حذف ریسك سیاسی از بازار سرمایه، اتفاقی تاریخی/ بازار سهام برخلاف بازار ارز و سكه كمتر تحت تأثیر جریان سفته بازی است

به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی ایرنا، با انتشار توافق هسته ای در 23 تیرماه جاری، برخی از شركت ها و افرادی كه درسال های گذشته با محدودیت های مبادلات اقتصادی مواجه شده بودند، از لیست تحریم ها خارج و بازار سرمایه نیز از این اتفاق تاریخی بی نصیب نماند، چرا كه تحریم ها به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر عملكرد بسیاری از شركت های فعال در این بازار تاثیر داشته كه با رفع این مسئله حركت بازار البته نه در كوتاه مدت بلكه حداقل در چندماه آینده یك سیر منطقی پیدا خواهد كرد.

اما با وجود انتظارات ناشی از ایجاد امنیت روانی برای سرمایه گذاران و فعالان اقتصادی بازار بورس، افت 605 واحدی شاخص كل و تشكیل صف های فروش سهام برای بسیاری از تحلیلگران بازار سرمایه غیرقابل پیش بینی و دور از انتظار بود به طوری كه بسیاری را شگفت زده كرد.

هرچند در یكی دو روز اخیر وضعیت بازار از روند مثبتی برخوردار شده است، اما به به نظر می رسد برای تحلیل این رویداد می بایست افق های كوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت و آثار هر یك به تفكیك مورد مداقه قرار گیرد، بطوری كه در افق كوتاه مدت دولت و اقشار جامعه از هدف و وظیفه مشتركی برخوردار می باشند.

همانطور كه تیم هسته ای دولت در عرصه دیپلماسی و حصول توافق هسته ای و مذاكرات با تدبیر و تعقل و به دور از شتابزدگی عمل كرد، تیم اقتصادی دولت نیز بایستی به هنگام وقوع بحران ها مانند ریزش شاخص و یا در رویكردهای مثبت مانند آزاد شدن دارائی های بلوكه شده پس از تحریم ها به دور از هرگونه شتاب زدگی و با تدبیر و تعقل نسبت به رفع مسائل اقتصادی اقدام نماید.

از طرفی مردم و فعالان بازار از جمله بازار سرمایه نیز با پرهیز از هرگونه شتاب زدگی و تحت فشار قراردادن دولت برای رفع یكباره مسائل و مشكلات اقتصادی، با تعدیل انتظارات دولتمردان را برای نیل به توسعه اقتصاد ملی به منظور خروج از بحران ركود و تورم اقتصادی یاری نمایند.



** افزایش مجدد شاخص ها پس از اعلام توافق دور از انتظار بود

یك تحلیلگر مسائل اقتصادی گفت: فعالان و سهامداران بازار بورس باید توجه داشته باشند خیزش شاخص ها در گروعوامل متعددی از جمله واكنش سایر بازارها و پارامترهای مهم اقتصادی مانند سرمایه گذاری خارجی، یكسان سازی نرخ ارز، كاهش نرخ سود بانكی، تسویه بدهی های دولت به بانك مركزی و پیمانكاران است.

حسن یاسری در گفت و گو با خبرنگار گروه اقتصادی ایرنا، افت شاخص های بورس را موقتی و كوتاه مدت دانست و یكی از دلائل این اتفاق را نزدیك شدن به روزهای پایانی مهلت تسویه اعتبار شركتهای كارگزاری و از سوی دیگر زمان برگزاری مجامع شركتها دانست و گفت: در چنین شرایطی سهامداران ترجیح می دهند اقدام به فروش سهام خود كنند.

وی افزود: با توجه به اخبار امیدوار كننده برای حصول توافق هسته ای در روزهای گذشته و تأثیر مثبت آن بر بازار بورس، افزایش مجدد شاخص پس از اعلام توافق دور از انتظار بوده است.

