ثبت جهانی بازار اراك مهمترین برنامه میراث فرهنگی استان مركزی است

سید محمد حسینی روز یكشنبه در جمع خبرنگاران استان مركزی افزود: بازار تاریخی اراك ارزشمندترین بنای تاریخی در این استان است كه در سال های گذشته بر اثر بی توجهی مسوولان مربوطه و به خصوص كسبه، صدمات بسیاری به این مجموعه تاریخی وارد آمده است.

وی اضافه كرد: وجود عناصر زاید، مرمت و بازسازی های خودسرانه و بدون استفاده از نظر كارشناسان میراث فرهنگی، رهاسازی كابل ها و سیم های برق و لوله های گاز، نصب تابلوهای ناهمگن با فضای تاریخی بازار، تبدیل كردن جرزها و ستون های قطور بازار به دكه ها و مغازه ها مهمترین مشكلات بازار تاریخی اراك است كه تنها در صورت رفع این مشكلات می توان زمینه ثبت جهانی این مجموعه تاریخی را فراهم كرد.

مدیركل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مركزی ادامه داد: از آغاز فعالیت دولت تدبیر و امید اعتبارات قابل توجهی از محل استانداری استان مركزی برای مرمت و بازسازی كارشناسانه بازار تاریخی اراك تخصیص داده شده است اما برای بازسازی كامل این مجموعه تاریخی باید همكاری و همدلی مردم و كسبه با دستگاه های دولتی مربوطه گسترده تر باشد.

وی در ادامه از برگزاری جشنواره ملی عكس بازار تاریخی اراك در این شهر خبر داد و گفت: این جشنواره 28 تا 31 تیرماه امسال در این شهر برگزار می شود.

حسینی ادامه داد: جشنواره ملی عكس بازار تاریخی اراك در سه بخش حضوری، غیر حضوری و جنبی با حضور 20 عكاس بومی و 30 عكاس از نقاط مختلف كشور برگزار می شود.

وی ادامه داد: در بخش حضوری این جشنواره، بر اساس برنامه ریزی های انجام شده عكاسان بومی استان مركزی در روزهای 28 اردیبهشت( روز جهانی موزه) و 20 خرداد( روز صنایع دستی) به صورت گروهی در مجموعه بازار تاریخی اراك حاضر شده و به تولید آثار از نقاط مختلف این مجموعه تاریخی می پردازند.

مدیركل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مركزی اظهار كرد: عكاسان میهمان نیز 28 تیرماه از سوی این دستگاه پذیرش شده و فردای آن روز به بازار تاریخی اعزام و به عكاسی می پردازند.

وی تاكید كرد: شركت كنندگان در این جشنواره باید تا پایان وقت اداری روز 30 تیرماه، پانزده اثر از آثار خود را به دبیرخانه جشنواره ارایه دهند و همان روز نیز این آثار مورد ارزیابی هیات داوران قرار می گیرد.

حسینی گفت: در بخش غیر حضوری این جشنواره نیز عكاسانی كه در گذشته از بازار تاریخی اراك عكاسی كرده اند می توانند آثار خود را تا پایان وقت اداری 30 تیرماه به دبیرخانه جشنواره ارایه دهند.

وی ادامه داد: بخش جنبی این جشنواره نیز مربوط به عكاسانی است كه در گذشته از المان ها و بناهای تاریخی نقاط مختلف كشور عكاسی كرده اند.

مدیركل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مركزی افزود: فرهاد سلیمانی استاد عكاسی دانشكده هنر تهران، محمد مهدی رحیمیان عضو هیات علمی دانشكده خبر و حمیدرضا مجیدی رییس خانه عكاسان استان مركزی مسوولیت داوری این جشنواره بر عهده دارند.

وی افزود: پس از داوری هیات داوران 60 اثر به نمایشگاه عكس بازار اراك كه همزمان با آیین اختتامیه جشنواره در یكی از سراهای بازار برپا می شود راه پیدا می كنند.

حسینی در خصوص جوایز نفرات آثار برتر این جشنواره نیز گفت: تندیس جشنواره، لوح تقدیر و جایزه نقدی 10 میلیون ریال، هشت میلیون ریال و شش میلیون ریال به ترتیب به آثار برتر اول تا سوم این جشنواره اختصاص می یابد.

وی اضافه كرد: در بخش غیر حضوری این جشنواره نیز جایزه های نقدی هشت میلیون، شش میلیون و چهار میلیون ریال به نفرات اول تا سوم این بخش اختصاص می یابد.

مدیركل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مركزی خاطرنشان كرد: در بخش جنبی جشنواره ملی عكس بازار تاریخی اراك نیز لوح تقدیر و جوایز نقدی به شركت كنندگان ارائه می شود.

حسینی معرفی بازار تاریخی اراك برای جذب گردشگران و استفاده از منابع و اعتبارات ملی و استانی مهمترین اهداف این جشنواره بیان كرد.

علاقه مندان به حضور در این جشنواره می توانند از پایان هفته جاری از طریق پایگاه اینترنتی Arakfestival@gmail.com نام نویسی كنند.

مجموعه بازار تاریخی اراك در بافت قدیمی و مركزی شهر واقع شده و اكنون نیز همچون گذشته از رونق اقتصادی خوبی برخوردار است.

بنای اصلی بازار اراك در اوایل دوره قاجار و در زمان فتحعلی شاه ، توسط محمد یوسف خان گرجی سپهدار بنیان نهاده شد و به همراه سراها و تیمچه های وابسته از معماری جالب توجهی برخوردار است.

بنای كنونی بازار مشتمل بر یك راسته اصلی شمالی – جنوبی به طول 880 متر و یك راسته شرقی – غربی به طول 600 متر است كه در محل تقاطع آن ، چهارسوق زیبایی ساخته ا ند.

راسته شمالی – جنوبی بازار به صورت مستقیم از دروازه قبله در جنوب تا دروازه راهزان در شمال امتداد می یابد.

عرض بازار از ابتدا تا انتها 5 متر است و راسته شمالی و جنوبی به هشت قسمت 100 متری، هر قسمت دارای 50 باب مغازه، تقسیم می شود كه به هر كدام آن هاگذر می گویند.

در دوره اخیر دو گذر قسمت شمالی این راسته تخریب شده و گذر جنوبی یا یكصد متر از جنوب راسته اصلی ، به صورت دو طبقه ساخته شده كه ارتفاع آن به هشت متر می رسد.

در سال های اخیر به علت بی توجهی، قسمتی از پوشش طاق و گنبدی این گذر فرو ریخته و همچنین سردر زیبای آن به هنگام احداث ساختمان بانك ملی از میان رفت كه سال 89 سردر بازار با ویژگی های معماری بنای اصیل آن بازسازی شد.

علاوه بر دو راسته اصلی در مجموعه بازار اراك حدود بیست سرا و تیمچه وجود دارد كه در آنها فعالیت های مختلفی در جریان است، 18 واحد از این بناها در قسمت جنوبی بازار قرار گرفته كه از مهمترین آنها سرای نوذری، سرای كتاب فروش ها و سرای كاشانی است.

سرای نوذری كه زیباترین سرای بازار اراك به شمار می آید به فرش فروشان اختصاص دارد و ساختمان آن دو طبقه است، سرای كتابفروش ها نیز از وسعت و معماری جالب توجهی برخوردار بوده و متشكل از یك تیمچه و سرای دو طبقه است.

مجموعه بازار تاریخی اراك در سال 1353 به شماره 1285 در فهرست آثار ملی كشور به ثبت رسید. ك/3

3017/6013/