همانی را می گویم كه باید هر لحظه به یادش باشی. همانی كه محور همه خوبی ها و مآمن تمام رأفت هاست.
همانی كه خداست و خانه اش همین مسجد است. مسجدی كه دیروزش با امروزش تفاوت هایی كرده است. تفاوت نه از حیث مسجد بودنی كه فی نفسه مسجد است بلكه از این حیث كه كارائی و كاربردهای گوناگون گذشته اش را ندارد و درهایش ساعتی باز و بسته می شود.
گشودن در هایی كه زمینه ساز فرود و فراز همان رحمت الهی را در خانه معبود فراهم می كنند و بندگان را برای عبودیت خالص به سوی خود می خوانند.
عبودیتی كه نه فقط در اقامه نمازِ تنها كه باید در تجمعات و همفكری ها، دورهمی های ایمانی و انسانی، كلاس های درس قرآنی و غیر قرآنی، انواع مشاوره ها و در یك كلام ساختار اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی و دینی و حتی علمی بروز و نمود عینی داشته باشد.
اما امروز دیگر این نمود و كارائی چندمنظوره و محوری دیروز را ندارد.
در چرایی اینكه چرا مسجد دیگر این محوریت را ندارد صاحبان دین و اندیشه و فرهنگ سخن زیاد گفته اند.
از اینكه شاید فرهنگسراها مساجد را به حاشیه بردند تا اینكه برخی عوامل اجتماعی و تغییر ساختارهای شكلی و زندگی جامعه تغییر كرده و یا اینكه درب های مسجد تنها برای موقع نماز باز است و در بقیه موارد بسته اند!
مثلا در همان دوران عباسی، مسجد با تمام اهمیتی كه برای خلفا داشت به عنوان مركز ثابت افراد مذهبی قرار گرفت و از آنجا كه كاخ های باشكوهتر مركز قدرت سكولار شد خلیفه و دیگر دولتمردان از افرادی كه تحت حكومت آنها بودند به نحو چشمگیری فاصله گرفتند.
روبرت هیلن برند، در كتاب معماری اسلامی خود، مسجد را جلوه كلیه رمز و راز های معماری عرفانی اسلامی و قلب آن می داند و معتقد است از همان ابتدا نقش نمادین آن برای مسلمانان آشكار بود.
معماری مسجد در اهدافش و روحانیتی كه می آفریند از باطن وحی قرآنی الهام می گیرد و حتی ساختار مسجد به گونه ای شكل گرفته تا از طریق رمز و تمثیل با روشی خیره كننده اسماء و صفات الوهیت را جلوه گر سازد.
این تعریف و بیان كافی است تا نشان بدهد در این درك اخیر و تمثیل این معمار معروف خیلی چیزها نهفته است و اثر دارد.
همان آثار و بركاتی كه از كاهش آمار جرم و جنایت و حتی طلاق گرفته تا بهتر شدن روحیات فكری، روانی و فرهنگی جامعه را به دنبال می آورد.
جامعه ای كه دینی است و مذهب شكل دهنده و محور آن است امّا مسجد به عنوان پایگاه وحدت، اخوت و دیانت جایگاهش در همین جامعه امروزین كجاست.
اهل بیت (علیهم السلام) از نماز خواندن در مسجد نمیگویند؛ در كلام ایشان سخن از رفت و آمد به مسجد است. تفسیر و تاویل از این رفت و آمد همان اثرگذاری معنوی و روحی در افراد اجتماع است كه وقتی در درون منشور گوهر كمال انسانی را براق و نورانی می كند، در برون نیز در بهتر شدن جامعه و نقش های مختلف افرادش نقاشی زیباتری می كشد كه تنها از همین پایگاه و جایگاه والایش ساخته است.
پایان سخن اما در بیان رسول خدا(صلی الله علیه و آله) زیباتر و گویاتر است. حضرت از جبرئیل پرسید كدام مكان نزد خدا محبوب است؟
جبرئیل پاسخ داد مساجد...
از محمود افشاری
گ/7147/ 6022
صدای تلاوت خوشِ قاری قرآن از بلندگوهای مسجد به گوش می رسد؛ صوت زیبایی كه خبر از نزدیك شدن لحظه اذان دارد.