دولت و شركت های دانش بنیان در تحول اقتصادی كشور مسئولیت مشترك دارند

با توجه به اهمیت نقش شركت های دانش بنیان در توسعه فناوری و از آنجا كه فضای پساتحریم فرصتی مهم برای بهره برداری حداكثری از جمله در تحقق اهداف اقتصادی و صنعتی است، بررسی شرایط استفاده از این فرصت و موانع فراروی آن دستمایه پنجاه و پنجمین میزگرد خبرگزاری جمهوری اسلامی در سال 94 شد.
این میزگرد با عنوان 'چشم انداز فعالیت شركت های دانش بنیان در دوران پساتحریم' و با حضور دكتر 'سید محمد صاحبكار خراسانی' مدیر امور شركت ها و موسسات دانش بنیان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، دكتر 'حمیدرضا شاهوردی' معاون تسهیلات و تجاری سازی صندوق نوآوری و شكوفایی و مدیران دو شركت دانش بنیان برگزار شد. در این نشست، مسائل و دغدغه های شركت های دانش بنیان برای ورود به دوران پساتحریم مطرح شد و پیشنهاد و راهكارهای عملی به منظور استفاده حداكثری از این دوران مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
فراهم كردن زمینه ورود شركت های دانش بنیان به فرابورس، تقویت توان صادراتی شركت های داخلی، استفاده از ظرفیت دانشی شركت ها در تدوین استانداردهای نوآورانه، تعیین مشوق هایی برای مدیران و شركت های صنعتی كشور برای خریداری محصولات دانش بنیان داخلی و جهت دهی به فعالیت های دانش بنیان براساس اولویت های واقعی كشور از جمله درخواست های مدیران شركت دانش بنیان از مسوولان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و صندوق نوآوری و شكوفایی بود.
دكتر صاحبكار در این میزگرد از اهمیت نقش شركت های دانش بنیان و ضرورت تداوم اجرای قانون حمایت از این شركت ها و بسته حمایتی از آنها در دوران پساتحریم، اهمیت ورود و فعالیت شركت های خارجی براساس شرایط مشخص برای همكاری فناورانه و لزوم تشدید تدابیر گمركی ابرای حمایت از شركت های دانش بنیان سخن گفت و تشویق معنوی شركت های فعال داخلی و اهمیت همكاری مدیران موسسات و نهادهای دولتی را برای استفاده از تولیدات داخلی مورد تاكید قرار داد.
دكتر شاهوردی نیز تغییر نگاه دولت و بنگاه ها و شركت های تجاری در دوران پساتحریم را به صورتی كه صادرات نیز محور قرار گیرد، خواستار شد.

*** حمایت از شركت های دانش بنیان فارغ از فضای تحریم و پساتحریم تداوم یابد
دكتر سید محمد صاحبكار خراسانی گفت: در دهه اول انقلاب، توسعه آموزش در حوزه فناوری در بخش دانش آموزی و در مقطع ابتدایی مورد توجه قرار داشت و در دهه دوم انقلاب توسعه فناوری در مقطع آموزش عالی و در دهه سوم انقلاب نیز توسعه پژوهش مد نظر بود كه با رشد مقالات علمی همراه بوده است و گزارش های آن در پایگاه های استنادی دیده می شود. در دهه چهارم انقلاب و گام بعدی در زمینه توسعه فناوری در كشور، توسعه یك سری نهادها است كه شركت های دانش بنیان نامیده می شوند و باید تاثیرات فناوری در زندگی مردم در این دهه نمایان شود.
وی با اشاره به قانون حمایت از شركت های دانش بنیان در راستای راهبرد دولت برای حمایت از این شركت ها، خاطرنشان كرد: همه كشورهای دنیا نگاه ویژه ای به شركت های دانش بنیان و برنامه هایی برای این شركت ها دارند و ما نیز باید فارغ از فضای تحریم و غیر تحریم برنامه های ویژه برای این شركت ها داشته باشیم.
صاحبكار معافیت های مالیاتی، گمركی و استقرار در شعاع 120 كیلومتری شهرهای بزرگ را از جمله مولفه های یك بسته حمایتی برشمرد كه برای شركت های دانش بنیان در نظر گرفته شده و لازم است در فضای تحریم و پساتحریم برقرار شود.
وی ادامه داد: در فضای تحریم، فضای تعامل در داخل كشور كند شد، اما برای ما فرصت بود و باعث شد كه برخی از شركت ها به دلیل فضای ایجاد شده در كشور رشد یابند و از طرف دیگر نیز فضای تحریم، تهدیدی برای كشور به دلیل ورود برخی از كالاهای خارجی بود، اما در فضای پساتحریم شرایط به لحاظ نقل و انتقال مالی و رفت و آمد نیروها تغییر می كند و در عین حال، ورود شركت های خارجی به كشور نیز راحت تر می شود.

