اينجا حيات اجتماعي و سياسي ايرانيان با فراز و نشيب هاي بي شماري همراه بوده است. براي اين موضوع و اهميت درك آن همين قرار گرفتن در جوار تنگه هرمز به تنهايي كفايت مي كند.
كشور ايران به سبب قرار گرفتن در منطقه اي خاص همواره مطمع يورش هاي تاريخي و به دلايل گوناگون بوده است.
بايد به اين حقيقت كه امروزه اختلاط زياد جمعيتي يعني يكي از مصاديق حيات اجتماعي در ايران از هند و چين تا يونان كشيده شده است نيز اشاره كرد.
به عنوان مثال در زمان صفويان 500چيني ساز از كشور چين در ايران اسكان داده شدند كه با زندگي و ازدواج آنها در كشورمان يك نمونه از اين اختلاط جمعيتي رقم زده شد.
ايران به لحاظ استقرار در موقعيت ويژه 'كره ارض' چند خدمت محوري به بشريت كرده است.
يكي اينكه اين سرزمين متمدن، واسطه عقد بركات مدني غرب به شرق و بالعكس بوده كه مصداق خوب اين تبادل صدور صنعت چاپ از چين به ايران و سمرقند و كشورهاي اروپايي بود.
از سوي ديگر كشور استراتژيك ايران در تهاجم و جنگ ها همواره سدي در برابر تجاوز غربي ها به چين و مغولان در همسايگي شرقي خود بوده است.
سومين ويژگي كشور ايران عبور بزرگترين جاده شرق به غرب ترانزيت دنيا از ميانه اين خطه است، به گونه اي كه همه شهرها و وادي هاي اصلي اين سرزمين همچون همدان، دامغان، سمنان، اصفهان، سمرقند و ... در اين مسير قرار داشت و از اين خاصيت جهان وطني جاده ابريشم در تبادلات فرهنگي و بازرگاني و حتي فلسفي بهره مند مي شد.
راه هشترخان گيلان در زمان صفويان نيز براي تجارت تا قلب اروپا طراحي شده بود.
اما سومين مسير راهبردي ايران جاده ادويه است. در طول تاريخ تجار و مردم محصولاتي مانند پارچه و ادويه را از هندوستان وارد بندرعباس و از آنجا به شهرهايي مانند اصفهان منتقل مي كردند از اين رو جاده مذكور به اسم ادويه شهرت يافت كه ادويه را تا اروپا صادر مي كرد.
دسترسي ايران به آب هاي آزاد ديگر مزيت اين كشور پهناور است. اين آزادي آب ها بقدري مهم قلمداد مي شود كه همه مشكل روسيه تزاري با ايران براي رسيدن به خليج فارس يعني همان آبهاي آزاد سرزمين پارس بوده است.
ايران كشوري است كه زمينه شكل گيري جمعيت هاي متفرق بوده است. اين يعني اينكه معمولا جمعيت و آبادي جايي شكل مي گيرد كه آب هست اما در ايران بيشتر آبادي هاي شاخص و تمدن ساز در حاشيه كوير شكل گرفته است. تمدن هايي كه به زيباترين و فني ترين شكل قنات و كاريز را ابداع كردند و تا كيلومترها آنسوتر بهره برداران آن را سيراب كردند.
به واقع ايران، جز محدود ممالكي است كه دولت و ملت آن همزاد يكديگرند.
آريايي ها چند چيز مشترك ايجاد كردند. زبان، آيين و آداب مشتركي كه براي انسجام و اتحاد ملي و سرزميني ضرورت داشت.
عامل قدرتمند ديگر در كنار اين سه كه زمينه شكل گيري ملتي متحد با اين تعدد قوميت و زبان و آيين بود وجود دشمن خارجي است.
نمونه اين انسجام و وحدت كنار رفتن عُلقه قبيله اي و تشكيل دولتي واحد بود. نام همدان به معناي جمع شدن همه در يك مكان از همين رويكرد انتخاب شده است.
اين حالت بقدري در مُخيله ايراني ها نقش بسته كه هر گاه مقامات محلي و حكام براي اتحادشان اراده مي كرده اند فقط كافي بود اين دشمن خارجي را برايشان يادآور شوند تا زنجيره اتحاد جماعت ايراني را متشكل كنند.
تجربه تاريخي ايران كهن نشان مي دهد ايراني كه همواره شاهراه ارتباطي مهمي بوده كه نبرد و درگيري در آن به كرار تكرار مي شده و از همين رو اثر اين استمرار حتي در رقص قاسم آبادي ها و دستمال هايي كه نماد رزم و جنگ آوري است به خوبي مشاهده مي شود.
ضرب المثل قديمي 'شتر گلو باش' يعني مالت را كف دستانت قرار نده مثال ديگري براي همين ويژگي مردمان سرزمين پارس است كه نوع كلامشان با شفافيت و صراحت كامل همراه نيست و اين مورد خاص بويژه در مركز اين خطه و شهرهايي همچون اصفهان و يزد نمود بيشتري دارد.
ولي در فرهنگ ممالك غربي به سبب اينكه براي شفافيت هزينه اي نداده اند حرفشان را هم صريح و راحت بر زبان مي رانند و مي زنند.
ايران زمينه ساز فرهنگ و تمدن تلفيقي است. اما سهم اقتباس در آن حدي نيست كه رنگ و بوي ايراني نداشته باشد(چيزي كه الان ما متاسفانه نداريم).
دست آخر اينكه ايران در دوران معاصر هم اهميت زيادي دارد، چرا كه در منطقه اي واقع شده كه انرژي دنيا را تامين مي كند. همچنين تفكر و روحيه اي را انتشار مي دهد كه حق طلبي، عدالت خواهي و در نهايت بازگشت به فطرت، باعث نفوذ بيش از پيش آن در منطقه شده است.
7147/ 6022
اصفهان- ايرنا- اينجا ايران است. سرزميني با گستره اي واقع در يكي از مهمترين و حساس ترين نقاط جهان از تنگه هرمز تا سواحل كاسپين و در گوشه شرقي تمدن بين النهرين.
