غارها جزو ذخایر طبیعی هر كشوری محسوب می شوند كه باید مورد حفاظت قرار گیرند، اما بنا به اعتقاد برخی كارشناسان و غارشناسان آنطور كه باید به غارهای كشور اهمیت داده نمی شود.
به اعتقاد كارشناسان ، جنگ آینده بر سر آب خواهد بود و از آنجا كه منابع آبی غنی زیادی در دل غارها وجود دارد، كشف آنها می تواند تا حدودی مانع بروز جنگ بر سر مایه حیات شود.
پنج سال گذشته انجمن غارنوردان ایران با همكاری جمعی از دوستداران غار دوم مهر ماه را روز ' غار پاك ' نامگذاری كردند و از آن روز به بعد در این روز چند غار در سراسر كشور به صورت نمادین پاكسازی می شوند.
جواد نظام دوست رییس انجمن غارنوردان ایران درگفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا علت نامگذاری دوم مهرماه به عنوان غار پاك را نزدیكی آن به 4 مهرماه روز جهانی كوهستان پاك عنوان كرد.
وی تاكید كرد: وضعیت رسیدگی غارها در كشور مناسب نیست و حتی روز غار پاك بعد از پنج سال هنوز آنطور كه باید به جایگاه خود دست نیافته است.
وی افزود: برخی آمارها نشان می دهد حدود دو هزار تا دو هزار و 200 غار در كشور وجود دارد اما تاكنون هیچ سازمان و نهادی آمار دقیقی از تعداد غارهای كشور ارایه نداده است.
وی گفت: از نظر غارشناسان غاری شناخته شده است كه دارای نقشه ، اطلاعات زمین شناسی و زیست شناسی باشد اما درصد بسیار زیادی از غارهای كشور فاقد نقشه هستند.
نظری دوست افزود: حدود 170 غار در كشور شناسایی شده كه 11 تا از آنها غارهای توریستی هستند ، البته به نظر می رسد برای این غارهای كار كارشناسی انجام نشده و تعداد زیادی از آنها تخریب شده اند، در واقع از حالت غار طبیعی خارج شده و به یك تونل تبدیل شده اند.
وی تاكید كرد: گردشگران با رعایت نكردن اصول غارنوردی و انداختن زباله در داخل غار چرخه طبیعی آنرا به هم زده اند به گونه ای كه در چهار سال گذشته تا كنون 6.5 تن زباله از حدود 50 غار خارج شده است.
نظری دوست گفت: از آنجا كه آفتاب در غار وجود ندارد زباله ها از بین نمی روند و در طولانی مدت به انواع قارچ ها مبتلا می شوند كه این مساله حیات خفاش ها را به خطر می اندازد.
وی افزود: چند سالی است خفاش های غارهای امریكا به سندرم ژوزه سفید مبتلا شده اند و تاكنون چهار میلیون خفاش در امریكا تلف شد و دولت امریكا هزاران دلار برای علت یابی این مساله هزینه كرده است كه در نهایت مشخص شد وجود زباله ها در غارها علت بروز این بیماری بوده است.
وی با بیان اینكه این بیماری هنوز وارد كشور ما نشده است گفت: خفاش ها دشمن آفات كشاورزی هستند، هر خفاش سالانه یك تن شفیره حشرات مضر در كشاورزی را می خورد ، در واقع به گونه ای آفات كشاورزی را كنترل می كنند.
رییس انجمن غارنوردان ایران افزود: حدود سه دهه پیش كارگروه غار و غارشناسی در كشور شكل گرفت و اكنون زیر نظر سازمان حفاظت محیط زیست فعالیت می كند. 13 سازمان و نهاد مختلف از جمله وزارت نیرو، كشور، علوم تحقیقات و فناوری، ورزش و جوانان ، سازمان های حفاظت محیط زیست، میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری، جغرافیای ارتش، زمین شناسی و اكتشافات معدنی كشور، جنگل ها مراتع و آبخیزداری، انجمن غارنوردان ایران، نماینده ریاست جمهوری و دو سازمان مردم نهاد عضو این كارگروه هستند.
وی تاكید كرد: بعد از گذشت 30 سال از تشكیل كارگروه غارنوردی در كشور اعتباری برای ان در نظر گرفته نشده از این رو از قدرت لازم در امور اجرایی برخوردار نیست.
وی گفت: در نظر داریم امسال دوره های آموزشی برای راهنمای غارها برگزار كنیم تا با نحوه وارد شدن به غارها و خروج از آن آشنا شوند و انرا به بازدید كنندگان منتقل كنند.