*** ورود شركت های خارجی به كشور مشروط باشد
صاحبكار از ضرورت اعمال شروط برای ورود شركت های خارجی به كشور سخن گفت و افزود: هر تعامل خارجی یك بده بستان دارد، ما باید ورود شركت های خارجی به كشور را مشروط به شرایطی كنیم، وقتی شركت های خارجی برای ورود به بازار ایران وارد مذاكره می شوند، باید با هدف همكاری فناورانه وارد بازار ایران شوند.
'ما باید با یك سری روش های خاص، فناوری ها را از كشورها كسب كرده و سازوكارهایی را برای همكاری فناورانه ایجاد كنیم. با توجه به فضای تحریمی كه در كشور وجود داشته است، باید در پساتحریم فضای صادرات را برای شركت های خود فراهم كنیم. شركت های دانش بنیان به جای كار برای بازار 80 میلیونی داخلی باید برای بازار 300 میلیونی كار كنند'. بنابراین در فضای پساتحریم، لازم است كه قانون حمایت از شركت های دانش بنیان را خوب اجرا كنیم و حضور شركت های خارجی را در بازار ایران مشروط به همكاری فناورانه كنیم و نتیجه این كه فضای صادرات را برای شركت های دانش بنیان فراهم نماییم و جلوی از بین رفتن جوانه های نوظهور (شركت های دانش بنیان نوپا و تولیدی كه در چند سال اخیر شكل گرفته اند) را بگیریم.

*** اعمال معافیت گمركی برای شركت های دانش بنیان ضروری است
دكتر 'محسن كابلی' مدیر عامل یك شركت دانش بنیان فعال در حوزه فناوری آنتن ها در این میزگرد گفت: در حوزه تولید محصول، نیاز به یك سری قطعات و تجهیزات داریم كه در داخل كشور وجود ندارد و ناچار به واردات هستیم ولی معافیت گمركی در این زمینه وجود ندارد.
وی افزود: برای تولید محصول با كیفیت بالا و قیمت مناسب، باید قطعات مورد نیاز را از جاهای معتبر وارد كنیم و به دلیل این كه واردات قطعات، مشمول معافیت گمركی نمی شود، هزینه تولید محصول ما به میزان زیادی افزایش می یابد.
كابلی در عین حال به برخی سوء استفاده های احتمالی از واردات قطعات و تجهیزات مورد نیاز برای تولید محصولات دانش بنیان اشاره و پیشنهاد كرد كه برای جلوگیری از سوء استفاده های احتمالی، مكانیزم دقیق نظارتی برای واردات قطعات اولیه مورد نیاز شركت های دانش بنیان در نظر گرفته شود.
این فعال دانش بنیان همچنین تاكید كرد: نیاز به واردات و انتقال فناوری در فضای پساتحریم نباید سبب شود كه قدرت تولید فكری و نوآوری تولید كنندگان داخلی تضعیف شود، به این معنی كه كاهش و یا حذف تحریم موجب نشود كه با ورود شركت های خارجی به عرصه های اقتصادی كشور، توجه دولت به تولیدكنندگان داخلی كم شود.
وی یادآور شد: بعضی شركت های دانش بنیان، فعالیت خود برای تولید یك محصول را از چند سال قبل آغاز كرده اند و اكنون زحمات آنها در حال به ثمر نشستن است و باید مراقب باشیم ورود شركت های خارجی به گونه ای نباشد كه بازار شركت های داخلی از بین برود.
كابلی گفت: شركت های دانش بنیان باید نخست در داخل كشور حمایت و تقویت شوند و مشتری داخلی داشته باشند تا بتوانند در مراحل بعد به سمت صادرات محصول و یافتن مشتری خارجی گام بردارند.
وی درخواست كرد كه دولت، سهم مناسبی از خرید تجهیزات و محصولات مورد نیاز كشور را به شركت های داخلی اختصاص دهد تا تولیدكنندگان داخلی از گردونه رقابت با خارجی ها حذف نشوند.

