تغییرات آب و هوایی؛ بیم‌ ها و امیدها برای مهار گرمایش زمین

به گزارش ایرنا به نقل از منابع خبری، سازمان ملل متحد از كشورهای جهان خواسته است تا با اقدامات خود از افزایش دو درجه‎ای دمای هوا نسبت به دوران پیشاصنعتی جلوگیری كنند.
چین، آمریكا، اتحادیه اروپا، هند روسیه، ژاپن، آلمان، كانادا، بریتانیا، كره جنوبی و ایران به ترتیب 10 كشور نخست در انتشار گازهای گلخانه‌ای‌اند.
اكنون با نزدیك شدن به ضرب الاجل سازمان ملل (پایان ماه اكتبر) برای ارائه طرح كاهش گازهای گلخانه‌ای و برنامه‌های تطبیقی كشورها برای مبارزه با تغییرات آب و هوایی، اندك اندك دورنمایی از اهداف بیست و یكمین نشست تغییرات آب ‌و ‌هوایی پدیدار می‌شود.
نشست تغییرات آب و هوایی ماه دسامبر در پاریس با حضور نمایندگان ١٩5 كشور، توسط سازمان ملل متحد برگزار خواهد شد. هدف، دستیابی به توافق میان تمام كشور‌ها در جهت كاهش گازهای گلخانه‌ای تا سال 2020 است. اگرچه مقدمه این هدف، برنامه‌های مشخص و انضمامی تك تك كشورها برای كاهش گازهای گلخانه است.
بنا به این گزارش، آنچه در پی می‌آید مقایسه مختصری روزنامه گاردین از مشاركت و سهم برخی كشورهایی است كه كمتر به آنها پرداخته شده اما تعهدات آنها برای دستیابی به توافق احتمالی در نشست «پاریس 2015» بسیار حائز اهمیت است.

** اتحادیه اروپا
بلندپروازانه ‌ترین تعهد یك بلوك قدرت از زمان صنعتی شدن جهان. بسیاری بر این باورند كه تعهد اتحادیه اروپا به ما این فرصت را می‌دهد تا با بدترین نوع تغییرات آب و هوایی مقابله كنیم.
كشورهای این اتحادیه ضمن اتخاذ موضعی مشترك، عنوان كردند كه میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای خود را تا سال 2050 حدود 60 درصد كاهش خواهند داد. این درصد آنقدر بزرگ است كه به تنهایی می‌تواند شانسی بزرگ برای مقابله با افزایش دو درجه سانتیگرادی دمای هوا تلقی شود.
در صورت اجرای «طرح تجاری انتشار گازهای گلخانه‌ای» (emissions trading scheme) اتحادیه اروپا انتشار گازهای گلخانه‌ای خود به ‌خود كاهش چشمگیری خواهد یافت. بر اساس این طرح هر شركت‌ها یا كارخانه‌ای كه فعالیت‌ آن منجر به انتشار دی اكسید كربن می‌شود، ناچار از خرید مجوز است. مجوزی كه برای متقاضی‌اش بسیار گران تمام شود.

** ژاپن
بر خلاف میزبانی و سهم عمده ژاپن در نشست سال 1997 در دستیابی به پیمان كیوتو (پیمانی بین‌المللی به منظور كاهش صدور گازهای گلخانه‌ای)، عملكرد این كشور و بی‌برنامگی آن نسبت به نشست تغییرات آب‌ و ‌هوایی پاریس چنگی به دل نمی‌زند.
عملكرد ژاپن در این زمینه را باید در نسبت این كشور با سونامی سال 2011 و فاجعه به بارآمده از نیروگاه اتمی فوكوشیما درك كرد. در پی بروز نگرانی‌ها از بحران هسته‌ای فوكوشیما و توقف فعالیت تمامی نیروگاه‌های هسته‌ای ژاپن كه یك سوم برق این كشور را تولید می‌كرد، مصرف سوخت‌های فسیلی از جمله زغال سنگ در شهرهای مختلف این كشور بشدت افزایش یافته است.
بسیاری از فعالان زیست محیطی در ژاپن معتقدند؛ دولت این كشور بیش از حد به سوخت‌های فسیلی وابسته شده و در قبال سیاست‌های زیست محیطی تنها به شعار بسنده كرده است.
ژاپن پنجمین تولید كننده گازهای گلخانه‌ای جهان به شمار می‌آید. حجم كل گازهای گلخانه‌ای ژاپن در سال 2013 به 1400 میلیون تن دی اكسید كربن رسید؛ رقمی فاجعه‌بار كه افزایش 10 و شش دهم درصدی نسبت به 1990 را نشان می‌دهد.
بسیاری از سران كشورهای جهان از جمله باراك اوباما رییس‌جمهوری آمریكا و لوران فابیوس وزیر امور خارجه فرانسه، خواستار همكاری بیشتر ژاپن برای كسب نتیجه موفقیت‌آمیز در نشست ماه دسامبر شدند.

