سی و یكم شهریور 1359 هجری خورشیدی نیروی هوایی ارتش بعث عراق با 192 فروند هواپیمای جنگنده ی بمب افكن، حمله ی هوایی گسترده ای را برای انهدام پایگاه های هوایی، فرودگاه ها و مراكز حیاتی ایران آغاز كرد.
اما تنها پس از گذر ساعتی چند مشخص شد كه تمامی خسارتی كه ارتش عراق به كشور وارد ساخت، شامل انهدام یك هواپیمای جنگی و یك هواپیمای مسافربری بود. همچنین در این حمله یك فروند هواپیمای بمب افكن عراقی از میان رفت. نتیجه ی این تهاجم برای رژیم بعث عراق ناموفق و یك عملیات شكست خورده بود.
جنگ ایران و عراق یكی از طولانی ترین جنگ های تاریخ معاصر در منطقه ی خلیج فارس به شمار می رود كه در این میان تدابیر بنیانگذار جمهوری اسلامی در كنار بسیج مردم برای دفاع از میهنشان سبب حیرت جهانیان شد.
امام خمینی درباره ی جنگ تحمیلی می فرمایند: «جنگ، جنگ است و عزت و شرف میهن و دین ما در گروی همین مبارزات است. جوانمردی ارتش و سایر قوای مسلح مثل سپاه پاسداران و دیگران ما را به یاد جوانمردی های صدر اسلام انداخت.»
در طول هشت سال دفاع مقدس از همان روزهای نخست، عملیات های هوشمندانه و مهمی با استفاده از توانمندی های داخلی و ملی برای رویارویی با رژیم بعث عراق طراحی و اجرا شد كه در این میان عملیات بدر یكی از مهم ترین نبردهای جنگ تحمیلی است و بر پایه ی شیوه های تازه طرح ریزی شد.
پس از عملیات خیبر كه با پیروزی رزمندگان اسلام در منطقه ی هورالهویزه شكل گرفت، دشمن با توجه به اهمیت منطقه، خطوط دفاعی را با ایجاد مواضع پدافندی، نصب دكل های متعدد برای دید مناسب ناحیه ی مورد نظر، برقراری موانع در آبراه ها، تعبیه ی سنگرهای مختلف، سیل بندی و ... تشدید كرد.
یك سال بعد از این نبرد، پس از انجام بررسی های لازم، عملیات بدر در همان منطقه برای تحقق اهداف از پیش تعیین شده صورت گرفت.
منطقه ی عملیات در غرب هورالهویزه واقع شده بود كه وسعت آن به یك هزار كیلومتر مربع می رسید و عراق در این منطقه به بررسی و نقشه برداری از بزرگ ترین ذخایر نفتی مبادرت می كرد.
اهداف این عملیات تسلط بر جاده ی العماره - بصره، دستیابی به غرب رود دجله، پاسخ به حمله های رژیم بعث عراق به مناطق مسكونی و از میان بردن نیروهای وسیع دشمن محسوب می شد.
منطقه ی عملیات بدر به وسیله ی رود دجله به بخش های شرقی و غربی تقسیم شده بود كه جاده ی مهم بغداد - بصره در بخش غربی آن قرار داشت.
این عملیات آبی - خاكی به وسیله ی سه قرارگاه عملیاتی و با فرماندهی مركزی قرارگاه خاتم النبیاء(ص) صورت گرفت كه محور شمال از البیضه تا امتداد آب راه جمل بر عهده ی قرارگاه نجف و مسوولیت محور جنوبی از شمال رو به روی آب راه جمل و روستای نخیره در شرق دجله و از جنوب منطقه ی القرنه(خط الهاله) با قرارگاه كربلا بود. قرارگاه نوح(ع) نیز مسوولیت داشت تا در كنار تصرف پدافندی، روانه ی پل زردان شود و با شكاف در كانال سوئیب، آب را به طرف بصره جاری كند.
عملیات بدر در ساعت 11 شب نوزدهم اسفند 1363 هجری خورشیدی با رمز «یا فاطمه الزهرا(س)» در شرق رودخانه ی دجله آغاز و در همان ساعت های نخست، خطوط دفاعی و استحكامات دشمن درهم كوبیده شد. در منطقه ی قرارگاه كربلا، لشكرهای هشت و 31 با رساندن خود به خط دوم دشمن، در ساعت 2 بامداد به طرف دجله حركت كردند. هم زمان تیپ 44 نیز پس از شكستن خط نخست، اعلام كرد كه پل بتونی جوبیر را از 2 طرف منهدم كرده است.