***استقرار شركت های دانش بنیان در شعاع 120 كیلومتری تهران محقق شود
عملی شدن موضوع استقرار شركت های دانش بنیان در شعاع 120 كیلومتری تهران نیز از درخواست های كابلی بود.
به گزارش ایرنا، در سال 1346 براساس مصوبه دولت وقت، هیچ شركتی در شعاع 120 كیلومتری تهران اجازه استقرار نداشت مگر این كه مجوزهای لازم را از هیات دولت دریافت كند.
به دنبال تغییراتی در این قانون در سال 1388، حوزه صنایع نوین و یا صنایع پیشرفته اجازه یافتند در شعاع 120 كیلومتری شهر مستقر شوند و اكنون نیز معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به هیات دولت پیشنهاد داده است كه شركت های دانش بنیان نیز بتوانند در این فاصله از تهران استقرار یابند.

*** هدایتگری، نیازی كه در حوزه نوآوری هنوز محسوس است
دكتر 'شهریار نیك نژاد' رییس هیات مدیره یك شركت دانش بنیان در حوزه تولید محصولات هیدرولیك و الكترومكانیك از ضرورت راهبری و اولویت بندی در عرصه نوآوری سخن گفت و تصریح كرد: با وجود تلاش بسیار زیادی كه در عرصه دانش بنیان طی سال های اخیر صورت گرفته است ولی همچنان نیازمند یك هدایتگری و راهبری در حوزه خلاقیت و نوآوری كشور هستیم و خلا جدی در این زمینه احساس می شود.
نیك نژاد افزود: 'در اسناد بالادستی كشور همچون سند چشم انداز 1404 و سیاست های ابلاغی مقام معظم رهبری، مشخص شده است كه تا 20 سال آینده باید در چه حوزه ای به كجا برسیم. بنابراین، باید ضمن سیاستگذاری دقیق، تشویق ها را به سمت اولویت ها ببریم كه مثلا در حوزه دانش بنیان باید به سمت صنعت خودرو یا مخابرات یا فناوری اطلاعات یا دیگر حوزه ها برویم'.
وی تصریح كرد: 'با این كه در حوزه های مختلف دانش بنیان فعال هستیم اما قطعا با ظرفیت و توان موجود، نمی توانیم به تمامی این حوزه ها بپردازیم و در این صورت با مشكل روبه رو خواهیم شد و نارضایتی ها در حوزه دانش بنیان نیز به تدریج شكل خواهد گرفت، پس ناچار به تعیین اولویت ها براساس اسناد بالادستی هستیم و مشوق ها را نیز باید در همین راستا تعریف كنیم'.
'بنابراین، هدایتگری در حوزه های مشخص، كمك می كند تا شركت های دانش بنیانی متولد شوند كه از قبل، بازار درستی برای ورود آنها انتخاب شده است زیرا جوانان ما اغلب با مفاهیم تجاری و بازار آشنا نیستند'.
این فعال دانش بنیان خاطرنشان كرد: 'همكاری های فناورانه ما به دو دسته تقسیم می شوند كه یكی، برندها و شركت های بزرگی مانند شل، توتال یا زیمنس هستند كه در بازارهای كشور حضور داشته اند و دیگری، حوزه هایی هستند كه هنوز شركت های خارجی به آنها ورود نكرده اند'.
وی افزود: 'ما درباره شركت هایی كه از قبل، بخش هایی از بازار ما را در اختیار داشته اند و الان برای حضور مجددشان چانه زنی می شود، درخواست داریم كه مشوق ها را نه برای شركت های دانش بنیان بلكه برای شركای داخلی این شركت های بزرگ خارجی درنظر بگیرند، به گونه ای كه راغب باشند در زنجیره تامین یا خوشه های صنعتی زیرمجموعه خودشان، شركت های دانش بنیان را هم حمایت كنند تا به وسیله رسوب دانشی كه از این همكاری ایجاد می شود، اقتصاد دانش بنیان ما نیز تقویت شود'.
نیك نژاد تاكید كرد: ما نمی گوییم شركت ایران خودرو یا سایپا، دانش بنیان شود بلكه مشوق هایی برای آنها درنظر بگیریم كه در زنجیره تامین یا خوشه های صنعتی زیرمجموعه های خود، چند شركت دانش بنیان را حمایت كنند زیرا این موضوع در شرایطی كه شركت های خارجی درصدد ورود به بازارهای كشور هستند، اهمیت زیادی دارد.

