هر سال با آغاز فصل بهار و پس از آب شدن تدريجي برف ها در مناطق كوهستاني اين شهرستان در سفره سخاوتمند طبيعت انواع گياهان كوهي و خوراكي شروع به رشد كرده و روزانه صدها نفر از شهروندان را براي چيدن اين گياهان راهي مناطق كوهستاني مي كند.
امسال با توجه به افزايش دماي هوا در اسفند ماه و روزهاي پاياني سال و بارش باران بهاري، گياهان خوراكي از رشد خوب و مناسبي برخوردار شده و همين امر باعث ورود زودهنگام آنها به بازار شده است.
بسياري از خانواده ها دوست دارند با ورود اين نوع گياهان خوراكي حداقل روزانه يك نوبت آنها را روي سفره هاي خود ببينند و به اصطلاح محلي نوبرانه آن را به خانه بياورند.
اين امر موجب شده تا رنگ و بوي غذاي مردم اين منطقه در اين فصل زيبا كاملا بهاري شده و مردم بوي بهار را نيز در غذاهاي خود احساس كنند.
يكي از جاذبه هاي مصرف گياهان خوراكي در ميان مردم رويش طبيعي آنها در مناطق كوهستاني و عدم استفاده از مواد و كودهاي شيميايي در رويش آنهاست كه موجب شده تا شهروندان تمايل بيشتري به استفاده از آن داشته باشند.
در مناطق كوهستاني مهاباد گياهان خوراكي محلي مانند پونه و كوزله بيشتر در كنار رودخانه ها و جاهايي كه آب باشد رشد مي كند و گياهان ديگر از جمله كنگر، گل آقا، اسفناج، جاتره، بيزا، مندوك، كورادا، ريواس، قارچ و نعنا و سير كوهي بيشتر در مناطق كوهستاني مي رويند.
بعضي از اين گياهان خوراكي به صورت خام مصرف مي شود و بعضي ديگر نيز به صورت غذاهاي مجزا و يا به همراه غذاهاي ديگر مصرف مي شود.
برخي از اين گياهان از جمله بيزا و مندوك پس از خشك شدن مورد استفاده قرار مي گيرند و بعضي افراد كه تمايل بيشتري براي مصرف اين نوع گياهان دارند آنها را درون يخچال و فريزر گذاشته و در فصل هاي ديگر سال نيز آنها را مصرف مي كنند.
اين روزها براي بعضي افراد اين گياهان خوراكي منبع درآمد خوبي شده به طوري كه برداشت اين گياهان را براي خود و خانواده شان به عنوان راهي براي امرار معاش تبديل كرده است.
در مهاباد يكي از ميادين اين شهر به خريد و فروش اين نوع گياهان اختصاص يافته و خريداران و فروشندگان زيادي در اين بازار هستند و گياهاني كه از مناطق روستايي آورده مي شود ابتدا توسط اين افراد خريداري و پس از جداسازي ضايعات و قسمت هاي اضافه و بسته بندي به قيمت بالاتري به مصرف كنندگان فروخته مي شود و در برخي موارد سهم افراد واسطه از افرادي كه براي كندن آن به كوهستان رفته اند بيشتر است.
برخي فروشندگان دوره گرد، گياهان خريداري شده را به ساير مناطق شهر برده و خريداران ديگري را پيدا مي كند و برخي ديگر اين گياهان را به ساير استانها همجوار و حتي كشور عراق صادر مي كنند.
رييس اداره منابع طبيعي و آبخيزداري مهاباد از شهروندان خواست هنگام چيدن اين نوع گياهان خوراكي از تخريب و كندن ريشه هاي اين گياهان خوداري كرده و از كندن گياهاني كه به اندازه كافي رشد نكرده اند پرهيز كنند.
سيدكامل حسيني گفت: لازم است براي چيدن اين نوع گياهان از ابزار مناسب استفاده كنند تا بدين وسيله از تخريب و كندن ساير گونه هاي گياهي كه در كنار اين گياهان خوراكي رشد كرده اند، جلوگيري شود.