وجود چند كمین در منطقه ی قرارگاه نجف در فاصله زیادی از خطوط نخست دشمن سبب شد، موج دوم نیروها با این كمین ها درگیر و چندین ساعت مشغول پاكسازی منطقه شوند و سپس به حركت خود ادامه دهند.
هم زمان با آغاز روشنایی صبح، قرارگاه نجف، پاكسازی خط یك خود را به جز البیضه به پایان رساند در حالی كه واحدهایی از لشكرهای هفتم، پنجم و 14 روی خط دوم درگیر بودند. در این میان، نیروهای لشكر 25 به دلیل طولانی بودن مسیر تا صبح به هدف نرسیدند و به عقب بازگشتند. پاتك های دشمن نیز در این زمان آغاز شد.
هر چند فشارهای دشمن در روز نخست به بازپس گیری پَد الهویدی و ورود محدود در چند محور دیگر منجر شد اما قرارگاه كربلا، منطقه ی پیشرفتگی رودخانه ی دجله و جنوب جوبیر(كیسه ای) را تصرف كرد و واحدهایی از این قرارگاه موفق شدند، خود را به دجله برسانند و ضربات موثری بر دشمن وارد سازند.
پاتك های دشمن در صبح روز دوم با شدت بیشتری آغاز شد كه در منطقه ی قرارگاه كربلا، این حمله ها بیشتر از منطقه ی الهاله به طرف همایون بود اما پس از انهدام تعدادی تانك و نفربر و به گِل نشستن تعدادی دیگر، دشمن بدون نتیجه عقب نشینی كرد.
نیروهای حزب بعث در روزهای بعد بمباران هوایی را در دستور كار خویش قرار دادند اما نیروهای قرارگاه كربلا موفق شدند به غرب دجله حركت و قسمت بزرگی از پل ابوعران را تخریب كنند و به موفقیت بزرگی دست یایند و ضربه های جبران ناپذیری را به دشمن وارد سازند.
این عملیات گسترده ی آبی – خاكی خسارت های سنگینی را به دشمن بعثی وارد كرد كه از آن میان می توان به كشته و زخمی شدن بیش از 1 هزار تن، نابودی 250 تانك و نفربر، به اسارت گرفتن سه هزار و 200 تن، انهدام 200 خودرو، نابودی تعدادی هواپیما و بالگرد، انهدام 15 دستگاه مهندسی و ... اشاره كرد.
عملیات بدر در كنار تلفات گسترده ای كه به دشمن وارد ساخت، سبب شد تا بیش از 500 كیلومتر مربع از منطقه ی هور همچون روستاهای ترابه، لحوك، نهروان، فجره و نیز جاده ی خندق به طول 13 كیلومتر به تصرف نیروهای خودی دربیاید و منطقه ی ترابه و پَد خندق تا 700 متری شرق چهار راه پَد در دست نیروهای ایرانی باقی ماند.
عملیات بدر با تقدیم شهدای گرانقدری همچون مهدی باكری فرمانده ی لشكر 31 عاشورا، عباس كریمی فرمانده ی لشكر 27 محمد رسول الله(ص) و ابراهیم جعفر زاده فرمانده ی تیپ 18 غدیر و دیگر رزمندگان شهید توانست برگ زرین دیگری بر افتخارات هشت سال دفاع مقدس بیفزاید و پایداری و استقامت مردمان این سرزمین كهن را در دفاع از خاك وطن به همگان نشان دهد تا جهانیان دریابند كه ایرانیان تا آخرین نفس در برابر متجاوزگران خواهند ایستاد و اجازه ی تعدی به كشور خویش را بیگانگان نخواهند داد.
با الهام از: كتاب آغاز تا پایان
*گروه اطلاع رسانی
پژوهشم**9348**2002**9131
تهران- ایرنا- نوزدهم اسفند سالروز آغاز عملیات بدر است؛ عملیاتی كه برپایه ی شیوه های تازه شكل گرفت و با دلاوری و سربلندی فرزندان ایران زمین به پیروزی رسید و نمادی از ایستادگی و مقاومت مردمان این سرزمین در دفاع از مام وطن در برابر تجاوز دشمن شد.