***زمینه ورود شركت های دانش بنیان به فرابورس فراهم شود
وی در ادامه دیدگاه های خود با بیان این كه شكل دهی اقتصاد دانش بنیان نیازمند تدوین سازو كاری برای ارزیابی ثروتی است كه در شركت های دانش بنیان تولید می شود، پیشنهاد كرد كه با توجه به پیچیده بودن این فرآیند، زمینه ورود شركت های دانش بنیان به فرابورس از سوی مسوولان مربوطه فراهم شود.
به اعتقاد نیك نژاد، در نتیجه ورود شركت های دانش بنیان به بورس، علاوه بر تبادل سهام، شركت ها می توانند با هلدینگ ها، شركت های بالادستی و شركای خارجی وارد مذاكره شوند.
تقویت همكاری شركت های دانش بنیان با اتاق بازرگانی، یكی دیگر از درخواست های این فعال دانش بنیان بود.
وی بیان داشت: برای ما، شكل گیری این همكاری به منظور شناخت فضای صادراتی بسیار مهم است تا نیاز نباشد برای كسب تجربه، هزینه های زیادی برای شركت در نمایشگاه های خارجی بپردازیم، زیرا این تجربه در اتاق بازرگانی وجود دارد.
نیك نژاد، گشایش اعتبار داخلی و خارجی از طریق صندوق نوآوری و شكوفایی را به عنوان یكی دیگر از درخواست های كلیدی شركت های دانش بنیان مطرح كرد و گفت: 'این سازوكار، شفافیت بسیار بالایی را برای حوزه دانش بنیان ایجاد می كند؛ هم در زمینه های مالیاتی كه زیر سوال هستیم و هم در حوزه گزارش هایی كه ما باید درباره اندازه اقتصاد خود ارائه دهیم و در تمامی جنبه ها، ابزار كنترلی و حمایتی بسیار كارآمدی به شمار می آید'.

***شركت های دانش بنیان در تدوین استانداردها مشاركت داشته باشند
وی همچنین با بیان این كه شركت های دانش بنیان به شدت نیازمند حمایت های سازمان استاندارد هستند، گفت: 'با توجه به ضعف زیادی كه در حوزه استانداردهای ملی داریم، برای این كه در فضای صادرات، بال و پر بگیریم نیازمند تقویت استانداردهای داخلی و همكاری جدی با سازمان استانداردهای صنعتی هستیم و شركت های دانش بنیان با توجه به اشرافی كه بر مباحث نوآوری دارند، می توانند همكار و همفكر بسیار خوبی برای این سازمان به منظور تدوین استانداردها باشند'.

***تقویت توان صادرات شركت ها دانش بنیان موجب اعتماد داخلی است
نیك نژاد با ناكافی خواندن تعرفه های گمركی برای كنترل واردات، بیان داشت: 'در فضای موجود، از یك سو تعامل با خارجی ها و امتیازهای آنها برای شركت ها و خریداران داخلی، شیرین و جذاب است و از سوی دیگر، اطمینان خاطر نسبت به كالایی كه به دنیا صادر می شود، وجود دارد و برخی مدیران داخلی ما به شركت های داخلی كه هنوز به قدرت صادرات نرسیده اند، اعتماد نمی كنند'.
وی نقش تقویت صادرات محصولات شركت های دانش بنیان را در شكستن این تابو بسیار مهم توصیف كرد و خواستار ایجاد مشوق های معنوی برای مدیران و شركت های صنعتی دولتی به منظور حمایت از شركت های دانش بنیان شد.
نیك نژاد، نبود پارك علم و فناوری در منطقه غرب تهران را نیز از كمبودها در حوزه دانش بنیان برشمرد و ابراز امیدواری كرد: همانطور كه پارك فناوری پردیس در شرق تهران نقش بسیار موثری در تقویت فعالیت های دانش بنیان ایفا می كند در منطقه غرب نیز شاهد راه اندازی یك پارك فناوری باشیم.

