصا با تاكید معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، سبب شد موضوع تجاری سازی دارو نیز در دستور كار قرار گیرد كه در این راستا، با نگاه مثبت وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشكی، این مهم مورد توجه قرار گرفته و از 15 قلم دارویی كه تولید شده بود، و وارد لیست وزارت بهداشت شد، تلاش برای تجاری سازی و وارد كردن دو داروی دیگر به شبكه درمان در حال انجام است.

جلیلیان ادامه داد: در ماه های اخیر تمام داروهای تولیدی با استفاده از فناوری های هسته ای، تجاری سازی شده و واگذاری فناوری تولید رادیو دارو به شركت های دانش بنیان صورت گرفته است.



***بی نیازی كشور از وارات 15 قلم رادیو دارو

تا سال 87 و قبل از آغاز فرایند تولید این محصولات دارویی برخی رادیو داروهایی كه اینك در پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای به تولید انبوه رسیده و درحال استفاده است، از خارج كشور وارد می شد به گونه ای كه بر اساس آمارهای موجود و قابل استناد، صرفاً در یك قلم، دارویی مانند متاسترون كه برای بیماران سرطانی دارای كاربرد است، هفت میلیون تومان برای مصرف كننده آن هزینه داشته است كه اینك با تولید آن این رقم به 300 تا 400 هزار تومان كاهش یافته است و علاوه بر این، قدرت اثرگذاری آن بیشتر از داروی مشابه خارجی است كه این به دلیل اتلاف مقدار رادیو دارو در پروسه ارسال و حمل است.



***تولیدی كه مورد حمایت بیمه ها قرار نگرفت

به گفته مجری طرح كلان ملی معاونت علمی، تولید رادیوداروها با استفاده از فناوری هسته ای، با اشاره به مشكلاتی كه برای استفاده مردم از این دارو ها وجود دارد، بر ضرورت هماهنگی و حمایت دستگاه ها و سازمان های مسوول در ترویج استفاده از داروهای تولیدی به این روش در جامعه تاكید كرد.

وی گفت: یكی از مشكلاتی كه اینك برای استفاده این دارو و داروهای مشابه دیگر با آن رو به رو هستیم، موضوع وارد نشدن لیست این داروها در سبد بیمه ای شركت های بیمه گر درمانی است، سبب شده است این دارو برای استفاده بیماران كمی گران باشد.

این در حالی است كه داروهای مشابه خارجی آن مورد حمایت بیمه قرار داردو می طلبد مسئولان صنعت بیمه، با تحت پوشش قرار دادن رادیو داروها كه برای درمان بیماران خاص و سرطانی كاربرد بالایی دارند، این داروها را در پوشش خود قرار گرفته و زمینه دسترسی بهتر و بیشتر بیماران را به آن فراهم كنند.



*** دوازده قلم رادیو داروی جدید

وی به محصولاتی كه با استفاده از فناوری هسته ای در تولید دارو به ثمر رسیده است اشاره كرد و گفت: محصولات تولید دراین مجموعه برای تشخیص و درمان بیماری های سرطانی، عفونی، التهابی و درمان درد های مفصلی كاربرد بالایی دارند كه برای تولید آن ها ازتكنیك های بسیار پیشرفته ای بهره برداری شده است.

به گفته جلیلیان، برای تولید این داروها، 32 دانشجوی دكترا و در قالب پایان نامه های دانشجویی و نیز جذب 20 نخبه در حوزه های گوناگون و درسطوح استادیار و مربی در بخش تحقیق و توسعه به كار گرفته شده اند كه امید داریم با تلاش آنان در چهار سال آینده و در صورت حمایت كافی بتوانیم 12 قلم داروی جدید نیز در این مجموعه تولید و به بازار دارویی كشورعرضه كنیم.

وی اضافه كرد: از مجموعه 13 رادیو داروی تولید شده در این مجموعه، دست كم مشتریانی از برخی كشورهای اروپایی و آفریقایی برای خرید برخی كیت های رادیو دارویی داریم كه برای توسعه آن باید به استانداردهای جهانی و بین المللی در این حوزه دست پیدا كنیم كه توانایی انجام این مهم هم اینك در میان متخصصان داخلی كشور وجود دارد كه تحقق آن نیازمند تزریق اعتبار است.



***تعامل ملی و بین المللی در تولید رادیو دارو

هم اینك بسیاری از مراكز علمی و دانشگاهی كشور دراین حوزه دارای توانایی و تجربه های ارزشمندی شده اند و می توان با بهره گیری از اساتید و نخبگان این بخش ها، نسبت به تسریع در فرایند تولید رادیو داروها اقدام كرد.

مجری طرح كلان ملی معاونت علمی تولید رادیو داروها با تایید این موضوع می گوید: از برنامه های مورد توجه در تولید محصولات درمانی و بهداشتی استفاده از توان علمی و تخصص نیروهای توانمند در استان های كشور و تست و ارزیابی محصول در اقلیم های مختلف بوده است و از این رو، همواره با مراكز دانشگاهی و پزشكی هسته ای در استان ها در تعامل بوده ایم و با این روش موفق شده ایم بهترین بازخوردها و نتیجه گیری را از محصول تولیدی دریافت كنیم.

وی بیان داشت: از سوی دیگر، ارتباط مستمر با هفت مركز پزشكی هسته ای وابسته به دانشگاه های علوم پزشكی كشور و نیز برگزاری چهار همایش بین المللی در چهار سال متوالی در سازمان انرژی اتمی كه با حضور كارشناسان و متخصصان 14 كشور جهان برگزار شد همچنین شركت در كنفرانس ها و سمینارهای علمی گروه های تولید كننده رادیو دارو در جهان از فعالیت های صورت گرفته برای استفاده از نظرات كارشناسان و دانشگاهیان برای تولید این محصول بوده است كه در نوع خود بی نظیر است.



***تولید سالانه یك میلیون دوز، رادیو دارو

در برخی از بیماری ها خصوصا بیماران سرطانی، به دلیل اینكه در گذشته بیمار برای استفاده از داروهای وارداتی به كشور با مشكل رو به رو بود و بسیاری از آنان علاقه ای به گذراندن دوره درمان نداشتند، در بسیاری از مواقع، بیمار سرطانی با گذشت چند ماه از آغاز دوره بیماری جان خود را از دست می داد، اما با استفاده از فناوری جدید و تولید داروهای ایرانی كه با این روش تولید می شود بسیاری از مصرف كنندگان رغبت بیشتری به درمان پیدا كرده و دوره درمان خود را سپری می كنند. با این اقدام، دوره امید به زندگی در میان بیماران به شدت افزاش یافته و امكان درمان آنان نیز فراهم شده است.

از سوی دیگر، بااستفاده از رادیو داروهای تولیدی كشور، صلاحیت و صحت این داروها عملا به اثبات رسیده است و در این زمینه نیز موفق شده ایم نگرش استفاده از رادیو داروها را در كشور و در میان مردم و بیماران تغییر داده و آنان را در این حوزه به سوی استفاده و اعتماد بیشتر به توانمندی دانشمندان ایرانی و محصولات تولید شده از سوی این قشر ترغیب كه این موضوع موفقیتی برای پزشكی كشور به شمار می رود.

جمهوری اسلامی ایران كه اینك قادر است با توجه به سرمایه گذاری های خود در این عرصه، سالانه تا یك میلیون دوز رادیو دارو در كشور تولید كند كه این هم می توان گامی ارزنده در افزایش سلامت جامعه دانست .

علمی**1497**1440