دراین مطلب آمده است: صنایع دستی سیستان وبلوچستان گنجینه ای ارزشمند برای ارز آوری محسوب می شود كه در این میان خلاقیت و نوآوری و همچنین صنعت گردشگری، می تواند این صندوقچه پر ارزش را بار دیگر احیا كند. این استان با تاریخ تمدنی بسیار كهن و مردمانی هنرمند در تمامی ادوار تاریخ، آثاری را خلق كرده است كه چشم هر بیننده ای را به خود خیره می كند.
ایجاد بازارچه های موقت و دائمی و برگزاری نمایشگاههای عرضه صنایع دستی، نقش مهمی در رونق این صنعت و حمایت از صنعتگران دارد، اما باید این واقعیت را پذیرفت كه شرایط اقتصادی حاكم بر كشور، صنایع دستی را از سبد خرید خانوار خارج كرده و بسیاری از افراد با توان اقتصادی بالا، برای خرید صنایع دستی هزینه می كنند و به طور قطع، قیمت بالای صنایع دستی در این موضوع موثر است.
به مناسبت هفته صنایع دستی نمایشگاه صنایع دستی، سوغات و هدایای سیستان و بلوچستان از 20 خرداد در موزه جنوب شرق كشور گشایش یافت و در این نمایشگاه محصولات صنایع دستی هنرمندان و صنعتگران حصیر بافی، سوزن دوزی، سكه دوزی، سفال گری و... به نمایش گذاشته شد.
هدف از برگزاری این نمایشگاه از سوی متولیان اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری معرفی سوغات و صنایع دستی شهرستان های استان اعلام شد.
برای كسب اطلاعات بیشتر درباره مشكلات صنعتگران استان، در نمایشگاه صنایع دستی به سراغ آنها رفتیم و با آنها به گفت وگو نشستیم.
یكی از صنعتگران چابهار گفت: صنایع دستی استان از بی نظیرترین صنایع دستی كشور و دنیا محسوب می شود و جایگاه بالایی در داخل و خارج از كشور دارد، اما هنرمندان صنایع دستی با مشكل زیادی از جمله بازار فروش مواجه هستند.
«خدیجه جعفرزاد» با اشاره به اینكه 21 سال است كه به هنر سكه دوزی وصدف بافی مشغول است، افزود: از سال1386 به مدت هفت سال برای منطقه آزاد چابهار كار كرده ام و در طول این مدت هر سال این نهاد صنایع دستی ما را خریداری می كرد، اما متاسفانه با وجود اینكه می تواند این هزینه را پرداخت كند كوتاهی كرده است.
وی بیان كرد: بر خلاف صحبت ها و قول هایی كه از سوی مسئولان برای رونق گردشگری و حمایت از صنایع دستی داده می شود در عمل اقدام نشده است و امیدواریم مسئولان به جای وعده و وعید، به فكر عمل باشند و از امكاناتی كه در اختیار دارند به نفع مردم و صنعتگران استفاده كنند.
وی خاطرنشان كرد: با اینكه تعداد صنعتگران در استان زیاد شده است نمایشگاهی كه برای فروش محصولات صنایع دستی به مناسبت هفته صنایع دستی برگزار شده، پاسخگوی همه صنعتگران نیست.
یك صنعتگر ایرانشهری هم افزود: باید هرسال نمایشگاه های صنایع دستی در استان و كشور برپا شود.
«نازبانو كلكی»، بیان كرد: هزینه رفت و برگشت برای حضور در این نمایشگاه به عهده خود صنعتگر است و یكی از مشكلات صنعتگران در این مدت نبود آب آشامیدنی است.
وی با تاكید بر اهمیت صنایع دستی در زندگی روزمره مردم گفت: امروزه مشكلات اقتصادی، خرید صنایع دستی را برای اغلب مردم سخت كرده است. بسیاری از این صنایع دستی هزینه بالایی دارند، به همین خاطر مردم راغب به خرید نیستند.
وی از نحوه اطلاع رسانی و تبلیغات شهری این نمایشگاه، گلایه داشت و افزود: اگر تبلیغات محیطی بیشتری انجام می شد، به طور قطع شهروندان نیز از آن استقبال بیشتری می كردند.
وی بیان كرد: یكی از مشكلات صنعتگران صنایع دستی ایرانشهر و استان نبود بازارچه سنتی مناسب است.
وی خاطرنشان كرد: آن چه روند فراگیرشدن تولید و در نتیجه فروش محصولات صنایع دستی را كند كرده، كمبود مواد اولیه موردنیاز، در دسترس نبودن و گران بودن مواد اولیه وتجهیزات لازم، نبود سرمایه كافی برای خرید مواد اولیه و تجهیزات مورد نیاز و حضور اتباع بیگانه و... است.
وی افزود: موضوع بیمه نبودن فعالان این رشته نیز از مواردی است كه صنعتگران، با آن روبه رو هستند و باعث كاهش انگیزه هنرمندان برای انجام فعالیت در این عرصه خواهد شد.
این صنعتگر ادامه داد: 32سال است در هنر سوزن دوزی فعالیت دارم و تا كنون هزینه بیمه را خودم پرداخت كرده ام و میراث فرهنگی استان در حال حاضر هیچ اقدامی نكرده است.