***موضوع معافیت گمركی در حال پیگیری است
صاحبكار در خصوص ارایه معافیت گمركی به مواد اولیه مصرفی شركت های دانش بنیان گفت: 'در قانون و مقررات فعلی امكان پذیر نیست، ولی موضوع در حال پیگیری است. معافیت در این خصوص ابعاد مختلفی دارد و اگر قوانین مربوط به آن درست تدوین و اجرا نشود، امكان فساد وجود دارد'.
صاحبكار در خصوص حفظ بازار داخل گفت: 'در این زمینه برای كاهش قیمت تمام شده و افزایش رقابت، معافیت گمركی در نظر گرفته شده و از طرفی نیز برای حمایت از بازار داخل، افزایش تعرفه برای كالای خارجی به منظور افزایش قیمت تمام شده مد نظر است و اكنون در برخی از كالاهای وارداتی این امر اعمال می شود'.
وی تصریح كرد كه در عین حال هم اكنون در ورود برخی از اقلام از قبیل مخابرات این امر به درستی انجام نمی شود و موجب شده است كه خرید كالای داخلی آن چنان كه باید، انجام نشود.
صاحبكار افزود: 'علت نخریدن اقلام مخابراتی تولید داخل این است كه خرید از خارج در قالب یك پكیج صورت می گیرد و تعرفه ای كه به پكیج تعلق می گیرد، چهار درصد است در صورتی كه اگر این اقلام هر كدام به صورت مجزا وارد كشور شود، تعرفه 10 درصد تعلق می گیرد، بنابراین برای خریدار داخلی به صرفه است كه جنس را با گارانتی و در قالب یك پكیج از خارج با تعرفه چهار درصد خریداری كند.
اكنون با گمرك در این زمینه مذاكراتی انجام شده است كه اگر جنسی با تعرفه 10 درصد باید وارد شود، حتی اگر در قالب پكیج وارد شود، باید اقلام مورد استفاده در پكیچ مشمول تعرفه 10 درصد با تعرفه 10 درصد و اقلام مشمول تعرفه چهار درصد با تعرفه چهار درصد وارد شود و اینطور نباشد كه كل مجموعه با تعرفه چهار درصد وارد شود و گمرك را دور بزند، البته انجام مورد به مورد این كار سخت است اما باید انجام شود'.

***بازارسازی داخلی و خارجی برای شركت های دانش بنیان ضروری است
صاحبكار در پاسخ به درخواست شركت های دانش بنیان مبنی بر این كه مشتریان بزرگ كشور از محصولات تولید داخل خرید كنند، گفت: 'مهمترین كاری كه باید برای شركت های دانش بنیان انجام دهیم، بازارسازی داخلی و خارجی برای آنها است، شركت دانش بنیان صدقه بگیر نیست كه به آن پول بلاعوض بدهیم بلكه خواسته شركت ها این است كه محیط مناسب برای آنها فراهم شود و شركت ها خودشان كار كنند، آنها می خواهند در یك رقابت منصفانه حضور داشته باشند'.
وی افزود: 'برای جذب مشتریان بزرگ كشور و خرید آن ها از تولیدات داخل باید یك سری مشوق های معنوی برای مدیران داخلی در نظر بگیریم مانند جشنواره خواجه نظام الملك (معرفی مدیران برتر كه از داخل خرید كرده اند) كه البته اجرایی نشد'.
صاحبكار در خصوص بخشی از قانون حمایت از شركت های دانش بنیان مبنی بر این كه دستگاه های دولتی موظف هستند از تولیدات داخل خرید و استفاده كنند و متاسفانه این بخش از قانون باید و شاید اجرایی نشده است، گفت: 'بر اساس قانون هر سال لیستی از اقلام تولیدی شركت های داخل كه صرفا مختص شركت های دانش بنیان نیست، تهیه و به دستگاه های دولتی اعلام می شود كه ذیحسابان دستگاه های دولتی باید اقلام مصرفی خود را از محصولات ساخت داخل خریداری كنند'.
'هر سال این لیست به روز می شود، اما متاسفانه ذیحسابان و مدیران دستگاه های دولتی این قانون را عملی نمی كنند و این امر نیازمند همكاری مدیران است، به طور مثال اكنون لوازم التحریر جزء اقلام اعلام شده است و نیازی نیست كه لوازم التحریر مورد نیاز دستگاه های دولتی از لوازم التحریر خارجی تهیه شود'.
صاحبكار خراسانی با اشاره به این كه لزوما هر خرید دستگاه های دولتی نباید از داخل باشد، گفت: 'خریدی باید از داخل انجام شود كه در فهرست اقلام وجود داشته باشد.این فهرست، فهرست مفصلی است اما همه اقلام مورد نیاز دستگاه ها در آن نیست، كما این كه این لیست مدام بر اساس نیاز روز دستگاه های دولتی تغییر می كند و به تازگی در شش ماه گذشته 10 قلم جدید به آن اضافه شده است'.
صاحبكار همچنین گفت: 'سامانه ارزیابی شركت های دانش بنیان بزرگترین بانك فناوری كشور است. اطلاعات شركت های دانش بنیان در سامانه ارزیابی شركت ها و موسسات دانش بنیان بزرگترین بانك فناوری كشور است، اكنون هزار و 700 شركت اطلاعات خود را تكمیل و در ارزیابی انجام شده به عنوان شركت دانش بنیان نوپا و تولیدی معرفی شده اند، این بانك اطلاعلاتی نشان می دهد كه چه شركت هایی در چه موضوعاتی فعال هستند'.

