گلهایی كه حتی در حیات اكولوژیكی خود، با هم رقابت می كنند و گاهی برای بقای چند روز بیشتر، همدیگر را نیز از بین می برند.
اما گاهی اردیبهشت خود زوال گونه ای از گیاه می شود، گیاهی كه عمرش حتی به اندازی گلهای دیگر هم نیست.
شاید برای عمر كوتاه 'لاله های واژگون' كه تنها كمتر از یك ماه بر بساط چمن خودنمایی می كند، زیباترین مصداق ادبی، این بیت معروف سعدی شیرازی باشد كه:
گل همین پنج روز و شش باشد وین گلستان همیشه خوش باشد
اردیبهشت، فصل رویش دشتی است زیر سایه كوه، بر پهنه برگردان ابر و آستانه خشكی رود كه چشمهای قرمز آن، لاله های 'زمین گردان' است.
دشت لاله های واژگون كوهرنگ، چند سالی است كه آرامش خود را از دست داده و خواب اردیبهشتی در چشمهای تَرش می شكند.
منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری بارها از گردشگران دشت لاله های واژگون شهرستان كوهرنگ درخواست كرده است تا از بوته كنی و كندن پیازچه لاله های این دشت خودداری كنند.
دشت لاله های واژگون در این شهرستان در اردیبهشت مورد استقبال بی نظیر گردشگران واقع می شود، اما میزان بازدید گردشگران از حد ظرفیت دشت لاله ها بیشتر است.
كل منطقه ای كه دشت لاله های واژگون را دربرمی گیرد، سه هزار و 600 هكتار مساحت دارد اما تنها در 700 هكتار این منطقه حفاظت شده، لاله های واژگون یا 'اشك مریم' رویش می كند.
بزرگترین ضربه تخریبی به این دشت از جا درآوردن بوته و كندن پیاز لاله های واژگون توسط برخی از گردشگران است و این عمل باعث از بین رفتن ارزش زیست محیطی و نسل این لاله ها می شود.
تخریب هر بوته و شاخه دشت لاله، باعث تضییع حق مرتعداران بومی شهرستان گوهرنگ می شود و از این طریق بخشی از سرمایه ملی، سرمایه مرتعدار و حق الناس از بین می رود.
معاون اداره كل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری می گوید: دوران گل دهی لاله واژگون از بیستم فروردین تا پایان دهم اردیبهشت است.
علی محمد محمدی در گفت و گوی اختصاصی با ایرنا افزود: لاله های واژگون از خانواده سُوسنیان با اسم علمی'Fritillaria imperialis' است و نوع 'ایمپسریال فرتیال' آن در بیشتر جهان وجود دارد اما گونه
'پرسیكال ' آن مختص ایران بویژه منطقه چهارمحال و بختیاری است.
به گفته وی، رویش این گیاه به دو شكل بذر جنسی و غیرجنسی با پیاز صورت می گیرد و لاله سر به زیر با برگهای زرد در مناطق مختلف چهارمحال و بختیاری یافت می شود.
وی دو عامل عمده نابودی این گیاه را عوامل طبیعی و عوامل انسانی دانست و گفت: عوامل طبیعی مانند رقابت بین گیاهان، تاثیر بسیار كمی دارد اما عوامل انسانی از جمله كندن پیاز و قطع اندام هوایی آنها از مهمترین عوامل تخریب است.
به گفته محمدی، بوته كنی و تخریب این گونه گیاهی از منظر حقوق كیفری و حقوقی قابل پیگیری است و جریمه تخریب آن معادل سه برابر قیمت بازاری آن است.
وی خاطرنشان كرد: دشت لاله های واژگون متعلق به همه مردم ایران است و جزو منابع ملی محسوب می شود و وظیفه همه نگهداشت و صیانت از این دشت زیباست.
به گزارش ایرنا، دشت لاله های واژگون درحدود 80 كیلومتری مركز چهارمحال و بختیاری قرار دارد و در ماه های فروردین و اردیبهشت پذیرای گردشگران و بازدیدكنندگان زیادی است.
در سالهای اخیر برخی گردشگران اقدام به از جا كنی بوته گلهای لاله واژگون این دشت سرسبز می كردند و همین امر باعث كاهش بوته های لاله شده است.
گزارش از: محمود رییسی
2097/6014/6027
شهركرد-ایرنا- اُردیبهشت، فصل بهشتی گُلهاست، گُلهایی كه انگشت نوازش را می فهمند.
