ایران كشوری زیبا و پهناور با تاریخ و تمدن طولانی و جاذبه های فراوان طبیعی، فرهنگی و مردم شناختی است و همین ویژگی ها آن را همچون نگینی در جهان برجسته می سازد.
زیبایی ها و ویژگی های منحصر به فرد این سرزمین كهن و تاریخی از پهنه آبی خزر و جنگل های سرسبز و زیبای شمال تا خلیج نیلگون همیشه فارس و دشت های زیبا و پرگل جنوب، از مخمل های گسترده زعفران و آبشارهای خروشان در شرق تا لاله های واژگون كوه های سر به فلك كشیده زاگرس و سنگ نبشته ها و كتیبه های باستانی در غرب گسترده شده است.
چشم اندازهای برجسته طبیعی، تاریخی، فرهنگی و مردم شناختی این سرزمین كهن و پهناور به عنوان جاذبه های گردشگری موجب شده است ایران در ردیف 10 كشور نخست جهان از نظر توانمندی جهانگردی شناخته شود و بدین گونه گردشگران همواره مشتاق سفر به ایران و دیدن این جاذبه ها از نزدیك باشند.
*** شمال؛ بهشت سبز ایران
شمال ایران به سبب داشتن 2 زیست بوم منحصر به فرد دریا و جنگل همواره میزبان گردشگرانی از ایران و جهان بوده است. دریای خزر و سواحل زیبای آن یكی از جاذبه های طبیعی و پدیده های زیبا و دل انگیز این منطقه از كشور را پدید آورده و این پهنه آبی به عنوان بزرگ ترین دریاچه بسته جهان با جذابیت های ویژه در چهار فصل سال پذیرای گردشگران است و نسیمی باطراوت و ملایم را ارزانی روح آنان می كند.
جنگل های انبوه شمال نیز از دیرباز همچون چتری سبز و گسترده، چشم اندازی وصف ناشدنی در دیدگان مسافران پدید آورده اند.
بناها و آثار ارزشمند تاریخی در این خطه از ایران بسیار است. در سراسر استان های گیلان، گلستان و مازندران، پل ها، قلعه های تاریخی، كاخ ها و باغ های سرسبز دیده می شوند كه زیبایی شگفت انگیزی را به این منطقه هدیه كرده اند.
«دیوار بزرگ گرگان» یا دیوار سرخ كه از كنار دریای خزر در ناحیه «گمیشان» آغاز شده و تا كوههای «گلیداغ» در شمال شرق «كلاله» ادامه یافته است، بزرگ ترین دیوار دفاعی جهان پس از دیوار چین به شمار می رود. «گنبد قابوس» نیز بلندترین برج تمام آجری جهان و شاهكاری از معماری اصیل ایرانی در استان زیبا و سرسبز گلستان است.
«قلعه رودخان» یا قلعه هزارپله در 20كیلومتری شهر «فومن» در استان گیلان جاذبه دیدنی دیگری است كه گردشگران را به سوی خود می خواند.
موزه میراث روستایی گیلان به عنوان زیرمجموعهی موزه های فضای باز، جلوه تمدن و فرهنگ روستایی را در محیط طبیعی بازنمایی كرده و جاذبه ی زیبای گردشگری در این استان است.
باغ های «عباس آباد» در مازندران، آثار تاریخی و بارگاه های امامزادگان به همراه مناظر و چشم اندازهای طبیعی، فرهنگی و تاریخی چهره یی دیگر به این استان بخشیده است.
جدا از همه این زیبایی ها، بازارهای روز و هفتگی از جاذبه های دیگر شمال كشور است كه با محصولات طبیعی و محلی و صنایع دستی، در كنار نمایه های فرهنگی مردمان این سرزمین همچون زبان، آداب و رسوم، جلوه یی لطیف از فرهنگ و ویژگی های مردم شناختی این منطقه را به نمایش می گذارد.
***جنوب؛ فیروزه ایران زمین
شمال سرسبز را با همه ی زیبایی ها پشت سر گذاشته و به سوی جنوب كشور سفر را پی می گیریم، منطقه یی سرشار از گرمی و شور و مهربانی با چشم اندازها و جاذبه های منحصر به فرد از كوهستان ها و كویرها تا تالاب ها و دشت ها.