*** پرداخت 50 درصد هزینه خدمات آزمایشگاهی شركت های دانش بنیان
وی در اشاره به یكی از گلایه های شركت های دانش بنیان مبنی بر این كه خدمات آزمایشگاهی در داخل كشور نیست و محصولات برای آزمایش باید در اختیار چین قرار گیرد، گفت: 'خوشبختانه اكنون شبكه آزمایشگاهی فناوری راهبردی در كشور راه اندازی شده است و بیش از سه هزار و 400 تجهیز آزمایشگاهی به صورت آنلاین در اقصی نقاط كشور در شبكه وجود دارد. در این شبكه خدمات تامین، نگهداری و كالبراسیون انجام می شود و خوشبختانه در یك سال گذشته با راه اندازی این شبكه بیش از 300 هزار خدمت در این شبكه آزمایشگاهی ارایه شده و به واسطه این شبكه و شفاف سازی حاصل از آن، مشخص شده است كه ما در كجای كشور چه نیاز ها و تجهیزاتی داریم'.
'در همین راستا، كارگروه ارزیابی شركت ها و موسسات دانش بنیان با توجه به بانك اطلاعاتی كه از شركت های دانش بنیان وجود دارد و نیز شبكه آزمایشگاهی فناوری راهبردی با توجه به تجهیزاتی كه دارد، طرحی را با هم اجرا كردیم كه هر شركت دانش بنیان به هر كدام از سه هزار و 400 تجهیزات در اقصی نقاط كشور نیاز داشت، مراجعه كند و تعامل ایجاد نماید، كارگروه ارزیابی شركت ها 50 درصد هزینه خدمت را پرداخت خواهد كرد'.
وی یادآور شد: 'این امر به دلیل ایجاد شبكه های فناوری در كشور است، مقام معظم رهبری فرمودند كه حل مشكلات كشور در لوزان و ژنو نیست بلكه عمده آن در داخل كشور است، لذا كار تازه ای انجام نداده ایم بلكه تنها ظرفیت های درونی كشور را در كنار هم قرار داده ایم'.

***درخواست استقرار شركت های دانش بنیان در شعاع 120 كیلومتری شهرها
صاحبكار بیان كرد: مصوبه ای در خصوص استقرار شركت های دانش بنیان در شعاع 120 كیلومتری شهرهای بزرگ به هیات دولت ارایه شده است و این موضوع جزء اولویت های كارگروه ارزیابی و تشخیص صلاحیت شركت ها و موسسات دانش بنیان است'.
وی افزود: 'براساس قوانین موجود تنها حوزه صنایع نوین و یا صنایع پیشرفته اجازه ‌دارند در شعاع 120 كیلومتری شهرهای بزرگ مستقر شوند و برای این منظور فهرستی از صنایع نوین تهیه ‌شده است، اما در ماده 8 قانون حمایت از شركت‌های دانش بنیان تصریح شده است كه موسسات دانش بنیان با رعایت ضوابط زیست محیطی می‌توانند در محدوده شهرها مستقر شوند'.
وی با اشاره به این كه براساس قانون ممنوعیت استقرار شركت ها در شعاع 120 كیلومتری شهرها، برای شركت های مستقر در پارك های علم و فناوری نیز مشكلاتی ایجاد شد، گفت: 'این مصوبه به هیات دولت ارایه شده است و امیدواریم در دو ماه آینده مورد تصویب قرار گیرد و اجرایی شود'.