وی گفت: با توجه به اینكه كشورهای حاشیه خلیج فارس و اروپایی، خریداران اصلی صنایع دستی ما هستند، متأسفانه به دلیل آمار پایین تولید صنایع دستی و قیمت بالای آن، عده ای به صورت چمدانی بعضی محصولات دستی استان از جمله سوزن دوزی را به این كشورها صادر می كنند.
وی ترویج فرهنگ مصرف صنایع دستی را نیز ضروری دانست و بیان كرد: ما باید با همكاری رسانه ها، استفاده از هنرهای سنتی و صنایع دستی را تبلیغ كنیم.
نیاز صنعتگران صنایع دستی به حمایت مسئولان
صنعتگر دیگر ایرانشهری افزود: بیش از 13سال از بهترین سال های زندگی ام را صرف تولید آثار صنایع دستی منحصر به فرد كرده ام، اما متاسفانه امروز هیچ حمایت و توجهی به تولیدات صنایع دستی شهرستان نمی شود.
«مهجان زردكوهی» ادامه داد: صنایع دستی و هنرهای سنتی با هویت ایرانیان عجین شده است، اما به دلیل بی توجهی و غفلت مسئولان بسیاری از این صنایع دستی و هنرهای سنتی رو به فراموشی است و جوانان دیگر رغبتی به حضور در این بخش ندارند.
وی گفت: تا زمانی كه یك هنرمند تولیدات خود را به فروش و عرضه نرساند نمی تواند انگیزه ای برای خلق آثار دیگر داشته باشد.
وی خاطرنشان كرد: صنعتگران صنایع دستی بیشتر از توجه مردم، به حمایت مسئولان نیاز دارند و گرنه این هنرهایی كه آباء و اجدادی است، رفته رفته از بین خواهد رفت.
وی ادامه داد: استقبال مردم از نمایشگاه صنایع دستی تا حدودی خوب است، اما آن طور كه باید نیست و به نظر می آید كه تبلیغات و اطلاع رسانی باید قوی تر انجام شود.
وی افزود: به نظر می رسد قیمت مصنوعات صنایع دستی با وجود منطقی بودن، با قدرت خرید مردم همخوانی ندارد.
مدیر كل میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری هم گفت: صنایع دستی از گذشته های دور تاكنون در سیستان و بلوچستان مرسوم بوده و مردان و زنان این استان برای تهیه نیازهای زندگی و همچنین كمك به اقتصاد خانواده به این هنر و صنعت اشتغال داشته اند، اما اكنون رفته رفته بی رونق می شود كه برای احیای آن دستگاه های دست اندركار باید با خرید تضمینی یا بازاریابی مناسب زمینه فروش این محصولات را فراهم كنند تا با رونق این صنعت شمار زیادی از بیكاران مشغول به كار شوند.
«دكتر كامبیز مشتاق گوهری»،افزود: هدف از برگزاری این نمایشگاه، معرفی و عرضه آثار و صنایع دستی مردم منطقه است و دراین نمایشگاه 30 غرفه برپا شدكه شامل نمایش صنایع دستی، سوغات، برگزاری كارگاه های آموزشی و جشنواره موسیقی است.
وی ادامه داد: سند توسعه صنایع دستی سیستان و بلوچستان با هدف آموزش، توسعه و ترویج صنایع دستی منطقه در دست تهیه و تدوین است كه به زودی ارائه خواهد شد.
وی گفت:صنایع دستی استان به تلاش چند جانبه نیاز دارد و باید آن را از حوزه طراحی و عرضه استانی به بازار ملی و بین المللی بكشانیم زیرا بسیاری از این آثار بسیار فاخر و در دنیا بی نظیر هستند.
وی با بیان اینكه احیا و حفظ هنرهای فراموش شده و در حال زوال هم بخشی از كار میراث فرهنگی است، افزود: وظیفه داریم صنعتگران را حمایت كنیم، حتی با پرداخت دستمزد، هنر آنها را به نسل جدید آموزش دهیم.
وی ادامه داد: در سطح استان صنایع دستی سوزن دوزی، خامه دوزی، تراش سنگ های قیمتی به صورت صادرات انجام می شود كه در بحث فروش در نظر داریم خدمات بیشتری به صنعتگران داده شود.
وی خاطرنشان كرد: هنرمندان و صنعتگران صنایع دستی استان پس از ثبت نام در معاونت هنرهای سنتی و صنایع دستی استان، به اداره كل فنی و حرفه ای به منظور شركت در آزمون معرفی می شوند و پس از شركت در آزمون و موفقیت در آن، كارت مهارت فنی و حرفه ای دریافت می كنند.
وی در ادامه بیان كرد: این هنرمندان با مدارك لازم و همچنین كارت صنعتگری كه توسط معاونت صنایع دستی استان برای آنها صادر شده است به سازمان بیمه تامین اجتماعی معرفی خواهند شدو تحت پوشش قرار می گیرند.
وی امكانات رفاهی در نظر گرفته شده برای صنعتگران را بسیار خوب ارزیابی كرد و گفت: این نمایشگاه فرصتی برای صنعتگران استان های مختلف فراهم می كند تا با عرضه و فروش آثار خود، به اقتصاد منطقه كمك كنند و زمینه معرفی بهتر و بیشتر فرهنگ های مختلف را فراهم می كند.
8006/6081
روزنامه محلی سیستان وبلوچستان در شماره 18994 مورخ 24 خردادماه خود مطلبی با عنوان 'گلایه های غرفه داران نمایشگاه صنایع دستی استان' منتشر كرده است.