خون بندناف، خونی است كه بعد از تولد نوزاد در جفت باقی می ماند و معمولا دور انداخته می شود، اما به گفته صاحبان علم، این خون حاوی منبعی غنی از سلول های بنیادی است كه می توانددر بسیاری از بیماری های احتمالی آینده چون دم شفا بخش عمل كند و از طریق پیوند سلول های بنیادی، امید تازه ای از بهبود را شكوفه زند.
سلول های بنیادی خون بندناف جمع آوری شده از نوزادان سالم، پس از انجام آزمایش ها و پردازش، در دمای بسیار پایین در بانك خون بندناف ذخیره می شوند و این ذخیره در زمان لاز می تواند هدیه سلامتی برای خود فرد و نزدیكانش باشد.
پیوند خون بندناف زمانی میسر است كه آنتی ژن سازگاری نسجی بیمار با آنتی ژن سازگاری نسجی خون بندناف مطابقت داشته باشد.
بانك بند خون ناف، محلی برای نمونه گیری و ذخیره سازی خون بند ناف نوزاد در هنگام تولد است و این خون برای درمان نوزاد، بستگان و یا افرادی كه ازنظر ژنتیكی با صاحب این خون تشابه دارند در زمان ابتلا به بیماریهای خونی و یا فلج های مغزی استفاده می شود.
به علت اهمیت درمانی خون بندناف و ارتقا فرهنگ خانواده ها در نشستی با نزهت السادات شفیعی مسئول بانك خون بند ناف جهاد دانشگاهی استان مركزی ویژگی ها و چگونگی روند ذخیره سازی این خون را جویا شدیم.
س- لطفا بفرمائید بانك خون بند ناف استان مركزی از چه سالی آغاز به كار كرده است؟
ج- بانك خون بند ناف استان مركزی از سال 88 فعالیت دریافت و جمع آوری خون بند ناف را آغاز كرده و به عنوان روشی نوین درمانی با استفاده از سلول های بنیادین كار خود را ادامه داده است.
س- چه تعداد در خواست والدین برای ذخیره خون بند ناف به این مركز شده است؟
ج- از ابتدای امسال 88 نمونه خون بند ناف با تقاضای والدین دریافت شده كه از این تعداد 86 درصد نمونه ها برای فریز شدن موفقیت آمیز بوده است.
س- چرا تمام نمونه خون بند ناف قابلیت فریز و نگهداری پیدا نمی كند؟
ج- نمونه های دریافت شده باید ابتدا از نظر حجم و تعداد سلول مورد بررسی قرار گیرند و اگر حجم آن حداقل 50 سی سی و تعداد سلول آن حداقل 600 میلیون باشد وارد آزمایشگاه پردازش سلولی می شود، در غیر این صورت قابلیت نگهداری ندارند و هر نمونه فریز شده نیز فقط یك بار برای پیوند مورد استفاده قرار می گیرد.
س- مراحل عضویت و فرایند نگهداری نمونه در بانك خون بند ناف چگونه است؟
ج- عضویت در بانك خون بند ناف در شش مرحله شامل انجام آزمایشات مادر در ماه نهم بارداری، تائید آزمایش ها توسط واحد پذیرش و عقد قرارداد، تحویل نمونه جمع آوری شده به بانك خون، پردازش سلولی و فریز نمونه و صدور كارت فریز صورت می گیرد.
مرحله جمع آوری خون بندناف به طور كامل به صورت استریل، بدون درد و بدون تداخل در روند زایمان مادر صورت می گیرد، خونگیری می تواند به صورت داخل رحمی و یا خارج رحمی (بعد از زایمان و قبل از خروج جفت و یا بعد از زایمان و پس از خروج جفت) انجام شود.
برای انجام این كار در هر دو روش پس از استریل كردن بندناف توسط پنبه آغشته به الكل و بتادین، بندناف توسط یك سرسوزن كه در انتهای كیسه‌های خونگیری تعبیه شده است، سوراخ شده و خون موجود در بندناف و جفت به كیسه خون انتقال می‌یابد.
در روش خونگیری قبل از خروج جفت میزان حجم خون و سلول‌های بنیادی، بالاترین میزان را در مقایسه با زمانی كه خونگیری پس از خروج جفت انجام می‌شود، را دارند.
