شترهای مرگبار یا فرصت ساز؟

حركت دسته ای دوكوهانه و تك كوهانه های قهوه ای، زرد و سفید رنگ در زمین های خشك نشانه ای از تداوم زندگی در هوای بسیار گرم و خشك مناطق مختلف سیستان و بلوچستان است اما گاه این نشانه زندگی سبب مرگ انسانها در جاده های این استان می شود.
به گفته برخی كارشناسان حدود 75 هزار نفر شتر در سیستان و بلوچستان وجود دارد كه تنها 14 هزار نفر از این حیوانات در محدوده پر رفت و آمد شهرستانهای ایرانشهر و دلگان پرورش و نگهداری می شوند.
شهرستان های دلگان و ایرانشهر در جنوب زاهدان مركز سیستان و بلوچستان از یكسو به دلیل قرار گرفتن در سه راهی زاهدان، چابهار و بم یكی از پرتردد ترین مسیرهای ارتباطی محسوب می شوند و از سوی دیگر با توجه به پرورش و نگهداری تعداد زیادی شتر، آمار بالایی از برخورد خودرو با شتر را دارند.
هر سال تعدادی از وسایل نقلیه در حال تردد در محورهای سیستان و بلوچستان با شتر برخورد می كنند كه متاسفانه 90 درصد سرنشینان این خودروها جان خود را از دست می دهند.
البته یكی از راهكارهای پیشنهاد شده برای كاهش خطرات برخورد خودروها با شترها در جاده به ویژه در شب نصب جلیقه های شب نما به حیوانات و یا شبرنگ زدن به آنها است.

**علت نصب نكردن جلیقه شب نما به شترها
گرچه نصب جلیقه شب نما می تواند بسیاری از خطرات برخورد خودروها با شترها در جاده را كاهش دهد اما برخی باورهای غلط مردم منطقه سبب جلوگیری از نصب شب نما به شترها می شود.
محمد رسول بامری یكی از ساكنان شهرستان دلگان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: از آنجائیكه مردم محلی گمان می كنند جلیقه های شب نما مجهز به ردیاب است از نصب آن به شتر خودداری می كنند.
وی ادامه داد: مردم محلی بیم آن را دارند كه پس از نصب جلیقه شب نما در صورت تصادف، آنها را ردیابی كرده و به دردسر بیافتند در نتیجه از نصب این جلیقه ها به شتر خودداری می كنند.
وی بیان كرد: پلاك كوبی شترها نیز دردسری مشابه را برای صاحبان شتر دارد كه سبب می شود از این كار هم صرف نظر كنند.
وی افزود: با توجه به اینكه شترها نمی توانند از چاله هایی با عرض نیم متر و یا كمتر عبور كنند بهتر است در حاشیه مسیرهای پر تردد چاله حفر و یا دیوارهای كوتاه احداث شود.
وی تصریح كرد: مردم این منطقه از زمانهای قدیم كار پرورش شتر و گله داری این حیوان را داشته اند و نمی توان از آنها انتظار داشت كه این كار را كنار بگذارند.

**پلاك كوبی شترها سبب افزایش احساس مسئولیت صاحبان شتر می شود
مدیركل حمل و نقل و پایانه های سیستان و بلوچستان اظهار داشت: این استان بیشترین تعداد شتر را در خود جای داده و این امر سبب شده تا برخی اوقات هنگام عبور این حیوانات از مسیرهای ارتباطی حوادث هولناكی رخ دهد كه بیشتر این حوادث منجربه مرگ هموطنان می شود.
علی خانقائی افزود: حفر كانال در حاشیه مسیرها و محورهایی كه عبور شتر در آنجا زیاد است یكی از راه‌ هایی است كه برای پیشگیری از تصادف با شتر پیشنهاد شده و در دستور كار دستگاه های دست اندركار قرار گرفته است.
وی با اشاره به گردن آویزهای شبرنگ افزود: از آنجائیكه در برخورد خودرو با شتر مالكان شتر مقصر شناخته می شوند، این افراد باید نسبت به تهیه گردن آویز شبرنگ برای شترها اقدام كنند.
وی بیان كرد: پلاك‌كوبی شترها نیز سبب احساس مسئولیت مالكان شتر شده و باعث می‌شود تا شترها بصورت سرگردان رها نشوند.

