زندگی ماشینی و سیرصعودی ابتلا به اوتیسم

دكتر محمدتقی جغتایی در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا اظهار كرد: این بیماری به دلیل تغییر شرایط محیطی و صنعتی شدن جوامع و متعاقب آن افزایش عواملی مانند میزان استرس، آلودگی های محیطی و غذایی رو به افزایش است.

** اوتیسم
اوتیسم نوعی اختلال رشد است كه علائم آن در سال های اول عمر بروز می كند و علت دقیق بروز آن همچنان ناشناخته است.
این اختلال در پسران شایعتر از دختران است و بر رشد طبیعی مغز در حیطه تعاملات اجتماعی و مهارت های ارتباطی تاثیر می گذارد؛ كودكان و بزرگسالان مبتلا به اوتیسم در ارتباطات كلامی و غیركلامی، تعاملات اجتماعی و فعالیت های مربوط به بازی، مشكل دارند. اوتیسم، ارتباط با دیگران و دنیای خارج را برای مبتلایان دشوار می كند و در برخی موارد رفتارهای خودآزاردهنده و پرخاشگری نیز از آنان مشاهده می شود.
انجام حركات تكراری مانند دست زدن و پریدن، پاسخ های نامعمول به افراد، دلبستگی به اشیا و یا مقاومت در مقابل تغییر نیز از دیگر رفتارهای نامعمول مبتلایان به اوتیسم به شمار می رود.
50 درصد كودكان مبتلا به اوتیسم قادر نیستند از زبان به عنوان وسیله اصلی برقراری ارتباط با دیگران استفاده كنند. نداشتن توانایی برای به كاربردن كلمه 'من' و تكرار كلمات و جملات اطرافیان از ویژگی های كلامی این كودكان است.

رئیس انجمن علوم اعصاب ایران به نقش علم اعصاب در پیشگیری و درمان این بیماری اشاره كرد و گفت: یكی از مباحث مطرح در بین دانشمندان حوزه علوم اعصاب این است كه چطور می توان از تولد نوزادان با بیماری اوتیسم پیشگیری و كودكان مبتلا را درمان كرد.
جغتایی توضیح داد: علاوه بر لزوم دوری از استرس و عوامل ایجادكننده آن برای پیشگیری از بروز اوتیسم در كودكان، تحقیقات نشان می دهند كه یكی از راه های پیشگیری از بروز این بیماری، زایمان طبیعی مادران است كه می تواند با كاهش میزان استرس بدو تولد در نوزادان، احتمال بروز این بیماری را نیز در آنان كاهش دهد.
وی افزود: در این زمینه نقش هورمون اوكسی توسین (oxytocin) مشهور به هورمون مادرانه مطرح است؛ میزان این هورمون در هنگام تولد در بدن مادر افزایش می یابد به همین دلیل گفته می شود اگر زایمان طبیعی باشد، این هورمون می تواند با ورود از بدن مادر به بدن نوزاد، استرس در بدو تولد نوزادان را كاهش و به این ترتیب از بروز اوتیسم جلوگیری كند.

** هورمون اوكسی توسین
اوكسی توسین توسط غده هیپوفیز ترشح می‌شود و به طور كلی در رشد رفتارهای اجتماعی، واكنش‌های بین فردی و كنترل اضطراب نقش كلیدی دارد.
این هورمون، در زنان در لحظه زایمان به بالاترین سطح ترشح خود می‌رسد؛ جدیدترین یافته‌های دانشمندان و متخصصان مغز و اعصاب نشان می‌دهد كه ترشح مكرر هورمون اوكسی توسین، سبب بهبود بیماری اوتیسم می‌شود.
این هورمون از ظرفیت درمانی بالا در مبتلایان به اوتیسم برخوردار است به گونه ای كه اگر در سنین پایین برای كودكان اوتیسمی تجویز شود، می‌توان به این كودكان توسعه رفتارهای اجتماعی را تا حدودی آموخت.
اوكسی توسین می‌تواند به این بیماران كمك كند كه عملكردهای هوشمندانه طبیعی داشته باشند و توانایی های گفتاری خود را در اجتماع بهبود بخشند.

جغتایی ادامه داد: میزان استرس وارد شده به نوزاد در هنگام تولد زیاد دارد و مطالعات الكتروفیزیولوژی نشان می دهد كه میزان كورتیزول در نوزادان زیاد و در نتیجه، میزان استرس نوزادان در هنگام تولد بسیار بالا است اما هورمون اوكسی توسین می تواند آن را كاهش دهد.

** كورتیزول
كورتیزول یكی از هورمون‌های مهم بدن است كه توسط غده‌های آدرنال ترشح می‌شود و در تنظیم فشارخون، سوخت و ساز مناسب قند، آزادسازی انسولین برای حفظ سطح قندخون، سیستم دفاعی بدن و واكنش تحریكی و التهابی نقش دارد.
با وجود این كه استرس تنها دلیل ترشح كورتیزول در خون نیست، اما به دلیل آن كه ترشح كورتیزول در هنگام واكنش بدن به استرس، در سطح بالایی قرار می گیرد و نیز به دلیل اینكه مسئول چند تغییر مربوط به استرس در بدن است، به آن 'هورمون استرس' گفته می‌شود.

رئیس انجمن علوم اعصاب ایران گفت: بر این اساس گفته می شود زنانی كه سزارین می كنند، احتمال بروز اوتیسم در فرزندان آنها به میزان قابل توجهی بیشتر از نوزادانی است كه مادران آنها زایمان طبیعی داشته اند.
جغتایی در توضیح نقش علوم اعصاب در درمان مبتلان به اوتیسم نیز گفت: در عین حال اگر كودكی با این بیماری متولد شد، می توان با كمك دستاوردهای حوزه علوم اعصاب بیماری او را درمان كرد.
وی اظهار كرد: از آنجا كه سیستم عصبی انسان خاصیت انعطاف پذیری دارد، می توان از این ویژگی در درمان مبتلایان به اوتیسم استفاده كرد و با داروهایی كه امروزه در سطح دنیا تولید می شود، روند رشد مغز را در مبتلایان به حالت طبیعی خود بازگرداند.
علمی**1834**2017