روايت نابينايان داستان سياه چشمان سفيد دلي است كه عصا به دست در كوچه و خيابان بدون كمك هيچ كس راه خود را پيدا مي كنند، افرادي كه عصاي سفيد به دست مي گيرند به وضوح فرياد مي زنند كه چگونه توانسته اند بر معلوليت غلبه كنند و شانه محدوديت را به خاك بمالند.
نابينايي يا كوري وضعيتي است كه بيمار در آن ادراك بينايي ندارد و علت آن عوامل فيزيولوژيكي يا عوامل عصبي است، سازمان بهداشت جهاني حدس مي زند در حال حاضر ۳۵ ميليون نابينا در جهان زندگي مي كنند كه ۹۰ درصد آنها در كشور هاي در حال توسعه و بيشتر در آسيا و آفريقا و مناطق محروم و روستايي سكونت دارند.
بر اساس اين گزارش خطر نابينايي در بسياري از اين مناطق بيشتر از كشورهاي صنعتي توسعه يافته اروپا و آمريكا است.
عصا قرن هاست كه به عنوان وسيله كمكي براي نابينايان به كار مي رود، امروزه عصاي نابينايان به رنگ سفيد بوده و رنگ سفيد عصا، نمادي براي نابينايان محسوب مي شود.
استفاده از اين رنگ عصا براي نابينايان، نخستين بار در سال 1921 در انگلستان متداول شد و اندكي بعد در 15 اكتبر (23 مهر) قانوني به نام قانون عصاي سفيد به تصويب رسيد و اين روز نيز به نام روز نابينايان نامگذاري شد.
قانون عصاي سفيد، با ارايه امكانات بيشتر تصويري جديد از نابينايان در جامعه ترسيم مي كند و از افراد نابينا مي خواهد كه به منظور حمايت از منافع خود از تمام مراحل اين قانون مطلع باشند و آن را به تاييد دولت خود برسانند.
هم اكنون بسياري از ملل مختلف مفاد بيانيه عصاي سفيد را پذيرفته و به صورت قانون، تمام يا بخشي از آن را اجرا مي كنند.
به گزارش انجمن نابينايان جمهوري اسلامي ايران، اين قانون شامل ۷ ماده و ۹ تبصره است كه برخي از مواد مهم آن عبارتند از:
۱) دولت موظف است كه نابينايان و ديگر معلولان جسمي را تشويق كند تا درتمام امور اجتماعي و اقتصادي شركت كرده و در نتيجه به كار و اشتغال بپردازند.
۲) نابينايان و ديگر معلولان جسمي، حق استفاده آزادانه از خيابان ها و بزرگراه ها، پياده روها و ساير مكان هاي همگاني و نيز وسايل حمل و نقل، هتل و اماكن عمومي را دارند.
۳) رانندگاني كه با وسايل نقليه خود از خيابان مي گذرند، در صورت نزديك شدن به يك نابينا كه عصاي سفيد يا متاليك در دست دارد، يا سگ راهنما همراهش است، يا از بازوبند نابينايي استفاده مي كند، موظفند كه احتياط كنند تا صدمه اي به آن فرد وارد نشود.
۴) هر شخص يا سازماني كه بخواهد بطور غير مجاز در استفاده شخص نابينا و يا معلول از وسايل همگاني محدوديتي ايجاد كند، يا اينكه حقوق نابينايان و ديگر معلولان عاقل و بالغ را ناديده گيرد، مجرم شناخته مي شود.
۵) هر سال، مسئولان دولت بايد روز ۱۵ اكتبر را به منظور بزرگداشت عصاي سفيد به نحو شايسته اي ارج نهاده و با اهميت دادن به قانون عصاي سفيد از مردم بخواهند كه رفتار معقولانه اي با افراد معلول داشته باشند و با همكاري صميمانه قدم هاي موثري براي آن افراد بردارند.
۶) دولت موظف است كه افراد نابينا يا ديگر معلولان جسمي را در بخش هاي دولتي و شعب آن و همينطور مدارس دولتي با شرايط مساوي، مانند ديگر افراد اجتماع بپذيرد، مگر اينكه معلوليت خاص آنان مانع انجام كار در آن مراكز باشد.
۷) افراد نابينا و ديگر معلولان جسمي، همچون ديگر اعضاي اجتماع حق دارند در كشور خود بر اساس شرايط و مقررات قابل اجرا براي عموم، از خانه هاي مسكوني آماده براي كرايه ماهانه يا اجاره سالانه استفاده كنند.
