به گزارش ايرنا، سنگ نگاره ها نخستين اثر هنري تاريخ تمدن بشري بوده كه انسان هاي نخستين با حجاري بر روي آن ها از اين سنگ ها به عنوان ابزاري براي انتقال تجربه، فرهنگ و هنر خود براي ديگران انتخاب كردند و با تغيير شكل دادن و ايجاد نقوش بر روي آن، نقشي فراتر از آنچه را كه در طبيعت داشت به سنگ دادند و اين كار مقدمه اي بر مجسمه سازي و نگارگري بر روي اين عنصر طبيعي شد.
بشر در مسير حيات خود از تمامي وسايل و اشيا براي انتقال فرهنگ و تمدن خود به آيندگان استفاده كرده و سنگ نگاره ها و هنرهاي صخره اي از ابتدايي ترين نمونه هاي اين هنر بوده كه توانست با عواطف لطيف خود آنچنان سنگ هاي سخت و سرد را به هنري ملموس و با گرماي وجود خود، احساس را در سنگ ها نمايان كند كه اكنون آيندگان به راحتي مي توانند با نگاه به اين آثار، زندگي آن زمان را در ذهن هاي خود تجسم كنند.
نقوش منقش بر روي سنگ ها آنچنان با اشاره و كنايه در هم آميخته و فرهنگ گذشتگان را براي ما انتقال مي دهد كه مانند اسناد هويتي كنوني، شناسنامه اي براي تمدن گذشته محسوب شده و انسان را وادار به تفكر و انديشه در مورد فرهنگ گذشتگان خود مي كند.
موزه سنگ نگاره هاي مراغه نيز با داشتن سنگ نگاره هايي از نياكان مردم آذربايجان از سلسله تيموريان، صفويان و سلجوقيان با اشكال مختلف قوچ هاي سنگي، صندوقچه اي و ايستاده، نقشي پررنگ در انتقال فرهنگ و تمدن دوران گذشته به نسل پرسشگر كنوني دارد.
نقش و نگار موجود بر روي اين سنگ ها، گوياترين و همگاني ترين ابزار براي انتقال فرهنگ و هنر مورد استفاده نياكان به نسل هاي كنوني و آينده بوده كه هر بيننده اي با نگاه گذرا به آن ها، تاريخچه اي از نياكان خود را تصور مي كند.
سنگ نگاره هاي به يادگار مانده از چند صد سال پيش در موزه سنگ نگاره هاي مراغه به عنوان سندي عالي، مهم و حاكي از رخدادهاي معتبر دوران كهن بوده و مورد وثوق و علاقه گردشگران و مسافران نوروزي اين شهرستان است.
سرزمين آذربايجان پر از يادگارهاي تاريخي منقول و غيرمنقول بوده كه يكي از اين يادگارها، آثار سنگي بويژه سنگ قبرها بوده كه با اشكال مختلفي در حجم ها و قالب هاي متفاوت در دوره هاي مختلف ميانه اسلامي به عنوان سنگ قبر استفاده مي شد.
اين سنگ قبرها با توجه به موقعيت اجتماعي فرد متوفي، نوع و حجم آن، متفاوت بوده به طوري كه قوچ هاي سنگي در دوره سلجوقي و يا دوره آق قويونلوها به عنوان نماد قدرت و شكست ناپذيري بر سر مزار پهلوانان و جنگ آوران قرار مي گرفت.
اين سنگ قبرها زبان گوياي فرهنگ هاي مختلف تدفين در دوره هاي اسلامي بوده كه اكنون به عنوان آثار تاريخي و با ارزش حفظ و نگهداري مي شود.
در سال هاي گذشته سوداگران آثار تاريخي اين سنگ قبرها را كه بيشتر در قبرستان هاي روستايي مشهود بوده، جمع آوري و به نوعي از آنها سوء استفاده كرده اند.
سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري مراغه براي حفاظت از اين سنگ قبرها موزه اي در مقبره آقالار اين شهرستان ايجاد كرده و سنگ ها را در آن فضا براي بازديد عموم به نمايش گذاشته است.
اين موزه در ششم شهريور سال 1381 افتتاح شده و مقبره موجود در آن متعلق به ميرعبدالفتاح موسوي از علماي بزرگ مراغه كه شيخ الاسلام زمان بوده و شعر نيز مي سروده و در اشعار فارسي اشراق و در شعر آذر فتاح تخلص مي كرد.
مقبره آقالار، بنايي مربعي شكل است كه مقبره اصلي آن (مزار ميرعبدالفتاح) در قسمت وسط بنا قرا گرفته و در فراز آن گنبدي آجري قرار دارد.
ورودي اصلي بنا در ضلع شمالي آن قرار داشته كه در سه ضلع ديگر آن پنجره هايي داراي طاق جناغي ايجاد شده و بناي مقبره در سال 1247 هجري قمري به وسيله حاجي عباسعلي بنايي كه خود نيز در اين مقبره مدفون شده، مورد مرمت قرار گرفته است.
بناي مقبره آقالار كه به قبر آقا يا قبر مير نيز معروف بوده و طي سال هاي گذشته توسط سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري مرمت و به موزه تبديل شده است.
شهرستان مراغه با حدود 515 اثر تاريخي و تپه هاي شناسايي شده جزو 10 شهر داراي بافت غني تاريخي و فرهنگي در كشور محسوب مي شود كه حدود 300 اثر تاريخي آن در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است.
مراغه از قديمي ترين شهرهاي ايران و دومين شهر بزرگ آذربايجان شرقي در كنار رودخانه زيباي صوفي چاي و در مشرق درياچه اروميه و بر دامنه جنوبي كوه سهند قرار گرفته است.
اين شهر با 250 هزار نفر جمعيت نفر جمعيت و 25 كيلومتر مربع مساحت، بزرگ ترين و پرجمعيت ترين شهر استان آذربايجان شرقي پس از كلان شهر تبريز است.
گزارش از حسن حسين زاده
3034/8023/6183
مراغه - ايرنا - موزه سنگ نگاره هاي مراغه، اسنادي كه هويت، هنر، فرهنگ و تاريخ خطه آذربايجان را براي گردشگران و مسافران بازگو مي كند.