با وجود اينكه هر ساله بر اثر چيدن و برداشت بي رويه و خارج از فصل اين نوع گياهان زيان هاي جبران ناپذيري به طبيعت وارد مي شود اما به دليل خواص درماني و فوايد آن بر تعداد مصرف كنندگان آن هرساله افزوده مي شود.
اين گياهان علاوه بر طعم بسيار خوب و مزه عالي، نقش تاثيرگذاري نيز در ارتقاي سلامتي خانواده ها دارند به طوري كه جايگزين مواد پروتئيني نظير گوشت شده و از بروز برخي مشكلات و ناراحتي ها در بدن افراد جلوگيري مي كنند.
جلوگيري از تصلب شرايين، درمان تنگي نفس، ضد اضطراب بودن، درمان يرقان، سوء هاضمه، محافظت در برابر سرطان پوست، تصفيه خون و تنظيم ترشحات غدد داخلي تنها بخشي از خواص اين گياهان دارويي است.
ريواس ˈcurrant Fruited Rhubardˈ
ريواس مقوي معده بوده و جگر را از گرماي زياد مصون مي دارد، شيره آن را اگر با گل بنفشه و گياه شنگ بجوشانيم براي دفع سنگ صفرا و سنگ مثانه مفيد است.
كوزه له ˈCressˈ
شاهي يا ترتيزك داراي گلوكزيد مهمي به نام ترپئولوزيد است كه اين ماده بر اثر تجزيه سنه ول بنزيليك به وجود مي آيد.
شاهي اثر ضداسكوربوت قوي دارد و در حالت خام در سالاد و يا با اغذيه به صورت سبزي خوردن مصرف مي شود.
نعناع
نعناع از سبزي هاي عطر ار و خوردني و حاوي مقدار زيادي ويتامين ˈآ ˈ و ˈثˈ است و عمدتا از برگ و شاخه هاي گلدار آن عرق نعناع مي گيرند.
نعناع براي تقويت اعصاب و خوش بو كردن ماست و دوغ و آش ها و كاهش كلسترول خون و رفع عفونت ها وسم زدايي مفيد است.
سير كوهي
نوعي سبزي وحشي و خودرو است كه فقط در فصل بهار مي رويد و سرشار از كلسيم و انواع ويتامين هاي نافع بدن است و با نام هاي پياز خرسي، سير جنگلي، سير خرس نيز از آن ياد مي شود، بسيار ملايم تر و شيرين تر از سير معمولي بوده و بوي آن شبيه پياز است.
كنگر
ضدعفوني كننده، اشتهاآور، تب بر و هضم كننده غذاست و مصرف آن باعث تقويت دستگاه گوارش مي شود، برگ آن ادرارآور و نيروبخش است و قلب را نيز تقويت مي كند.
كنگر در درمان يرقان، نارسايي كبد و كم خوني مؤثر بوده و از كبد در برابر سموم شيميايي محافظت مي كند.
شهرستان مهاباد داراي 197 هزار هكتار مراتع بوده و بيش از چهار هزار بهره بردار در آن مشغول فعاليت هستند.
بيش از 50 نوع گياه خوراكي، دارويي و صنعتي در مهاباد برداشت مي‌شود كه مصرف آن از روزگاران گذشته مرسوم بوده است.
به گفته كارشناسان هم اكنون 460 گونه انواع گياهان دارويي و خوراكي در مناطق دشت و كوهستاني آذربايجان غربي شناسايي شده كه آموزش صحيح در باره چگونگي رويش و نيز زمان چيدن اين گياهان، مؤثرترين راه جلوگيري از انقراض اين گياهان خوراكي كوهي است.
3020/6185/6008
مهاباد - ايرنا - ورود انواع گياهان كوهي و خوراكي مناطق كوهستاني به بازار شهرستان مهاباد ذائقه غذايي مردم اين منطقه را بهاري كرده است.
