طولانی ترین شب سال در پیش است

مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا گفت: شامگاه روز دوشنبه 30 آذر 1394، لحظه غروب خورشید ساعت 16:55 دقیقه و طلوع خورشید در بامداد سه شنبه اول دی ماه، ساعت 7:12 دقیقه خواهد بود كه با این حساب طولانی ترین شب سال با مدت زمان 14 ساعت 17 دقیقه رقم می خورد.
مهندس مسعود عتیقی افزود: ایرانیان از گذشته های دور از این تفاوت كوتاه شب یلدا با شب های قبل و بعد از آن آگاهی داشتند و این در حالی است كه شب یلدا تنها به اندازه یك دقیقه و گاهی كمتر با شب های قبل و بعد از خود تفاوت دارد.
وی ادامه داد: روز سه شنبه ساعت 8:18 دقیقه خورشید به نقطه انقلاب زمستانی می رسد و در پایان طولانی ترین شب سال، روز اول دی ماه كوتاه ترین روز سال در نیمكره شمالی خواهد یود.
عتیفی افزود: این در شرایطی است كه ساكنان نیمكره جنوبی زمین كوتاه ترین شب و بلندترین روز را در این زمان تجربه خواهند كرد و آغاز فصل تابستان در نیمكره جنوبی زمین رقم می خورد.
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران خاطرنشان كرد: این نكته اهمیت دارد كه زودترین غروب خورشید در تاریخ 21 آذر سال 94 ساعت 16:52 دقیقه بود و دیرترین طلوع خورشید در روز 14 دی 1394 ساعت 7:16 دقیقه خواهد بود بنابراین تقریبا دو هفته قبل و بعد از یلدا زودترین غروب خورشید و دیرترین طلوع خورشید را در نیمكره شمالی خواهیم داشت.
عتیقی تاكید كرد: اما این نكته بدان معنی نیست كه یلدا بلندترین شب سال نباشد، زیرا از ظرف 24 ساعت شبانه روز با كم كردن طول روز از 24 ساعت طول شب به دست می آید كه در حقیقت همان فاصله میان زمان غروب خورشید تا لحظه طلوع در بامداد روز بعد است و در شب یلدا این فاصله بیشترین زمان خواهد بود.
وی ادامه داد: ایرانیان از گذشته های دور یلدا را با شب زنده داری، شاهنامه خوانی، كتاب خوانی، دیدار بزرگترهای خانواده، قصه خوانی و بیان تجربیات بزرگتر ها به كوچكترها سپری می كردند.
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران گفت: پر واضح است برای ایجاد ارتقای فرهنگی در میان جوانان و نوجوانان عصر رایانه، می توان با استفاده از چنین مناسبت های خاصی نسبت به ترویج فرهنگ و همراهی و هم كلامی چهره به چهره خانواده ها كمك گرفت.
عتیقی خاطر نشان كرد: انجمن نجوم آماتوری ایران با همكاری مسئولان مرمت و نگهداری امارت مسعودیه در تهران برنامه ای را برای شناساندن و یادآوری بیشتر یلدا با حضور شخصیت های علمی و فرهنگی به اجرا در می آورد.

**انقلاب زمستانی امسال چه ساعتی رخ می دهد؟
با پشت سر گذاشتن اول مهر كه برابری شب و روز در كل كره زمین اتفاق می افتد، به مرور در نیمكره شمالی به طول شب ها اضافه و از طول روزها كاسته می شود، به نحوی كه در شب اول زمستان طولانی ترین شب سال یا همان یلدای ایرانی حادث می شود.
به گفته عتیقی، از نظر دانش ستاره شناسی این گونه می توان شرح داد كه با گردش ظاهری خورشید روی كره آسمان و رسیدن نقطه انقلاب زمستانی، این اتفاق می افتد.
وی ادامه داد: دایره بزرگ دایره البروج و یا همان مسیر حركت ظاهری خورشید بر كره آسمان با استوای آسمان كه آن هم یك دایره بزرگ محسوب می شود، زاویه 23.5 درجه می سازد.
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران افزود: نقاط تقاطع این دو دایره را اعتدالین می نامند كه یكی اعتدال بهاری و دیگری اعتدال پاییزی است اما طرفین نقاط اعتدال انقلابین نامیده می شوند كه یكی انقلاب زمستانی و دیگری تابستانی است.
به گفته عتیقی، در هنگام انقلاب زمستانی خورشید از جنوبی ترین افق شرقی طلوع كرده و در جنوبی ترین نقطه غرب آسمان غروب خواهد كرد بنابراین كمان كوتاهی را در آسمان طی كرده و طول روز كوتاه خواهد بود كه با كسر طول روز از 24 ساعت شبانه روز شب بلند «یلدا» ایجاد می شود.
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران گفت: ساعت 8:18 دقیقه صبح اول دی ماه 1394 خورشید به نقطه انقلاب زمستانی می رسد و زمستان در نیمكره شمالی آغاز می شود.
علمی **2038**2017