این تحلیلگر مسائل اقتصادی گفت: اعلام توافق هسته ای حتی اگر در كوتاه مدت بر بازار سهام تأثیر مثبت برجای می گذاشت تنها به دلیل امنیت روانی حاكم بر بازار تحت این شرایط، اندكی شاخص ها بهبود پیدا می كرد لیكن پس از رفع اثر هیجانی و كوتاه مدت آن مجددا تعدیل شده و در نتیجه تاثیر چندانی نیز بر بازار سرمایه نداشت.

وی اظهار داشت: رفع تحریم برخی از موسسات و شركت ها به خصوص بانك مركزی، تعدادی از بانك ها، وزارت نفت و وزارت نیرو بصورت غیرمستقیم در بهبود بازار سرمایه بسیار تاثیرگذار است و برخی صنایع واسطه گری مانند بانك ها، پتروشیمی، صنایع خودروسازی و همچنین صنایع گردشگری سریع تر از سایر بخش ها با رشد ناشی از رفع تحریم ها مواجه خواهند شد.

این كارشناس اقتصادی افزود: پس از توافق هسته ای انجام شده و رفع برخی تحریم های اقتصادی، شركتهای تولیدی با تاخیر 6 تا 24 ماهه رشد خود را آغاز خواهند كرد اما صنایع واسطه گری مانند بانك‌ها، پتروشیمی‌ها، صنایع خودروسازی، لیزینگی‌ها و همچنین صنعت گردشگری تاثیرپذیری بیشتری خواهند داشت.



** بازار سرمایه برخلاف ارز و سكه كمتر تحت تاثیر جریان سفته بازی قرار می گیرد

این تحلیلگر اقتصادی تصریح كرد: در این میان شاید تجربه و درسی نهفته باشد آن هم این تجربه گرانبهاست كه بازار سهام برخلاف بازار ارز و سكه كمتر تحت تأثیر جریان سفته بازی قرار می گیرد.

یاسری افزود: البته برخی از كارشناسان افت شاخص را با عملكرد سهامداران حقوقی ها مرتبط می دانند، همچنین موضوع كسر سود بانك ها و الزام بانك مركزی برای افزایش ذخایر در پرتفوی سرمایه گذاری ها و از طرفی تقسیم سود نقدی پائین تر در مجامع عادی سالیانه از مولفه های وقایع روزهای اخیر و افت شاخص بشمار رفته و از مواردی است كه نباید آن را نادیده انگاشت.

این تحلیلگر اقتصادی با اعتقاد نسبت به اینكه در میان مدت و بلندمدت پویایی بازار بورس نویدبخش و امیدواركننده است، گفت: فرآیند لغو تحریم ها زمان براست و تاثیر مثبت آن با وقفه همراه است لذا رفتارهای كوتاه مدت بازیگران بازار گذرا و قابل اغماض است.

یاسری دلیل ادعای خود را حذف مهم ترین ریسك حاكم بر بازار سرمایه یعنی ریسك های سیستماتیك و سیاسی عنوان كرد و افزود: این خود مقدمه جذب نقدینگی و سرمایه به شمار می رود.

وی یكی از اتفاقات آتی بازار سرمایه را خروج شركت ها، بنگاهها و بانك ها از لیست تحریم ها عنوان كرد و گفت: خروج شركتهایی مانند پتروشیمی شازند، هلدینگ سرمایه گذاری ملی، پتروپارس تأثیر بسیاری در سودآوری آنها و بازار سرمایه خواهد داشت.

این تحلیلگر اقتصادی گفت: با رفع تحریم ها از سهامداران پیشرو مانند بانك ها و پتروشیمی توسعه بازار سرمایه و افزایش شاخص ها محقق خواهد شد.

به اعتقاد یاسری، با آزاد شدن دارائی های بلوكه شده ایران در دوران پساتحریم حجم نقدینگی افزایش یافته و در نتیجه رونق بازار سهام دور از انتظار نخواهد بود.