خلیج نیلگون فارس با سواحل و بندرگاه های پرجنب و جوش و نخلستان های سرسبز، خانه مردمانی خونگرم است كه همیشه رویی گشاده و لبخندی شیرین به پیشواز مهمان برده اند.
بوشهر همچون دیگر مناطق كشور، ویژگی های فرهنگی و مردم شناختی خود را دارد كه به نوبه خود برای مسافران جذاب بوده؛ آیین ها و رسم های اصیل و ماندگار با هنرها و صنایع دستی مردمان هنرمند این دیار از دیرباز جاذبه یی برای مسافران و جهانگردان بوده است.
مناطق عملیاتی شوش، شلمچه، خرمشهر و ... به عنوان یادگارهای دوران حماسه و دفاع غیورمردان و شیرزنان ایرانی در هشت سال دفاع مقدس تاج معنوی استان خوزستان و یادمان قهرمانی این دیار است.
«تخت جمشید» با زیرمجموعه های بی همتا، یادگاری باستانی از شكوه امپراطوری هخامنشیان و نمادی غرورانگیز از تمدن كهن و میراث ماندگار ایرانی در استان فارس است.
دیدنی های این منطقه مانند ارگ كریم خان و مسجد و بازار وكیل از دوران زندیان بسیار است اما شیراز را شهر گل و بلبل و شعر و ادب می دانند. آرامگاه سعدی و حافظ به عنوان بزرگان و طلایه داران شعر و ادب پارسی، باغ ارم و آرامگاه شاهچراغ از آثار و جاذبه های دیدنی این شهر است كه خستگی را از تن هر بیننده دور كرده و آرامشی خاطره انگیز به او هدیه می كنند.
فرهنگ و هنر اصیل و ارزشمند در قالب آداب و رسم ها، هنرها و صنایع دستی این منطقه، برجسته است.
بادگیرهای یزد و جلوه های زیبای كویری، سازه های آبی «شوشتر» از دوران هخامنشیان، معابد بر جای مانده از تمدن عیلامی همچون «چغازنبیل» با دشت های پهناور و سرسبز «شیمبار» و «سوسن» تا جزایر زیبای كیش و قشم و شهر «سیراف»، پرده یی زیبا از نقاشی خداوند در این منطقه از ایران است كه سفری رویایی و خاطره انگیز را برای ایران دوستان رقم می زند.
** آیینه هنر ایرانی
سازه های چشم نواز اصفهان همچون سی و سه پل، چهلستون، چهارباغ، میدان نقش جهان، مسجد امام و عمارت عالی قاپو، باغ گل ها و... در كنار صنایع و هنرهای دستی همچون قلم زنی، میناكاری، منبت كاری، مسگری، سفالگری و... جاذبه های دیدنی این استان است كه نه فقط مقصد مسافران و گردشگران داخلی، بلكه از دیرباز هدف جهانگردان بوده است.
زیبایی های طبیعی همچون كوهستان ها و دشت های پرگل، چشمه ها و آبشار های فراوان، غارهای منحصر به فرد به همراه دیواركندها و سنگ نوشته ها، قلعه ها و بناهای تاریخی با نمایه های مردم شناختی ویژه در استان های كهگیلویه و بویراحمد و چهارمحال و بختیاری، جاذبه های این مناطق را برای مسافران صدچندان ساخته است.
بارگاه نورانی حضرت معصومه (س) در قم از چشم انداز های گردشگری مذهبی كشور و چشمه یی روشن در دل كویر است كه بر زیبایی های معنوی این منطقه را می افزاید.
*** شرق؛ میراث تمدن ماندگار
شرق ایران چشم اندازهای بی مانند دارد. گنبد طلایی شاه خراسان كه از دیرباز كعبه دل و جان مسافران از جای جای ایران و جهان بوده، گوشه یی از بهشت است.
آرامگاه فردوسی، خالق شاهكار بزرگ شعر فارسی در توس و عمارت نادری یا كاخ خورشید از دوره افشاریه، از دیدنی های استان خراسان است. آرامگاه عطار و خیام در نیشابور و بایزید در بسطام نیز هر ساله حلقه یی برای دوستداران فرهنگ و ادب فارسی در این نقطه از ایران پدید می آورد.
