به گزارش ایرنا، سازمان محیط زیست برای خارج شدن تالاب انزلی از این فهرست باید برنامه های مدونی ارائه دهد كه اكنون در صدد تهیه آن است اما باید دید با توجه به شرایط وخیم زیست محیطی تالاب و نیاز شدید به اعتبارات هنگفت، آیا خارج شدن از این فهرست به نفع تالاب است یا به ضرر آن.
كارشناسان با تجربه محیط زیست بر این باورند كه در این راستا نباید شتاب زده عمل كرد چراكه اگر در این فهرست باشیم، می توانیم از كمك های بین المللی استفاده كنیم .
آژانس بین المللی همكاری های ژاپن (جایكا) به دلیل اینكه تالاب انزلی در لیست مونترو قرار دارد، می تواند كمك كند.
كارشناسان، عمده ترین عامل مشكل ساز برای تالاب را آلودگی فاضلاب می دانند.
بخش اعظم فاضلاب حوزه سه هزار و 610 كیلومتری حوزه آبخیز تالاب وارد آن می شود و كلان شهر رشت در صدر این آلوده كنندگان قرار دارد .
ورود شیرابه زباله های انباشته شده در سراوان به آب های زیرزمینی، فاضلاب بیمارستان ها، فاضلاب صنعتی شهر رشت و رسوبات حاصل از فرسایش بالادست دیگر عوامل مشكل ساز برای تالاب انزلی است.
از این رو به نظر می رسد یكی از ضروری ترین اقدامات برای نجات تالاب یا به عبارتی احیا، تكمیل شبكه فاضلاب شهرهای حومه تالاب به ویژه رشت و انزلی و تصفیه خانه های فاضلاب است اما با تخصیص اعتبارات اندك، كار تكمیل شبكه ها و تصفیه خانه های فاضلاب سال ها به طول می انجامد .
با توجه به اهمیت تالاب بین المللی انزلی به نظر می رسد باید بعنوان یكی از اولویت های ملی به آن نگریسته و اعتبارات ملی به آن تخصیص داده و برای جذب اعتبارات بین المللی نیز تلاش شود.
خشك شدن آب تالاب و ورود حجم بالای رسوبات از دیگر مشكلات تالاب است كه حاصل جنگل تراشی های بالا دست و ورود رسوبات از 10 رودخانه اصلی ورودی به تالاب است از این رو، مدیریت آب در بالادست نیز حائز اهمیت است .
سازمان آب منطقه ای گیلان و اداره كل منابع طبیعی باید برای جلوگیری از ورود رسوبات برنامه ریزی كنند.
* آنچه تاكنون صورت پذیرفته
مرحله نخست طرح احیای تالاب انزلی شامل شش پروژه از جمله احداث چهار سد رسوب گیر در دهانه رودخانه های اصلی ورودی تالاب به منظور جلوگیری از ورود حجم عظیم رسوبات به تالاب انزلی و دو پروژه بازگشایی آبراهه های قدیمی برای برقراری دوباره ارتباط بیولوژیك و اكولوژیك بین بخش های مختلف تالاب و همچنین لایروبی بخشی از پهنه تالاب بود.
معاون دفتر زیستگاه ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست كشور در مصاحبه با ایرنا اذعان كرده بود كه تاكنون اقدامات موثری برای احیای تالاب صورت نگرفته است.
مسعود باقرزاده كریمی اظهار كرد: سیلاب های به وقوع پیوسته نشان داد جانمایی تله های رسوب گیر رودخانه های منتهی به تالاب انزلی صحیح نبوده است.
وی افزود: برای كاهش رسوبات وارده به تالاب انزلی، بهتر بود سازه های رسوب گیر در ارتفاعات حوزه آبخیز و فواصل دورتر از تالاب به اجرا در می آمد.
وی نقش سازمان حفاظت محیط زیست در مرحله نخست طرح احیای تالاب انزلی شامل نصب تله های رسوب گیر، لایروبی بخش هایی از تالاب و ایجاد آبراهه ها را نظارتی خواند و گفت: اعتبارات ملی آن از طریق استانداری هزینه می شده و مجری نیز جهاد كشاورزی بود.
باقرزاده كریمی خاطرنشان كرد: اكنون تجهیزات مناسبی در داخل كشور برای اجرای لایروبی موجود است و روش ها نیز باید مورد اصلاح، بازنگری و بهبود قرار گیرد.
وی افزود: مهم ترین اقدام برای نجات تالاب انزلی، ساماندهی رسوب گذاری است زیرا تراكم جمعیت، افزایش كشاورزی در منطقه، اجرای طرح های توسعه ای و تخریب جنگل های بالادست میزان رسوب گذاری در منطقه را به شدت افزایش داده است.
