دلیل این نگرانی از كجا نشات می گیرد؛ با گشت و گذاری هر چند كوتاه در بازار كتاب شاید این نگرانی والدین پر بیراه نباشد. كتاب ها چنگی به دل نمی زند و در این بازار، كتاب مناسب برای كودكان به كالایی كمیاب تبدیل شده است.
حالا اگر كتاب خوبی نیز وجود داشته باشد مخاطبان چگونه باید از آن آگاهی یابند. به نظر می رسد هنوز در معرفی كتاب نیز مشكل وجود دارد و متولی خاصی در این زمینه نیست.
** مهارت با مطالعه كتاب
وقتی فردی از دوران كودكی با كتاب آشنا شود به تدریج مهارت های وی گسترش و تكامل می یابد، در واقع كتاب خوب ارزشمندترین دستاورد و خوراك فرهنگی برای كودكان است.
گزارش های خانه كتاب وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی حاكی از آن است كه سال گذشته 11 هزار عنوان كتاب كه از این تعداد پنج هزار چاپ نخست و شش هزار چاپ مجدد بودند، در حوزه كودك و نوجوان منتشر شد.
از این تعداد هشت هزار كتاب توسط نویسندگان تهرانی و سه هزار كتاب نیز از سوی نویسندگان شهرستانی به رشته تحریر در آمده و هزار و 600 جلد تالیف و سه هزار و 489جلد ترجمه بوده است.
با توجه به این آمار منتشر شده، باید بررسی كرد كه از مجموعه 1 هزار عنوان كتاب ، چه میزان كتاب خوب و اثرگذار بوده است ؟
** كتاب خوب قدرت تصمیم گیری را بالا می برد
كارشناسان حوزه كودك بر این باورند كه كتاب خوب باید دارای شخصیت هایی باشد كه بتواند در شرایط سخت قادر به تصمیم گیری درست شود و در تمام مراحل از اصول صحیح اخلاقی پیروی كند.
آنان معتقدند كه نویسندگان و ناشران كتاب كودكان با درایت و آگاهی از این اصول و نكات ساده می توانند، كودكان امروز را به افراد سالم و موفق آینده تبدیل كنند. افرادی كه سرمایههای انسانی برای جامعه بشری هستند.
** كتاب خوب خوراكی فرهنگی برای كودكان
نازنین طهماسبی نویسنده كودك و نوجوان در این زمینه به خبرنگار ایرنا می گوید: با توجه به تولید كم كتاب های خوب در حوزه كودك، كتاب ها نیز به درستی به والدین معرفی نمی شوند و آنان نمی دانند كه چگونه و از كجا می توان این خوراك فرهنگی را تهیه كرد.
وی با بیان اینكه اكثر كتاب های موجود در بازار نشر محتوای قوی ندارند، می افزاید: این گونه كتاب ها كه بار محتوایی ندارند و با عنوان كتاب های كودك وارد بازار نشر می شوند، به دلیل استقبال كم، در كتابخانه های عمومی گنجانده می شوند و هیچ گونه فایده اساسی ندارد.
طهماسبی ادامه می دهد:در حالی كه كتاب خوب باید دارای محتوای تاثیرگذار و تصویرگری جذاب باشد تا فردی كه از دوران كودكی كتاب را می بیند، محتوای آن در ذهنش نقش بسته و در كسب مهارت هایی زندگی تلاش كند.
**نیاز به برنامه ریزی مدون
این نویسنده به برنامه ریزی مدون برای تولید كتاب های خوب كودكان تاكید كرده و اضافه می كند: همچنین باید تعاملی میان نویسندگان و والدین بوجود آید، اگر كتاب خوب باشد، شوق مطالعه نیز افزایش یافته و مخاطبان زیادی را از سنین پایین جذب می كند.
وی با بیان اینكه بسیاری از كودكان روستایی و شهرستان های كوچك از دسترسی به كتاب خوب محروم هستند، می گوید: این مسئله ناشی از عدم توزیع مناسب كتاب است، كودكان بسیاری در آنجا نیاز به كتاب دارند و حتی عطش آنان برای مطالعه بیش از كودكان شهرهای بزرگ است .
طهماسبی تصریح می كند: باید توازنی میان توزیع و پخش كتاب بوجود آید و كتاب های خوب حتی از طریق رسانه های تصویری و شنیداری برای والدین معرفی و در اختیار كودكان قرار داده شود.
**معرفی كتاب خوب در مراسم ها
كاظم طلایی عضو انجمن ناشران كودك و نوجوان نیز در این باره می گوید: كتاب های خوب باید در اجرای مراسم ها و برنامه های شاد به والدین معرفی و در میان كودكان نیز فرهنگ سازی شود كه كتاب همواره دوست و سرگرمی مناسب است.
وی می افزاید: خواندن كتاب خوب باعث ایجاد فرایند برون سازی در كودكان می شود، برون سازی فرایندی است كه به موجب آن فرد ساخت ذهنی خود را با شرایط و وقایع جدید تغییر می دهد. همچنین سبب می شود، افراد، اطلاعات جدیدی كسب و اطلاعاتی را هم كه در ذهن دارند با واقعیت منطبق كنند.
طلایی ادامه می دهد: صحبت كردن درباره موضوع كتاب و پرسیدن نظر كودك درباره كتاب، او را در چالش قرار داده و سبب ایجاد یادگیری اكتشافی می شود كه همین مسئله علاقه مندی او را به كتاب افزایش می دهد.
**تولید كتاب خوب با ادبیات امروزی
تولید كتاب های خوب با ادبیات امروزی و قابل فهم، به رشد و ترقی كودكان منجر می شود از این رو باید بسترهایی فراهم كرد تا تولید كتاب های مناسب كودكان افزایش یابد.
در این مسیر لازم است نویسندگان و ناشران در تولید كتاب خلاقیت بیشتری از خود نشان دهند و مسوولان فرهنگی نیز به حمایت از تولید این نوع كتاب ها اقدام كنند.
هنوز شاخص های یك كتاب خوب به طور دقیق مشخص نیست بنابر این در ابتدای كار باید تعریفی درست از یك كتاب خوب و مناسب كودكان ارائه كرد و سپس به ارزیابی محصولات این حوزه پرداخت.
به نظر می رسد حوزه چاپ و نشر كتاب های كودك از یك برنامه منسجم برخوردار نیست و تا زمانی كه این شیوه در این بخش حاكم باشد نمی توان انتظار كتاب های خوبی از این حوزه داشت.
فراهنگ **9022 ** 1569
تهران - ایرنا- شاخص های كتاب خوب برای كودكان كدام است؟ این پرسشی است كه شاید ذهن بسیاری از والدین را به خود مشغول كند. واقعیت این است كه برخی از خانواده ها برای تهیه كتاب مناسب كودكان خود هنوز با نگرانی هایی مواجه هستند.