انجام هریك از این مراحل با توجه به شرایط موجود در اتاق عمل و روند زایمان صورت می‌گیرد كه در هر دو صورت هیچ گونه آسیبی به مادر یا نوزاد وارد نمی شود، حجم خون جمع آوری شده می تواند بین 60 تا 200 سی سی باشد كه این فرآیند كمتر از پنج دقیقه طول می كشد.
پس از جمع آوری خون بند ناف، كیسه خون طبق دستورالعمل ارائه شده درون فلاسك قرارگرفته و حداكثر طی 24 ساعت و با حفظ دمای حدود چهار تا پانزده درجه سانتیگراد به بانك سلول های بنیادی خون بند ناف رویان منتقل می شود.
س- مهمترین استفاده از خون بند ناف برای درمان چه نوع بیماری های است؟
ج: ظرفیت استفاده از سلول های بنیادی برای درمان بیماری ها، بالا است و در حال حاضر از سلول های بنیادی برای درمان بیش از 70 نوع بیماری استفاده می شود و بیشترین كاربرد سلول های بنیادی خون بندناف در درمان بیماری های كه منشاء خونی دارند، مانند تالاسمی، انواع سرطان های خون، كم خونی های مادرزادی و بیماریهای نقض سیستم ایمنی قابل استفاده است.
س- چه شرایطی برای ذخیره سازی خون بند ناف نوزادان وجود دارد؟
ج- نداشتن سابقه بیماری های خاص، عفونی یا مصرف دارو در زنان باردار از شرایط ذخیره سازی خون بند ناف نوزادان است و نمونه گیری ازنوزادان باید بلافاصله پس از تولد انجام گیرد و هر گونه غفلت در انجام فرآیند، استحصال سلول های ناكافی و یا آلوده شدن خون و نمونه، امكان استفاده از خون بندناف را از بین می برد.
س-خانواده ها باید در چه ماهی از بارداری مادر برای عضویت در بانك خون بند ناف اقدام كنند؟
ج : برای برخورداری خانواده ها ازخون بند ناف، مادران باردار باید در ماه نهم بارداری تمایل خود برای ذخیره سازی خون نوزاد اعلام كنند.
س-مزایای و معایب ذخیره سازی خون بند ناف شامل چیست؟
ج: در دسترس بودن تعداد زیادی واحد خونی در بانك خون، كاهش خطر آلودگی های ویروسی و كاهش میزان بروز بیماری پیوند از مزایای ذخیره سازی خون بندناف است و معایب آن یك بار قابل استفاده بودن، خطر انتقال بیماری های ژنتیكی و حجم پایین میزان سلول را شامل می شود.
س-آیا امكان اهدای خون بندناف برای مادران علاقمند در استان مركزی وجود دارد؟
ج- به علت هزینه بالا در تهیه كیسه نگهداری خون بند ناف این امكان وجود ندارد و فقط خون بند ناف هایی پذیرش می شود كه والدین با طی مراحلی عضو بانك شده باشند.
س- هزینه نگهداری و ذخیره سازی هر نمونه خون بند ناف چه میزان است و تا چند سال قابل نگهداری است؟
ج- والدین پس ازعقد قرارداد با بانك خون بند ناف برای ذخیره سازی 22 میلیون ریال و برای نگهداری هر سال مبلغ یك میلیون ریال به عنوان هزینه شارژ پرداخت می كنند و تا بی نهایت قابل نگهداری است.
س- تفاوت افرادی كه در بانك خون بند ناف عضویت دارند با سایرین چیست؟
ج- افرادی كه عضو این بانك نیستند در صورت بیماری و نیاز به پیوند مغز استخوان باید چند ماه برای یافتن نمونه مناسب مغز استخوان زمان سپری كنند در حالی كه افراد عضو از طریق سلول های خون بند ناف در عرض چند دقیقه، نمونه مناسب را یافته و در اختیار بیمار قرار می گیرد.ك/3
6991/6013/6012
اراك - ایرنا - در حالی كه سبك زندگی ناسالم عاملی برای تاخت و تاز انواع بیماریها در جامعه شده، والدینی آینده نگر با عضویت در بانك خون بند ناف اقدام به سرمایه گذاری مطمئن سلامت خود و فرزندانشان می كنند و در یك كلام سلامتی را برای آینده پس انداز می كنند.