تمدن شهر سوخته در زابل، جاذبه های گردشگری و تجاری بندر چابهار و دریاچه زیبای هامون به همراه صنایع دستی همچون سوزن دوزی، پارچه بافی، گزبافی و... از جاذبه هایی دیدنی در استان سیستان و بلوچستان است.
ارگ زیبا و تاریخی بم، باغ شاهزاده ماهان، آرامگاه شاه نعمت الله ولی، حمام گنجعلی خان و باغ های پربار مركبات و پسته از جاذبه ها و چشم اندازهای استان كرمان است.
*** غرب؛ سرزمین آب و سنگ
با سفر به غرب ایران، چشم اندازهای طبیعی به همراه بناها و آثار باستانی بی شمار و نمایه های ویژه فرهنگی، هنری و زیبایی شناختی پیوسته روح و جان آدمی را نوازش می كند.
كتیبه جهانی بیستون، طاق بستان، تكیه معاون الملك و بیگلربیگی، طاق گرا، دكان داوود و حجاری زیبای «آنوبانی نی» در سرپل ذهاب، معبد آناهیتا در كنگاور، زیج منیژه و چهارقاپی در قصرشیرین به عنوان یادگارهایی از تمدن كهن و باستانی ایرانی به همراه جاذبه های طبیعی همچون جنگل های انبوه بلوط، سراب نیلوفر كرمانشاه، منطقه گردشگری ریجاب، گلین، سراب صحنه، غار قوری قلعه در پاوه و... با صنایع دستی گلیم بافی، جاجیم بافی، قالی بافی و تنبورسازی از چشم اندازهای گردشگری استان كرمانشاه به شمار می رود.
طبیعت زیبای اورامانات، پارك آبیدر، دریاچه زریوار مریوان و باغ ها و چشمه های فراوان به همراه صنایع دستی، آثار تاریخی و مساجد زیبا از دیدنی های استان كردستان است.
مجموعه باستانی هگمتانه، گنجنامه، مقبره بوعلی سینا و باباطاهر به همراه غار زیبای علیصدر از دیدنی های استان همدان است كه نمی توان در سفر به غرب از آنها چشم پوشید.
طبیعت زیبای منطقه آذربایجان بسیار زیبا و بی همتا است و می توان در بهار تمامی رنگ ها را در این پهنه زیبا از كشور دید. دریاچه ارومیه، آبشار سلماش سردشت، غار سهولان مهاباد، معبد جهانی تخت سلیمان تكاب و آرامگاه شمس تبریزی در خوی جاذبه هایی است كه گردشگران را از سراسر ایران به میهمانی خود دعوت می كند.
عمارت ایل گلی، بازار بزرگ تبریز، كلیسای سنت استپانوس در جلفا، گنبد سرخ و رصدخانه مراغه، مقبره الشعرای تبریز، آرامگاه استاد شهریار، روستای صخره یی كندوان، قلعه بابك خرمدین و چشم اندازهای طبیعی جنگل ارسباران و رود ارس بهشتی زیبا در شمال غرب ایران است كه هر انسانی را شیفته خود می كند.
***سخن آخر
ایران سرزمینی چهار فصل است كه در گوشه و كنار خود مجموعه یی باارزش از جنگل و دریا، كوهستان، دشت و كویر را دارد و میراث دار تمدن كهن ایرانی و آثار باستانی و تاریخی است. همین مولفه ها زیبایی وصف ناپذیری به این سرزمین پهناور بخشیده و آن را همچون بهشتی دیدنی در جهان مطرح ساخته است.
البته زیبایی های این سرزمین نه فقط در یك منطقه یا شهر بلكه در جای جای آن گسترده شده است.
در روزهای بهاری همزمان با جشن های جهانی نوروز زیبایی بیكرانِ این سرزمین جان و روح دوباره یی به انسان می دهد و گذر از هر نقطه از این سرزمین پهناور، پنجره یی رو به خیال و خاطره می گشاید؛ چرا كه همه جای ایران، سرای زیبای من است.
*از:فاطمه دوله (گروه پژوهش و تحلیل خبری)
پژوهشم**552**1961**2054
تهران- ایرنا- بهار فرصتی مناسب است كه با كوله یی بر پشت و نقشه یی در دست، به تماشای چهارگوشه ایران برویم و روح و جانی تازه از وطن برگیریم. این گزارش نگاهی گذرا دارد به دیدنی های ایران.