این كارشناس اقتصادی، همچنین هدایت و تزریق نقدینگی به بخش صنعت و رونق تولید و صادرات به منظور افزایش حجم مبادلات و شكوفایی بازار سرمایه را حائز اهمیت دانست.



** سیرصعودی بازار سهام با تك نرخی شدن ارز

این كارشناس اقتصادی گفت: با تك نرخی شدن ارز پیش بینی می شود بازار سهام سیر صعودی داشته باشد زیرا درصد قابل توجهی از ارزش بازار سهام مربوط به شركتهایی است كه قیمت محصولات آنها براساس نرخ های جهانی تعیین می شود.

یاسری گفت: از سوی دیگر تعیین نرخ خوراك گاز پتروشیمی ها كه به چالش اساسی میان شركتهای پتروشیمی و وزارت نفت تبدیل شده می بایست مرتفع گردد تا سهامداران و پتروشیمی ها به اجرای طرح ها و پروژه ها به سودآوری آن اطمینان یابند.

به گفته وی، هنوز سرمایه گذاری بخصوص سرمایه گذاری خارجی صورت نپذیرفته بنابراین نمی توان انتظار زیادی برای افزایش چشمگیر شاخص ها داشت چون ایران ظرفیت بالایی برای سرمایه گذاری دارد.

وی با تاكید بر اینكه، بازار سرمایه می تواند بعنوان موتور محرك رشد اقتصادی عمل نماید، افزود: جذب سرمایه گذاری خارجی و استفاده هرچه بیشتر از ابزارهای نوین اقتصادی و توسعه بازار سرمایه به طور حتم رشد اقتصادی را به همراه خواهد داشت.

این تحلیلگر اقتصادی همچنین با تاكید بر مدیریت صحیح بازار سرمایه به منظور تسهیل شرایط بین المللی شدن بازار مذكور، گفت: این اتفاق تأثیر به سزایی در جذب سرمایه گذاری و رشد شاخص های بورس دارد.

وی با بیان اینكه، سرمایه گذاری خارجی به دو صورت مستقیم و سبد مالی می تواند بر بازار سرمایه تأثیر بگذارد، افزود: سرمایه گذاری خارجی در سبد مالی بعنوان عامل محرك سفته بازان جدید به بازار است كه به قصد سود كوتاه مدت وارد بورس شده و به سرعت از آن خارج می شوند.

یاسری اظهار داشت: چنانچه سرمایه گذاری خارجی به سمت صندوق های مشترك سرمایه گذاری هدایت شود بدلیل وجود محدودیت در فروش دارایی می تواند از خروج سریع سرمایه پیشگیری كند.

به اعتقاد این تحلیلگر اقتصادی، سرمایه گذاری بصورت مستقیم و سبد مالی در بازار بورس بایستی مدیریت شده و با تدبیر همراه باشد چرا كه در حال حاضر مدیریت بورس ویترین بازار سرمایه است.



** اتفاقات بازار سرمایه قابل پیش بینی و طبیعی است

اما یك تحلیلگر اقتصادی كشورمان نیز با اشاره به افت شاخص های بورس پس از مشخص شدن نتیجه مذاكرات هسته ای، گفت: پیش از مشخص شدن نتیجه مذاكرات هسته ای ایران با غرب، بازار حالت سرگردان داشت اما از یك روحیه مثبت برخوردار بود و در چنین شرایطی به طور معمول یكسری فرصت طلبی ها شروع می شود.

شاهین شایان آرانی در گفت و گو با ایرنا، افزود: هنگامی كه بازار تحت هر شرایطی منتظر یك خبر منفی یا مثبت باشد یك مقداری فعال می شود و بسیاری از فعالان اقتصادی با فرض مثبت بودن بازار شروع به خرید سهام می كنند كه همه این ها باعث می شود نوسانات قیمت ها در فضای ملتهب بالا رود.