*** هیچ گواهینامه ای به شركت های دانش بنیان ارایه نشده است
صاحبكار گفت: 'تاكنون هیچ گواهینامه ای به شركت های داشن بنیان نداده ایم، بلكه گواه دانش بنیان بودن شركت ها، كار و كیفیت محصولات و فعالیت های آنها است. بنا بر این اسامی شركت های دانش بنیان هم اكنون به صورت آنلاین روی سایت كارگروه ارزیابی شركت های دانش بنیان وجود دارد و اسامی شركت ها به صورت آنلاین و الكترونیكی به سازمان مدیریت گمرك و سازمان امور مالیاتی ارایه می شود. اكنون همه كارهای مربوط به شركت های دانش بنیان برای جلوگیری از فساد، به صورت الكترونیكی انجام می شود، اطلاعات مربوط به معافیت مالیاتی سال 93 شركت های دانش بنیان نیز به صورت الكترونیكی ارایه شده است'.

*** قرارگرفتن معافیت گمركی شركت های دانش بنیان در لاین سبز گمرك
به گفته صاحبكار، 'اكنون سامانه بسیار خوبی با نام پنجره در گمرك راه اندازی شده كه جلوی بسیاری از فساد ها را گرفته است، در حال حاضر با اعلام معافیت گمركی به صورت آنلاین شركت ها می توانند خدمات مورد نظر خود را در هر كدام از گمرك های كشور دریافت كنند'.
'در كمرگ سه مسیر با رنگ قرمز، زرد و سبز برای مشتریان به تناسب خوش حساب و بد حساب بودن تعریف شده است، با مذاكرات انجام شده در نظر داریم معافیت گمركی شركت های دانش بنیان را برای تسریع در روند فعالیتشان درلاین سبز گمرك قرار دهیم.'

***ادبیات دانش بنیان مختص ایران است
دكتر 'حمیدرضا شاهوردی' معاون تسهیلات و تجاری سازی صندوق نوآوری و شكوفایی نیز در این میزگرد گفت: تقریبا در هیج جای دنیا چیزی به نام شركت های دانش بنیان وجود ندارد و در هیج جا به دانش بنیان و غیردانش بنیان، سنتی و غیر سنتی گفته نمی شود. شركت، شركت است و منحصرا برای تجاری شدن فعالیت می كند و ممكن است مبتنی بر فناوری و یا مبتنی بر خدمات باشد. این ادبیاتی است كه در دنیا استفاده می شود. ادبیاتی كه ما در كشور استفاده می كنیم، تقریبا مختص خودمان است و نوآوری است.

***راه اندازی ریل ویژه برای تحقق اهداف توسعه، ماموریت اقتصاد دانش بنیان است
وی شركت های دانش بنیان را نتیجه نیازسنجی صورت گرفته و تشخیص ضرورت ایجاد نهادهایی برای تحول در اقتصاد كشور دانست و افزود: در این راستا، قانونی برای این شركت ها وضع شد و صندوق حمایتی با عنوان صندوق نوآوری و شكوفایی راه اندازی كردیم.
وی ماموریت اصلی اقتصاد دانش بنیان را راه اندازی یك ریل ویژه در كشور برای تحقق اهداف توسعه صنعتی و اقتصادی دانست و افزود: 'اجرای این ماموریت ویژه در عمل خیلی ساده نیست، بسیار پیچیده و چند وجهی است و فقط به دولت بستگی ندارد. به واقع هم دولت و هم شركت هایی كه این ماموریت را می گیرند، مسوولیت دارند'.
وی افزود: 'در برهه كنونی در موقعیتی قرار داریم كه ممكن است تغییری در فضای تعاملات بین المللی كشور به وجود بیاید و كشور بتواند در ارتباط با دنیا تحول ایجاد كند'.
شاهوردی ادامه داد: 'در این زمان نباید بر فضای تحریم و پساتحریم زیاد تاكید كرد، زیرا مشخص است كه در فضای تحریم، تبادل بین المللی كم است و در پساتحریم تبادل بین المللی خوب می شود'.
وی افزود: 'اگر بخواهیم توسعه اقتصادی، اجتماعی و صنعتی كشور را ادامه دهیم، باید پارادایم نگاهمان و ذهنمان در فضای تحریم و پس از آن فرق كند'.

