به گزارش ايرنا، در ميان اثرهاي تاريخي استان يزد گنبد عالي ابركوه نخسيتن بناي تاريخي بشمار مي رود كه علي فيروزان براي پدر خود عميدالدين شمس الدوله ساخته است واين بنا براي مسافران نوروزي ديدني است.
اين بنا آرامگاه اميرعميد الدين شمس الدوله ديلمي و مادرش از طايفه هزار اسب بوده كه به دستور فرزندش فيروزان به سال 448 ساخته شده است و در سال 1312 در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيداست .
اين بناهاي سنگي دوره ديلميان از نفايس هنر معماري ايران روي تپه اي مشرف برجاده ابركوه به بخش بهمن واقع شده است.
گنبد عالي نمونه هاي جالب معماري در نوع خود محسوب مي شود كه بصورت هشت ضلعي از سنگ و ساروج بنا شده و در پايه گلوي گنبد بصورت مدور درمي آيد و گنبد برفراز آن قرار دارد. پايه اين گنبد هشت گوش اضلاع كوچكتر 4/5 متر و اضلاع بزرگتر 6/8 متر و ضلع بين اين دو 2/3 متراست.
درپاي گلوي گنبد از خارج دورا دور كتيبه اي به خط كوفي بنائي ديده مي شود كه حروف آن را با آجر تراشيده و در داخل متن كتيبه كار گذاشته اند.
در داخل گنبد سرداب وسيعي ديده مي شود كه مدخل ورودي آن نيز در داخل گنبد قرار دارد كه مقبره مدفن عميدالدين شمس الدوله نوه نصربن حسن بن فيروزان ديلمي است كه در دوره حكومت سلجوقيان به حكومت ابركوه منسوب شده است.
از نظر طرح بناي مذكور شبيه بناهاي قرون سوم و چهارم هجري شمال ايران است كه بوسيله عميد الدين شمس الدوله بنا شده است و از دودمان ديلميان مي باشد.
ارتفاع طاق نماها 6 /1 و در هشت گوش هشت ترنبه تعبيه و پايه هشت گوش تبديل به دايره مي شود و گنبد كروي كامل بصورت دورچين برفراز آن قراردارد.
مصالح ساختماني بنا سنگهاي طبيعي كوهستان و ساروج است اين بناي جالب برفراز صخره هاي طبيعي كوهستان بنا شده است و به همين جهت با وجود زلزله هاي پي درپي كه درابركوه به وقوع پيوست كوچكترين خللي در اركان آن بوجود نيامد.
يك مدخل درضلع شمالي گنبد قراردارد كه برسرداب زيرين مقبره راه دارد و دراين بنا سه رديف مقرنس زير پايه گنبد و دو رشته كتيبه به خط كوفي بنائي از آجر برجسته كه يكي زيرمقرنس ها و ديگري بر بالاي ورودي قرارگرفته است.
سرپرست ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري ابركوه گفت: اين شهرستان با داشتن جاذبه هاي بسيار ديدني تاريخي درسطح كشوركم نظير است.
مجاهد كرباسي درگفت وگو باخبرنگار ايرنا اظهار كرد: ورود و حضور مسافران به شهر تاريخي ابركوه بويژه در ايام تعطيلات نوروزي و تابستان بواسطه قرار گرفتن در مسير جاده طريق الرضا(ع) رونق خوبي دارد.
وي افزود: ابركوه به عنوان يكي از 14 شهر نمونه گردشگري كشور بوده، داراي بيش از 400 اثرتاريخي ، هفت اثر ناملموس، سه اثر طبيعي ، دو موزه شامل موزه مردم شناسي (خانه صولت) و موزه عبرت (خانه حسينيان) مي باشد كه تا كنون تعداد 124 اثرآن ازجمله موسيقي مراسم محرم ابركوه به ثبت آثار ملي ايران رسيده است .
دبير ستاد تسهيلات نوروزي ابركوه تصريح كرد: منزلگاه امام رضا(ع) ، مسجد جامع ، يخچالها ، خانه آقازاده ، گنبد عالي ، موزه مردم شناسي ، بافت قديم شهر ابركوه و سرو 4500 ساله ابركوه بيشترين بازديد كننده مسافران نوروزي بوده است.
ابركوه در فاصله 140 كيلومتري غرب يزد و در مسير جاده اصلي يزد شيراز قرار دارد و فاصله آن تا شيراز 300 كيلومتر و تا اصفهان 280 كيلومتر است.
7539/8068
يزد - ايرنا - گنبد عالي ابركوه به عنوان نخستين اثر تاريخي ثبت شده استان يزد نمونه اي از معماري ايراني است كه هرساله نظر گردشگران و مسافران نوروزي را به خود جلب مي كند.