به گفته باقرزاده كریمی، مرحله دوم طرح، فعالیت های اجرایی مبتنی بر اصول مدیریت اكولوژیك یكپارچه در حوزه آبخیز تالاب انزلی با تمركز بر سه محور پسماند، فاضلاب ها و رسوبات با همكاری آژانس بین المللی همكاری های ژاپن (جایكا) اجرایی می شود.
سازمان حفاظت محیط زیست از شروع لایروبی تالاب در اسلكه یكی از مناطق چهارگانه سخن می گوید كه آن هم با توجه به شروع فصل بارندگی در گیلان، برای چند ماه متوقف است .
*مصوبات امسال
مدیركل محیط زیست استان گیلان میزان اعتبارات تخصیصی امسال برای طرح احیای تالاب را 11 میلیارد تومان عنوان می كند كه چندان امیدی به تحقق این امر نیست .
قربانعلی محمدپور با بیان اینكه زرچوب و گوهر رود آلوده ترین رودخانه های گیلان هستند،تصریح كرد: درسفر استانی رئیس جمهوری به گیلان 50میلیارد تومان برای رفع آلودگی این دو رودخانه تخصیص اعتبار شده است.
وی این دو رودخانه را بعنوان رودخانه های تاثیرگذار در آلودگی تالاب انزلی دانست و خاطرنشان كرد: اولویت اول سازمان محیط زیست، ایجاد تصفیه خانه در محل دفن زباله سراوان است.
وی با تاكید براینكه مسئولان استان به جمع بندی نهایی درخصوص ایجاد و راه اندازی تصفیه خانه شیرآبه های این مكان رسیده اند، خاطرنشان كرد: شهر صنعتی رشت نیز فاضلاب های صنعتی خود را به رودخانه زرچوب و گوهررود وارد می كند.
محمدپور با بیان اینكه انتقال فاضلاب های صنعتی شهر صنعتی رشت به دو رودخانه قدمتی بیش از چهار دهه دارد، تصریح كرد: در راستای راه اندازی تصفیه خانه ای مناسب برای شهرصنعتی رشت، مقرر شده كه 50درصد هزینه ها از سوی شهرصنعتی و 50درصد آن از طریق استانداری تامین شود.
مدیركل محیط زیست گیلان همچنین به دو بیمارستان پورسینا و رازی بعنوان بیمارستان هایی با آلودگی زیست محیطی بالا اشاره و اظهار كرد: محیط زیست گیلان علاوه بر این دو بیمارستان، درتلاش برای پوشش سایر بیمارستان ها با كمك دانشگاه علوم پزشكی درجهت رفع آلودگی های بیمارستانی است.
حال با توجه به همه این موضوعات، باید دید كه آیا خروج از فهرست مونترو به سود تالاب است یا به ضرر آن.
به نظر می رسد با توجه به فضای ایجاد شده پساتحریم، مسئولان به جای تلاش برای خروج تالاب از فهرست مونترو، باید به دنبال جذب اعتبارات از طریق دولت و بانك جهانی و تكمیل شبكه ها و تصفیه خانه های فاضلاب بعنوان یكی از عوامل اصلی آلوده كننده تالاب باشند .
تالاب انزلی با حدود 18 هزار هكتار مساحت و 380 هزار هكتار حوزه آبخیز از مراكز مهم زمستان گذرانی پرندگان مهاجر، محل تخم ریزی ماهیان بومی خزر و رویشگاه گیاهان ارزشمندی است.
این تالاب علاوه بر تاثیرات اقلیمی و جلوگیری از بروز سیلاب نقش مهمی در اقتصاد روستاییان ساكن حاشیه دارد.
به خاطر داشته باشیم حفاظت از این تالاب ارزشمند نه تنها برای حفظ منابع آبی و تمام جانداران حوزه اطراف آن از انسان، پرندگان و آبزیان حیاتی است بلكه از یك الزام بین المللی برخوردار است .
به عبارتی بی توجهی و از دست دادن تالاب انزلی، نه تنها موجب اتلاف منابع طبیعی ارزشمند كشورمان و تبعات منفی ناشی از آن بلكه موجب سرشكستگی در جامعه بین الملل خواهد شد.
گزارش از : گیتی بابایی
6030/2007/1042
انزلی - ایرنا - تالاب انزلی با وجود شعارهای بسیار در زمینه احیا، همچنان در وضعیت نامطلوبی بسر می برد و كماكان در فهرست تالاب های در خطر نابودی یا مونترو قرار دارد.