***تغییر نگاه ها و رفتارها در دوران پساتحریم اهمیت دارد
شاهوردی گفت: 'اگر بنا باشد رفتارها در دوره تحریم و بعد از تحریم یكی باشد، هیچ تغییری ایجاد نخواهد شد، اگر رفتار مدیران بنگاه های ما همان رفتارهای قبلی باشد یعنی مبتنی بر سودآوری در حداقل زمان و حداقل مشكل فردی، همان اتفاقات قبلی خواهد افتاد.
'پارادایم نگاه دولت، بنگاه های بازرگانی و شركت های تجاری باید تغییر كند، در گذشته وقتی از فناوری و محصولات داخلی حرف می زدیم، شركت بازرگانی را شركتی می دیدیم كه فقط به دنبال واردات و كسب سود از این طریق است، اما در پساتحریم منافع شركت بازرگانی ما به جای صرف واردات، باید در صادرات نیز تعریف شود. در دوره پسا تحریم اگر پارادایم نگاه تغییر كند و براساس راهبرد برد برد حركت كنیم، كشورها حاضر به ارایه فناوری به ما خواهند بود'.

*** دوره پساتحریم فرصت است
شاهوردی ادامه داد: 'در فضای سالم، دوره پساتحریم می تواند فرصت باشد، تولید بسیاری از كالاهای مبتنی بر مواد در حوزه های تجهیزات پزشكی، نظامی و صنعتی كه های-تك و كلیدی است در بازار ایران توجیه ندارد. دوره پسا تحریم، می تواند بسیاری از كالا ها و خدمات مورد نیاز ما را از بازار بین المللی تامین كند'.
'واقعیتی در ایران و دنیا وجود دارد و آن این است كه همه شركت ها به دنبال بازگشت سرمایه هستند، اما در ایران با توجه به نرخ بالای سود رسمی بانكی، همه فعالیت های اقتصادی و غیراقتصادی كشور، غیراقتصادی هستند (مقرون به صرفه نیستند) اما در دنیا با توجه به نرخ سود هشت درصد، شركت ها از طرح ها استقبال می كنند'.
'شركت های خارجی كه وارد ایران می شوند، باید از منافع اقتصادی تولید خود در ایران نیز بهره ببرند، كاری كه شركت های چینی انجام دادند، این بود كه به شركت های خارجی اجازه دادند از منافع اقتصادی تولید كالای خود بهره ببرند، اگر این تغییر نگاه در بنگاه های ما اتفاق بیفتد، برای شركت ها نیز صرفه اقتصادی دارد'.
'همه فضای پساتحریم فرصت است، اگر بخواهیم به همان روال قبلی نیفتیم، باید در پساتحریم منافع خود را هم تقسیم كنیم.
سرمایه صندوق نوآوری برای تحولی كه فكر می كنیم باید انجام شود، یك صدم آن منابع هم نیست، دولت منابعی ندارد ، این منایع نسبت به منابع نقدینگی كشور پول آنچنانی نیست، اتفاق نهایی كه منجر به اقتصاد دانش بنیان می شود، این است كه شركت های دانش بنیان فعال باشند و مشاركت كنند'.

*** تخصیص تسهیلات، ارزیابی زمان بر طرح های دانش بنیان را می طلبد
شاهوردی در خصوص نارضایتی از طولانی شدن زمان ارزیابی طرح ها گفت: 'شركت ها حق دارند اما به طور واقع بینانه، منابع برای شركت ها در حكم تسهیلات است نه در حكم بلاعوض، بنابراین مصلحت این است كه منابع را جایی بدهید كه بتوانید به یك اشراف نسبی برسید كه این منابع قابل برگشت است. وقتی ضریب خطا بالا باشد، برای به دست آوردن این اشراف نسبی باید با اشراف نسبی كمتری كار انجام شود'.

*** تفكیك خدمات در صندوق در حال انجام است
معاون تسهیلات و تجاری سازی صندوق نوآوری و شكوفایی همچنین گفت: 'اكنون در صندوق نوآوری و شكوفایی تفكیك خدمات از قبیل سرمایه در گردش، ضمانت نامه و پرداخت تسهیلات در حال انجام است و با ریل هایی كه ایجاد شده است مراحل متفاوتی برای در این خصوص وجود دارد'.
'مرحله ارزیابی بیش از 80 درصد پروژه های ارایه شده به صندوق زیر سه ماه طول می كشد و مصوب می شود، 20 درصد از طرح ها به دلایل مختلف بیش تر زمان می برد، طرح ها بعد از تصویب وارد مرحله پرداخت می شود، شركت ها متناسب بر وضعیت وثیقه می توانند پول را دریافت كنند'.
شاهوردی گفت: 'در گذشته به طور طبیعی ارزیابی طرح ها پنج تا شش ماه زمان می برد اما به تدریج به دو تا سه ماه رسیده است، بیش از 70 درصد زمان برای ارزیابی توسط شركت ها تلف می شود'.
علمی**1055**9340**2017