** روسیه
در كشوری كه اغلب با سرمای شدیدی روبروست، مفهوم گرمایش زمین اغلب با خنده طرب‌آمیزی از سوی مردم روبرو می‌شود.
كاهش قیمت نفت، تحریم‌های غرب، ركود اقتصادی روسیه و تفكر متعارف اقتصادی كوتاه مدت، عملاً جایی برای اراده سیاسی در خصوص كاهش آلاینده‌ها و سوخت‌های فسیلی و مقابله با گرمایش زمین در این كشور باقی نگذاشته است. واقعیت این است كه در روسیه تنها تعداد محدودی از نخبگان سیاسی برای این مسأله اهمیتی درخور قائل‌اند.
بسیاری این باورند كه افزایش دمای متوسط جهان حتی ممكن است به نفع اقتصاد روسیه باشد؛ چرا كه مساحت وسیعی از این كشور را برای كشاورزی مهیا می‌كند.
به گزارش گاردین، تنها تعهد جدی روسیه در قبال كاهش گازهای گلخانه‌ای به دهه 90 بازمی‌گردد. زمانی كه این كشور به سازمان ملل وعده داد تا سال 2030 بین 25 تا 30 درصد انتشار این قبیل گاز‌ها را كاهش دهد. اما در طول این سال‌ها جو سیاسی و فضای تجاری در روسیه مانع از توجه به این موضوع شده است. آنچه منجر شد تا روسیه به تنها وعده زیست محیطی خود در قبال جامعه بین‌الملل پایبند نماند.
شماری حتی بر این باورند كه دولت پوتین حتی گفتمان تغییرات آب‌ و هوایی را گفتمانی متعلق به غرب می‌داند و با بی‌توجهی به این گفتمان در حال واكنش به غرب است.

** برزیل
غول در حال ظهور اقتصاد جهان، طرح قابل توجهی نسبت به كاهش گازهای گلخانه‌ای ارائه داده است. قابل توجه از آن جهت كه در میان كشورهای در حال توسعه، این امر یعنی تعهد اساسی به كاهش سوخت فسیلی به‌ندرت اتفاق می‌افتد.
دیلما روسف، رییس‌جمهوری برزیل در نشست سالانه سازمان ملل تعهد كرد كه كشورش تا سال 2025، 37 درصد از انتشار گازهای گلخانه‌ای خود (نسبت به سال 2005) را كاهش دهد.
مسأله مهم دیگر در برزیل، جلوگیری از تخریب غیرقانونی جنگل‌ها در آمازون است. جنگل‌های استوایی از جمله آمازون یكی از امیدهای اصلی انسان برای جذب بیش از 30 درصد گازهای گلخانه‌ای و كاهش گرمایش زمین به شمار می‌آید. با نابودی درختان و كاهش میزان جذب نیز سرعت گرمایش جهان به مراتب بالا‌تر می‌رود.
دولت برزیل در این زمینه وعده داد كه روند جنگل‌زدایی در آمازون را متوقف، و بیش از 15 میلیون هكتار از جنگل‌های تخریب شده را نیز احیا كند. همچنین این كشور اعلام كرد تا سال 2030، 45 درصد از انرژی مورد نیاز خود را از انرژی‌های تجدیدپذیر تأمین خواهد كرد.

** هند
در كشوری كه در آن 300 میلیون نفر بدون برق زندگی می‌كنند، تعهد به توسعه پایدار، سرمایه‌گذاری در این زمینه و كاهش انتشار آلاینده‌ها بیش از هر چیز مسأله‌ای اخلاقی است. با این حال دولت نارندرا مودی نخست وزیر هند اخیراً وعده‌های بزرگی در حوزه محیط زیست داده است.
این كشور قصد دارد نرخ انتشار كربن را به میزان 33 الی 35 درصد تا سال 2030 كاهش دهد. هند همچنین متعهد شده كه 40 درصد تولید برق خود تا سال 2030 را از منابعی غیر از سوخت‌های فسیلی تأمین كند.
سیاستمداران هند به سازمان ملل یادآور شدند كه به ‌رغم این موضوع كه هند سومین تولید كننده گازهای گلخانه‌ای در جهان است، اما نزخ تولید گازهای گلخانه‌ای در این كشور نسبت به بسیاری از كشورها پایین‌تر است. هند بیش از یك میلیارد و 300 میلیون نفر جمعیت دارد.
همچنین هند با ارائه سندی به سازمان ملل یادآوری كه برای مقابله با انتشار گازهای گلخانه‌ای و گرمایش زمین باید فناوری‌های لازم و كمك‌های مورد نیاز از سوی كشورهای بزرگ به كشورهای درحال توسعه اعطا شود.
بنا بر برآورد دولت هند، برآورد برنامه‌های مقابله با گرمایش زمین در این كشور بیش از دو و نیم تریلیون دلار هزینه خواهد داشت.

** مراكش
مراكش میزبان نشست سال آینده تغییرات آب‌ و هوایی سازمان ملل (COP22) است. به همین خاطر این كشور عملاً به عنوان رهبر كشورهای عرب شمال آفریقا در نشست ماه نوامبر پاریس شناخته می‌شود. در نتیجه تعهد مراكش در این زمینه می‌تواند بیانگر تعهد بخش مهمی از كشورهای جهان، یعنی خاورمیانه و شمال آفریقا باشد. كشورهایی كه 95 درصد انرژی خود را از نفت و گاز تأمین می‌كنند.
كشورهای شمال آفریقا به رهبری مراكش در سندی كه اخیراً به سازمان ملل ارائه كردند، تعهد خود را نسبت به كاهش 13 درصدی تولید گازهای گلخانه‌ای تا سال 2030 و اختصاص بودجه 10 میلیارد دلاری در این زمینه اعلام كردند.
كشورهای شمال آفریقا به رهبری مراكش در این سند اعلام كردند كه اگر صندوق سازمان ملل، بخش خصوصی و یا دیگر كشورهای ثروتمند 35 میلیارد دلار كمك مالی در اختیارشان بگذارند، تولید گازهای گلخانه‌ای خود را تا 32 درصد كاهش خواهند داد. علاوه بر این آنها قادر خواهند بود تا از انرژی تجدیدپذیر خورشیدی در صنایع خود استفاده كنند؛ انرژی‌ای كه بسیار مناسب منطقه‌ای مثل خاورمیانه وشمال آفریقا است.
شبك**1455**1504