محققان ایرانی حسگر فرا بنفش با قابلیت های ویژه ساختند

دكتر فرامرز حسین بابایی روز شنبه درخصوص پروژه تحقیقاتی و طرح اختراعی خود به خبرنگار علمی ایرنا گفت: حدود 10 سال است كه بر روی اكسید تیتانیوم كه یك ماده نیمه هادی است كار آزمایشگاهی انجام می دهیم كه حسگر فرابنفش نیز براساس این ماده نیمه هادی اصلی ساخته شده و مدت پنج سال نیز روی این افزاره خاص كه به وسیله آن فرا بنفش را شناسایی می كنیم، كار كردیم.

وی با بیان اینكه نتایج طرح تحقیقاتی اخیر وی در مجلات علمی پژوهشی معتبر اروپایی و آمریكایی به چاپ رسیده است، افزود: كار ثبت اختراع این حسگر در داخل كشور مراحل نهایی خود را می گذارند و كار ثبت اختراع بین المللی آن را نیز آغاز كرده ایم.

حسین بابایی خاطرنشان كرد: از حدود 10 سال پیش تاكنون، موضوع فرا بنفش به یكی از مباحث مورد توجه مردم تبدیل شده است و مخصوصا از زمانی كه بحث لایه ازون و بالا بودن سطح تشعشعات فرا بنفش در برخی مناطق زمین و خطرناك بودن آن مطرح شده، حتی مردم عادی هم علاقمند شده اند كه برای مثال هنگام قرار گرفتن در برابر نور خورشید یا استفاده از لامپهای روشنایی، از میزان اشعه فرابنفشی كه به آنها تابیده می شود مطلع شوند.

وی درعین حال به برخی جنبه های مثبت فرا بنفش نیز اشاره كرد و گفت: تاثیرات فرا بنفش همیشه منفی نیست بلكه می توان از آن استفاده های مثبتی هم داشت به عنوان نمونه، الان برخی اغذیه فروشی ها شب هنگام در آشپزخانه های خود یك لامپ فرا بنفش روشن می كنند تا با استفاده از خاصیت میكروب كشی این اشعه، محیط فروشگاه خود را ضدعفونی كنند و یا الان كاشی های مخصوص هست كه در دیواره محل هایی كه غذا در آنجا سرو می شود قرار دارد و وقتی فرا بنفش به آنها تابیده می شود می توانند موجودات ریز ذره بینی را بكشد و از بین ببرد.

حسین بابایی ادامه داد: ما 10 سال قبل وقتی كار را شروع كردیم بیشتر بر جنبه كاربردهای عمومی آن تاكید داشتیم بنابراین افزاره ای ساختیم كه خیلی ارزان تمام می شود عمر مفید و پایداری زیادی دارد و با مصرف انرژی بسیار كم درحد یك میلیاردم وات كار می كند و وقتی شما ببینید كه هر لامپ كم مصرف بین 20 تا 30 وات انرژی مصرف می كند متوجه ناچیز بودن مصرف انرژی این افزاره خواهید شد.

سرپرست آزمایشگاه خواص الكترونیكی مواد دانشگاه خواجه نصیر ادامه داد: با توجه به مصرف اندك انرژی، می توان این افزاره را به راحتی بر روی موبایل نصب كرد زیرا بر روی مصرف انرژی آن هیچ تاثیری نخواهد داشت و شما می توانید با نصب سنسور بر روی موبایل، وقتی در محیطی هستید كه مشكوك به میزان بالای فرا بنفش هستید و مثلا می خواهید یك كودك را برای گرفتن ویتامین دی در مقابل آفتاب قرار دهید می توانید از طریق موبایل، میزان فرا بنفش موجود در محیط را اندازه گیری كرده و پس از مقایسه با سطح استاندارد كه قبلا در برنامه سنسور وارد شده است، به شما بگوید كه میزان فرابنفش محیط از سطح استاندارد بالاتر یا پایین تر است.

وی افزود: ما الان یك محصول ارزان قیمت و راحت را با فناوری بومی ایجاد كرده ایم و می توانیم درصورت حمایت، آن را به تولید برسانیم كه درصورت تجاری سازی و تولید انبوه می توان آن را به قیمت كمتر از یك دلار بسازیم.

این محصول یك ویژگی دیگر دارد كه الان بسیاری از آشكارسازهای فرا بنفش كه در بازار جهانی وجود دارد براساس سیلیكون كار می كنند بنابراین نور مرئی محیط را هم می گیرند و همین باعث گمراه شدن سنسور در تشخیص میزان فرا بنفش می شود بنابراین باید از فیلترهایی استفاده كنید تا جلوی نور مرئی را بگیرد كه این كار هزینه ساخت وسیله را بسیار بالا می برد.

استاد دانشكده مهندسی برق دانشگاه صنعتی خواجه نصیر اظهار داشت: محصول تولیدی ما نسبت به نور مرئی، كور است (visible blind ) و نور مرئی را در محیط نمی بیند و نیازی به فیلتر ندارد یعنی اگر شما مستقیما حسگر را به سمت آفتاب بگیرید فقط فرا بنفش آن را می گیرد و بقیه نورها را نمی گیرد به همین دلیل، استانداردی كه برای هوای ابری و آفتابی برای حسگر می نویسید زیاد پیچیده نخواهد بود و در عین سادگی از دقت بسیار بالایی برخوردار است كه از این نظر، یك كار منحصر به فرد است.

این حسگر فرا بنفش دارای كاربردهای متعددی در حوزه های مهندسی، پزشكی، نجوم، صنایع شیمیایی، صنایع غذایی و مباحث بهداشتی است.

علوم**1055**159903