دورخیز وزارت علوم برای بازپس گیری نقش محوری ایران در سپهر دانش

به گزارش خبرنگار حوزه دانشگاه ایرنا، ایران زمین در گذشته به سبب وجود اندیشمندان بسیار در تمامی زمینه های علمی همچون ستاره ای در فلك جهان می درخشید اما به سبب عوامل متعددی این فروغ به تدریج كم سو شد و غرب توانست در اغلب شاخه های علوم سرآمد سایر ملل شود.
انقلاب اسلامی ایران به منزله انفجار نوری بود كه امید بازپس گیری ابهت علمی این سرزمین را در دل های اندیشمندان روشن كرد اما خصم دژخیمان مانع از آرمان های علمی ترسیم شده گشت و جنگ تحمیلی همراه با تحریم های ناعادلانه به منزله دست اندازهایی برای این مسیر تلقی شد.
الگوی توسعه در ایران پس از انقلاب كه حق دسترسی تمامی ایرانیان به آموزش عالی را محترم می شمارد منجر به مشاركت حداكثری اندیشمندان ایران شد و همین امر نیز باعث گردید تا با وجود فشارهایی همچون تحریم ها بر ضد ایران بخش های علم، صنعت و خدمات به سوی همكاری های تازه و مفید رانده و همزمان دانشمندان را وادار كند تا با خلاقیت بیشتری كاركرده و برای نخستین بار در تاریخ ایران یك اقتصاد دانش بنیان را ایجاد كنند.

** كلید خوردن پروژه تعاملات بیشتر علمی در دولت یازدهم
پس از پیروزی حجت الاسلام والمسلمین دكتر حسن روحانی در انتخابات یازدهم ریاست جمهوری، گفتمان اعتدال و توسعه نقش پررنگ تری در سیاست های كشور ایفا كرد و چنین فضایی باعث ترغیب گفتمان سیاسی مبتنی بر علم در كشور شد.
مثال بارز در این زمینه، نقش جامعه علمی در مذاكرات اخیر در مورد برنامه هسته ای ایران بود چرا كه این امر بدون مشاركت دانشمندان برای ارائه مشاوره فنی، تخصصی و تبیین زبان علمی میسر نبود.
پس از توافقات هسته ای و برداشت تحریم های ناعادلانه دوران طلایی را در اختیار كابینه دولت تدبیر و امید قرار داده تا بتواند از ظرفیت های غنی خویش به مطلوب ترین شكل ممكن بهره مند شود.
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نیز بر همین اساس سعی دارد در دوران پسا تحریم از حداكثر توان ممكن خویش بهره برده و افق های تازه ای را در سپهر دانش ایران زمین پدید آورد.

** ظرفیت های كنونی علمی ایران
جمهوری اسلامی ایران با داشتن 78 میلیون جمعیت، حدود، 4.5 میلیون دانشجو، 2 هزار و 500 مؤسسه آموزش عالی، 36 پارك علم و فناوری، 400 انجمن علمی غیر دولتی و بیش از 800 مركز پژوهشی و یك هزار مجله علمی به منزله سرزمینی ناب و طلایی برای اهالی علم بشمار می رود.
دانشمندان ایران زمین هر ساله حدود 30 هزار مقاله علمی بین المللی منتشر می كنند كه رشد حداقلی را به میزان 20 برابر در مقایسه با سال 1979 میلادی نشان می دهد.

** دعوت وزیر علوم از دانشمندان سراسر جهان برای همكاری های مشترك
امروز جمهوری اسلامی ایران در موقعیتی قرار دارد كه الگوی توسعه خود را با دقت تنظیم كرده و به سوی ارتقای كیفی علم و فناوری خود گام برمی دارد؛ این مهم در برگیرنده افزایش همكاری های علمی بین المللی است.
وزیر علوم دولت تدبیر و امید بر همین اساس از ابتدای تصدی مسوولیتش از تمامی اهالی علم و فناوری دعوت به مشاركت در پروژه های علمی جمهوری اسلامی ایران داشته است.
محمد فرهادی در مقاله اخیر خویش در نشریه ساینس ضمن دعوت از دانشمندان سرتاسر جهان برای انجام همكاری های علمی ، پژوهشی و فناوری می نویسد: با توجه با اینكه مؤثرترین نوع همكاری از طریق تماس های مستقیم بین دانشمندان و نه بواسطه موافقت نامه های دولتی حاصل می شود، دولت یازدهم همكاری های به وجود آمده توسط هر یك از دانشمندان در داخل كشور یا در هر نقطه ای در جهان را تشویق و از آنها حمایت خواهد كرد.
در بخش دیگر این مقاله آمده است: نگاهی به تاریخ ایران نمایان می سازد كه نهادهای علمی بین المللی نظیر رصدخانه مراغه كه در قرن سیزدهم توسط گروهی مركب از 200 دانشمند از سراسر جهان تأسیس شد، می تواند به عنوان راهنمای روشنی برای تمامی زمینه های علمی، پژوهشی و فناوری دیپلماسی علمی به حساب آید؛ ایران قصد دارد پروژه های بزرگی را نظیر رصد خانه ملی ایران به مرحله اجرا درآورد كه دانشمندان ایرانی را به جامعه علمی بین المللی پیوند خواهد زد.

