به گزارش گروه اخبار علمی ایرنا از رویترز، ارتباط بین خواب كافی و عملكرد شناختی در تحقیقات مختلف به اثبات رسیده است و این واقعیت بر كسی پوشیده نیست كه خواب كافی، حافظه و قدرت یادگیری مغز را افزایش می دهد.
تحقیقات جدید نشان می دهد كه افرادی كه در دوران جوانی و میانسالی، خواب كافی و با كیفیتی را تجربه می كنند، در دوران پیری از حافظه بهتری برخوردارند و عملكرد شناختی این افراد نسبت به هم سن و سالانشان به مراتب بیشتر است.
منظور از خواب كافی و با كیفیت، خواب بین شش تا هشت ساعت در شب و بین ساعت 10 شب تا شش صبح است. در این زمان محیط خواب باید كاملا تاریك و دمای آن متعادل باشد.
*****خواب مناسب سیستم پاك سازی مغز را تقویت می كند
تحقیقات نشان می دهد كه سیستم پاك سازی مغز كه مهمترین وظیفه آن خارج كردن مواد زائد از این بافت حیاتی است، در زمان خواب بیشترین میزان فعالیت را دارد.
محققان معتقدند با توجه به این كه فعالیت این سیستم تحت تاثیر ساعت بیولوژیك بدن قرار دارد، می توان با استفاده از داروها روشی را برای فعال سازی یا غیرفعال كردن این سیستم ارایه كرد.
چنین كاركردی می تواند زمینه را برای درمان بیماری آلزایمر فراهم كند.
بخش اعظم دفع مواد زائد از بدن توسط سیستم لنفاوی انجام می شود. این سیستم، مولكول ها و پاتوژن های معیوب را از بافت ها به جریان خون منتقل می كند تا از طریق خون به مجراهای دیگر بدن برسند و پس از تغییراتی از آن جا خارج شوند؛ اما پاك سازی بافت بسیار حساس مغز توسط سیستم مستقلی انجام می شود كه یك سال قبل شناسایی شد . مغز بر خلاف سایر اندام ها از سیستم لنفاوی برای این منظور بهره نمی برد.
سیستم پاك سازی مغز متشكل از نوعی سلول موسوم به گلیال است كه عملكرد اصلی آن ثابت كردن نورون ها در محل مقتضی است.
در این سیستم مایع خاصی بین رگ های مغزی و سلول های گلیال جریان دارد كه تركیبات پروتئینی مضر را از بافت مغز جدا می كند.
محققان معتقدند كه در هنگام خواب، سلول های گلیال از رگ های مغز جدا می شوند و فضای بیشتری را برای عبور این مایع فراهم می كنند.
پس از خواب كامل، عملكرد سیستم پاكسازی تا 60 درصد افزایش می یابد.
***** خوابیدن تعداد سلول های مغز را افزایش می دهد
خوابیدن باعث می شود كه امكان تولید میلین توسط سلول های مغز افرایش یابد. میلین تركیب نوعی فسفولیپید و پروتئین است كه مانند عایق عمل می كند و مانند غلافی در اطراف تمام سلول های عصبی قرار می گیرد.
میلین برای عملكرد صحیح سلول های عصبی ضروری است و كمبود آن منجر به بروز بیماری های خطرناكی مانند ام اس می شود.
میلین كاربردهای مختلفی دارد ولی یكی از مهمترین وظایف آن، تسریع در ارسال پیام های عصبی است. همان طور كه گفته شد خواب كافی باعث تولید پروتئین میلین در سلول های عصبی می شود.
در ادامه این تحقیقات آمده است كه میزان تولید میلین در موش هایی كه خواب كافی و آرام دارند، دوبرابر بیشتر از موش هایی است كه خواب كافی ندارند.
علاوه بر این، خواب باعث افزایش تعداد سلول های عصبی و احیای سلول های قبلی می شود.
تحقیقات در این زمینه روی موش ها انجام شده است و نتایج حاكی از آن است كه خواب كافی نقش مهمی در درمان بیماری ام اس دارد.
در ادامه این تحقیقات آمده است كه خواب كافی باعث تقویت حافظه می شود و از برخی اختلالات ژنتیكی جلوگیری می كند.
نتایج این تحقیقات در نشریه Perspectives on Psychological Science منتشر شده است.
علمی (6) ** 9259**1599
تهران - ایرنا - مطالعات محققان گروه روانشناسی و علوم اعصاب دانشگاه بیلور آمریكا نشان می دهد كه خواب كافی و با كیفیت در دوران جوانی و میانسالی، مهمترین عامل تقویت حافظه در پیری است.