نظری دوست تاكید كرد: غارهای دارای سفره های آبس زیر زمینی بسیار غنی هستند از این رو رفتن به دل غارها و كشف آنها می تواند انسان را به منابع غنی آبی برساند، با توجه به اینكه وضعیت كنونی آب در كشور مساعد نیست و جنگ آینده بر روی آب خواهد بود، توجه به این مساله بسیار حایز اهمیت است.
وی گفت: ماندگاری طولانی مدت زباله در غارها موجب آلوده شدن سفره های زیر زمینی می شود از این رو اگر نسبت به حفاظت از غارها كم توجهی شود قطعا در آینده این منابع آبی آلوده خواهند شد.
همچنین فرشاد فتاحی مدیر كل دفتر موزه تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیكی سازمان حفاظت محیط زیست به خبرنگار علمی ایرنا گفت: كارگروه غارشناسی ایران زیر نظر سازمان محیط زیست و دفتر موزه تاریخ طبیعی فعالیت می كند.
وی با اشاره به شرایط طبیعی، اقلیمی و گسترش فراوان غارها در ایران، اظهار كرد: ایران آكادمی علوم غار و موزه غارشناسی به شمار می رود.
وی افزود: در حال تهیه و تدوین دستورالعمل حفاظت و بهره برداری از غارهای ایران هستیم كه به زودی نهایی می شود، دراین دستورالعمل نحوه استفاده و حفاظت از غارها دیده شده است.
فتاحی ادامه داد:همچنین در تلاشیم تا ردیف اعتباری ویژه برای كارگروه غارشناسی ایران اختصاص یابد كه بر این اساس قدرت اجرایی در راستای حفاظت از غارها بیشتر می شود.
وی گفت: ایران سال گذشته به عضویت اتحادیه جهانی غار شناسی پذیرفته شد و اكنون این اتحادیه 63 عضو دارد.
مدیر كل دفتر موزه تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیكی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: امسال روز جمعه - 4 مهرماه - 100 غار در سراسر كشور به صورت نمادین پاكسازی می شود كه احمد علی كیخا معاون محیط زیست طبیعی سازمان محیط زیست در غار نخجیر واقع در استان مركزی حضور خواهد داشت.
وی گفت: همچنین قرار است هشتم تا 12 مهرماه غار ' پراو ' در استان كرمانشاه نیز پاكسازی شود، این غار به دلیل موقعیت خاصی كه دارد دارای شهرت جهانی است و سالانه تعداد زیادی از غارنوردان كشورهای مختلف به نام غار ' پروا' به غارنوردی می پردازند.
غارهای مهم جهان، حفره هایی هستند كه به طور معمول بر اثر حل شدن سنگ ها با آب و ذوب شدن یخ‌ها ایجاد می شود.
بزرگترین و شگفت انگیزترین غارها در سنگ های آهكی به وجود آمده‌اند، بعضی غارها، فقط یك حفره كوچك هستند كه فقط یك نفر می تواند وارد آن شود، برخی هم گذرگاه ها و اتاقك های تو در تو دارند.
به تمام سنگ هایی كه بعد از تشكیل فضای غار بر اثر چكیدن آب در كف و دیواره های غار به وجود می آید غارسنگ می گویند كه معروفترین آنها چكنده (استالاكتیت) و چكیده (استالاگمیت) هستند.
پارك ملی غار ماموت در كنتاكی در ایالات متحده آمریكا، طولانی ترین غار دنیاست، راهروهای درهم پیچیده این غار، روی هم 560 كیلومتر طول دارد، در ایران نیز غار علی صدر از غارهای بسیار دیدنی و طولانی استان همدان است و همچنین غار چال نخجیر استان مركزی و نیز غار قوری قلعه دراستان كرمانشاه از زیباترین غارهای ایران و جهان هستند.
ممكن است غارهای طولانی و تونل مانندی در یخچال‌ها یعنی جایی كه آب ناشی از ذوب، از زیر یخ ها عبور می كند، ایجاد شود. در نواحی آتشفشانی هم می توان غارهای مشابهی دید كه در اثر ایجاد شكاف در جویباری از گدازه های آتشفشانی ایجاد شده اند.
علمی ( 5 ) **9014**1440
تهران- ایرنا - غارها بزرگترین منابع سفره های آبی زیر زمینی را دل خود دارند و با توجه به وضعیت كنونی منابع آبی در كشور می توانند در آینده به كمك جبران كمبود آب بیایند اما متاسفانه در كشور ما توجه چندانی به این ذخایر ارزشمند نمی شود.