وی افزود: البته یك مقدار از خرید و فروش های بازار قبل و پس از مشخص شدن نتیجه مذاكرات هسته ای تحت تاثیر ایجاد جو روانی در بازار سرمایه بوده چرا كه عده ای همواره با هدف كسب سود قبل از مذاكرات سهامی را خریداری و پس از مشخص شدن نتیجه مذاكرات از ترس اینكه مبادا قیمت ها افت كند شروع به فروش سهام خریداری شده می كنند كه این امر اتفاق افتاد.

بعنوان مثال تا قبل از مشخص شدن نتیجه مذاكرات هسته ای در تیرماه، شاخص قیمت ها روی 64 تا 65 هزار واحد بود اما در حال حاضر به 68 هزار واحد افزایش پیدا كرده و نوسان 7 تا 8 درصدی نمی توان گفت شاخص از رشد زیادی برخوردار بوده است.

این نوسان قیمتی در فضای ملتهب اقتصادی كشور و انجام مذاكرات هسته ای بسیار طبیعی و قابل پیش بینی بود، اما اگر نوسان 20 درصدی را شاهد بودیم شاید آنگاه می توان گفت كه این اتفاقی غیر طبیعی است.

به اعتقاد آرانی، این اتفاقات از قبل قابل پیش بینی بود طبیعی است كه بعد از هر خبری مانند نتیجه مذاكرات هسته ای كه بیش از 12 سال كشور در تحریم اقتصادی قرار داشته است بازار دستخوش نوسانات قیمتی قرار گیرد.

وی در عین حال اظهار داشت: واقعیت این است كه هنوز اتفاق خاصی نیفتاده است تا این حرف ها و سندها بخواهد به مرحله عمل برسد و شركت ها بخواهند از این اتفاق برای تامین مواد اولیه و سرمایه و همچنین فروش خود باهدف سودآوری بیشتر بهره برداری كنند، حداقل بین 6 ماه تا یكسال زمان خواهد برد.



** شاخص قیمت ها در بازار سرمایه هنوز به نقطه ثبات نرسیده

این كارشناس اقتصادی با تاكید بر اینكه، اثرات تحریم ها خود را در سوددهی شركت ها نشان می دهد و بالاتر از این ارقام خواهد رسید، گفت: البته شاخص قیمت ها در بازار سرمایه نیز هنوز به نقطه ثبات نرسیده و پایدار نیست.

آرانی معتقد است، بورس نمایی از اقتصاد كشور محسوب می شود و نمی توان انتظار داشت در شرایطی كه كل اقتصاد با ركود مواجه است، شركت‌های بورسی با رشد‌های بالا مواجه باشند، چرا كه بایستی یك همخوانی بین سوددهی شركت‌ها و وضعیت اقتصادی كشور وجود داشته باشد.

وی با بیان اینكه زیاد نباید در این نوسانات حساس شویم و طبیعت بازار سرمایه همین است، گفت: قیمت ها بیش از حد بالارفته و باد كرده بود و الان مقداری از حباب بازار تركیده و درحال نزدیك شدن به قیمت های واقعی است.

به اعتقاد آرانی، بازار مانند یك فنر است و هنگامی كه كشیده می شود مقداری بازی می كند و اینكه قیمت ها مقداری پایین آمده اتفاق خوبی است و حتی ممكن است پایین تر از این هم بیاید.

وی در خصوص اینكه، شرایط فعلی چه تاثیری در بازار سرمایه خواهد گذاشت نیز گفت: در حال حاضر صحبت از ورود سرمایه گذاران خارجی و باز شدن فضای اقتصادی است و این خبر خوبی است اما تا نتایج واقعی مشخص نشود نمی توان انتظار داشت قیمت ها واقعی شود.

این تحلیلگر اقتصادی افزود: قبلا در فضای بلاتكلیفی قرار داشتیم و همه منتظر یك نتیجه بودند و براساس آن فضا نیز قیمت ها تعیین شده بود و در شرایط فعلی مقداری بازار ثبات بیشتری پیدا كرده چرا كه در حال حاضر مقداری تكالیف اقتصادی مشخص و از سردرگمی خارج شده است.

اقتصام(5) 1836**1558