** افزایش جذب دانشجو و بین المللی سازی دانشگاه ها
قائم مقام وزیر علوم در امور بین الملل در این زمینه به خبرنگار ایرنا گفت: بین المللی سازی دانشگاه ها و مراكز تحقیقاتی از اهداف مهم وزارت علوم به شمار می رود.
حسین سالارآملی اظهار داشت: برای بین المللی سازی دانشگاه ها نیازمند چند عامل مهم همچون افزایش كیفیت مراكز علمی به تراز جهانی و ایجاد ارتباط با دانشگاه های مختلف برای پوشش خلاءهای موجود هستیم.
رییس مركز همكاری های بین المللی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری افزود: همچنین افزایش جذب دانشجویان خارجی از جمله سیاست دولت یازدهم است.
وی یادآور شد: هم اكنون با رشد سریع تكنولوژی و علوم دیگر یك دانشگاه نمی تواند تمامی وسایل و تجهیزات لازم را داشته باشد و بر همین اساس نیز سیاست تعامل و تبادل در بین دانشگاه ها در جهان امروز امری طبیعی است تا بتوانند از امكانات یكدیگر بهره مند شوند.
وی خاطرنشان كرد: این سیاست همكاری بین دانشگاهی از سوی دیگر سبب صرفه جویی در مخارج امر پژوهش می شود .

** بازنگری در سیاست های جذب دانشجویان خارجی
سالارآملی اظهار داشت: امروزه یكی از مهمترین محورهای توسعه دیپلماسی علمی و فناوری جذب دانشجویان خارجی است و بر همین اساس نیز شاهد رقابت جدی در این زمینه هستیم.
وی گفت: نیازمند بازنگری در سیاست های علمی كشور برای جذب دانشجویان خارجی هستیم چرا كه آنان به منزله سرمایه های اجتماعی، علمی و فرهنگی به شمار می روند كه در آینده می توانند مبلغ نظام شوند.

** رشد 2 برابری جذب دانشجوی خارجی در دولت یازدهم
قائم مقام وزیر علوم در امور بین الملل خاطرنشان كرد: خوشبختانه این امر در دولت یازدهم به صورت جدی دنبال می شود و بر همین اساس نیز جذب دانشجویان خارجی در سال 93 نسبت به سال 92 از رشد دو برابری برخوردار بوده است.
وی یادآور شد: همچنین بهره مندی از ظرفیت های ایرانیان مقیم خارج از كشور از جمله دیگر سیاست های وزارت علوم بوده و سال گذشته برای نخستین بار 300 پروژه تحقیقاتی از طرف دانشگاه های كشور به آنان واگذار شد. برای رسیدن به این تعامل شورای عالی ایرانیان مقیم خارج از كشور همكاری های مناسب و مطلوبی با وزارت علوم داشته است.

** هیات های علمی در فرودگاه مهرآباد به صف شده اند
وی با بیان اینكه دولت یازدهم مصمم است تا سطح دانشگاه های كشور را در یك دوره چهار ساله به طرازهای جهانی نزدیك كند. افزود: یكی دیگر از سیاست های كلان دولت در وزارت علوم تعامل با سایر كشورها در زمینه افزایش همكاری های علمی است.
وی با اشاره به دوران پساتحریم گفت: هم اكنون بسیاری از كشورها در پی كسب فرصتی از ایران برای بازدید و انعقاد تفاهم نامه های همكاری های علمی هستند.
قائم مقام وزیر علوم در امور بین الملل ادامه داد: امروز بزرگترین دانشگاه هیات علمی اروپا در قالب تیم اتریشی به ایران آمده اند.

** امضای تفاهم نامه های همكاری با بزرگترین هیات علمی اروپا
وی از ورود وزیر علوم، تحقیقات و اقتصاد كشور اتریش به همراه روسای 17 دانشگاه و مركز تحقیقاتی این كشور در روز جاری به كشور خبر داد و گفت: این بزرگترین هیات علمی است كه از كشورهای اروپایی وارد كشور می‌شود.
سالارآملی در مورد برنامه‌های وزارت علوم در زمان حضور این هیات علمی در كشور توضیح داد: امروز هفت تفاهم نامه اصلی مابین طرفین به امضا می‌رسد كه یكی از این تفاهم‌نامه‌ها در سطح سیاست گذاری بین وزارت علوم و وزارت مربوطه و 6 تفاهم‌نامه در سطح دانشگاه‌های ایران و اتریش است.
وی خاطرنشان كرد: سعی شده است در مدت حضور هیات اتریشی در كشور، دانشگاه‌های هم سطح 2 كشور با یكدیگر رایزنی كرده و در این راستا تفاهم نامه همكاری وین و تهران به امضا برسد.

** ترافیك هیات های علمی اروپا برای ورود به ایران
رییس مركز همكاری های بین المللی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اظهار داشت: همچنین هفته آینده نیز هیات علمی ایتالیا به همراه وزیر علوم این كشور به تهران خواهند آمد.
وی گفت: هیات های علمی كشورهای آلمان، سویس و اسكاتلند نیز در نوبت حضور برای بازدید از مراكز دانشگاهی ایران و انعقاد تفاهم نامه های علمی هستند.
به گزارش ایرنا ، به نظر می رسد دوران پسا تحریم سرآغازی برای جهش دوباره علمی ایرانیان بوده و چشم انداز همكاری در رشته های علوم طبیعی، علوم انسانی، مهندسی، پزشكی و علوم زیستی با سایر ملل قابل رویت است.
دولت یازدهم به خوبی به این امر واقف است كه شكوفایی جمهوری اسلامی ایران جزء از طریق توسعه‌ علم و فناوری میسر نیست و همین امر نیز سبب شده تا هم اكنون رتبه تولید علم ایران در بین كشورهای غیرمتعهد دوم و در بین كشورهای منطقه و جهان اسلام اول باشد.
فراهنگ**9187**1601**