۸) در اين بند كه تشريحي از بند سه است بيان شده: نابينايان و ديگر معلولان حق تام و برابر دارند كه از مكان ها، مزايا، تسهيلات و امتيازات وسايل حمل و نقل همگاني چون هواپيما، وسايل موتوري، قطار، اتوبوس، اتومبيل ،كشتي و ديگر وسايل نقليه و هتل، مسافرخانه، مكان هاي عمومي و مراكز تفريحي و مذهبي ديگر محل هايي كه عموم در آنجا جمع مي شوند، استفاده كنند.
۹) هر نابينا يا نيمه بينايي حق دارد در اماكني كه در قسمت ۸ آمده است، سگ راهنما را كه براي اين كار تعليم ديده است بدون الزام پرداخت وجه اضافي همراه خود داشته باشد.
عصاي سفيد نشاني است كه تمام محدوديت هاي نابينايان را در هم شكسته و خط بطلاني است بر تفكر محروميت نابينايان، نابينايان افرادي هستند كه همچون ساير مردم حق زندگي، انتخاب و لذت بردن دارند.
يكي از دلايل شايع نابينايي در سيستان و بلوچستان ازدواج هاي فاميلي و به دور از تفكر پيشگيرانه است.
مسئول انجمن نابينايان سيستان و بلوچستان در گفت و گو با خبرنگار ايرنا اظهار داشت: هم اينك هزار و 800 نفر نابينا و كم بينا در اين استان وجود دارند كه با بررسي و تحقيق از خانواده اين افراد علت اصلي آن ازدواج هاي فاميلي اعلام شده است.
محمدرضا دهنوي افزود: در اين استان خانواده هايي با شش، پنج و چهار نابينا به وفور يافت مي شود.
وي ادامه داد: نمي شود با تفكر محدوديت براي افراد نابينا اين افراد را از زندگي منع كرد، به اين منظور تا كنون در سيستان و بلوچستان با رعايت موارد ضروري سه ازدواج بين افراد نابينا انجام شده و چهارمين ازدواج نيز در شرف انجام است.
وي گفت: براي اين افراد قبل از ازدواج آزمايش هاي ژنتيكي خاصي در نظر گرفته مي شود كه از يك سو دليل نابينايي آنان مشخص شده و از سوي ديگر احتمال نابينايي فرزند اين افراد مورد بررسي قرار مي گيرد.
وي تصريح كرد: هم اينك 35 نابينا دانش آموخته مقطع ليسانس در استان وجود دارند و نيز به بسياري از افراد نابينا و كم بينا آموزش هاي تخصصي رايانه و زبان انگليسي توسط سازمان فني و حرفه اي سيستان و بلوچستان داده شده است.
مسئول انجمن نابينايان سيستان و بلوچستان اظهار داشت: با حمايت مديركل بهزيستي استان سال گذشته كتابخانه ديجيتال اميد راه اندازي شد كه امكان استفاده آن براي نابينايان وجود دارد و بسياري از دانش آموزان مدرسه اميد (مخصوص نابينايان) زاهدان حداقل هفته اي يك بار براي آموزش به آن مكان مي روند.
دهنوي افزود: كتابخانه سخت افزاري مخصوص نابينايان كه قبل از اين در كتابخانه عمومي آيت الله كفعمي زاهدان بود هم اينك به اداره بهزيستي سيستان و بلوچستان انتقال يافته و حدود هزار و 100 عنوان كتاب در آن موجود است.
وي خاطر نشان كرد: در انجمن نابينايان سيستان و بلوچستان نيز بيش از هشت هزار ترابايت فايل صوتي آموزشي كتاب در تمام پايه ها و منابع موجود است، كه شامل 25 هزار عنوان و بيش از 40 هزار جلد كتاب صوتي مي شود و به صورت رايگان در اختيار افراد نابينا قرار مي گيرد.
وي ادامه داد: يكي از مشكلات افراد نابينا در سيستان و بلوچستان و ايران مشكل اشتغال اين افراد است و با توجه به قانون به كارگيري 3 درصد افراد معلول در استخدامي ها، جايي براي افراد نابينا باقي نمي ماند.
سفيد عصاي سرو قامت ترسي از زمين خوردن ندارد، با اراده پولادين بارها از زمين بلند شده و خم به ابروي چشم تاريك خود نياورده است، محدوديت را در هم شكسته و به بالاترين مراتب موفقيت دست يافته، به گمانم اين امتحاني است الهي و نشانه اي است براي تفكر در عظمتي كه خداوند در وجود يك انسان قرار داده است، عصاي سفيد تو قوت قلب من است اي دوست.
7311 / 6081
زاهدان- ايرنا- عصاي سفيد نمادي از درهم شكستن بند هاي تاريكي چشم با استفاده از روشنايي و اميد افراد نابينا است.