** شتر یك فرصت است نه تهدید
استاندار سیستان و بلوچستان با اشاره به اینكه سیستان و بلوچستان 50 درصد كل شترهای كشور را دارد تاكید كرد: باید برنامه های خاصی برای مدیریت و بهترین استفاده از این ظرفیت تدوین شود.
علی اوسط هاشمی افزود: جای تاسف دارد كه این استان هنوز حتی یك پژوهشكده خاص مربوط به شتر ندارد.
وی ادامه داد: باید با تحقیقات لازم برنامه های مشخص پنج ساله درباره استفاده از ظرفیت عظیم شترها ارائه شود.
وی تصریح كرد: هم اینك شهرستان دلگان در جنوب سیستان و بلوچستان یكی از مراكز بزرگ نگهداری شتر در كشور محسوب می شود كه می توان با برگزاری برخی نمایشگاه ها و جشنواره ها از این ظرفیت استفاده كرد.
وی خاطرنشان كرد: اولویت نخست در رابطه با شترهای سیستان و بلوچستان پلاك كوبی و پس از آن نیز قرنطینه شترهای وارداتی است.
معاون استاندار و فرماندار شهرستان ویژه ایرانشهر نیز گفت: گله های شتر باید دارای ساربان باشند و در هنگام شب در محل های خاصی نگهداری تا از بروز هرگونه حادثه ای جلوگیری شود.
نبی بخش داوودی ادامه داد: به منظور جلوگیری از حوادث جاده ای و برخورد با شتر باید تمامی شترهایی كه در محدوده راهها رفت و آمد می كنند كمربند و یا شب رنگ داشته باشند.

**مزیت های شتر در ایرانشهر
رییس اداره دامپزشكی ایرانشهر نیز گفت: وجود بیش از 9 هزار نفر شتر در این شهرستان این منطقه را به عنوان یكی از مناطق مستعد پرورش شتر در استان و كشور مطرح كرده است.
انور عبداللهی با بیان اینكه شترهای ایرانشهر از نوع بومی هستند، اظهار داشت: مردم منطقه از گوشت و شیر شتر بیشتر استقبال می كنند.
وی ادامه داد: شتر های بومی مورد تایید اداره دامپزشكی است اما شترهایی كه به صورت قاچاق وارد كشور و منطقه می شوند هیچ گونه نظارتی بر روی آنها صورت نمی گیرد.
رییس اداره دامپزشكی ایرانشهر افزود: آب و هوای مناسب و وجود علوفه زیاد در این شهرستان سبب شده پرورش شتر بیشتر مورد توجه قرار گیرد كه این امر می تواند گامی مهم در ایجاد اشتغال جوانان و تامین گوشت مورد نیاز كشور باشد.
عبداللهی با بیان اینكه بیش از 700 نفر در سطح شهرستان ایرانشهر به كار پرورش شتر مشغولند تصریح كرد: ارزش گوشت شتر از لحاظ تامین انرژی مورد نیاز بدن بسیار بالاست و شیر شتر نیز به دلیل دارا بودن ویتامین ها و املاح نسبتا بالا تقویت كنند سیستم ایمنی بدن است.

**مصادره شترهای سرگردان در جاده ها
معاون استاندار سیستان و بلوچستان و فرماندار شهرستان ویژه ایرانشهر هفته گذشته پس از نشست شورای تامین این شهرستان به خبرنگار ایرنا گفته بود: حیوانات اهلی سرگردان به ویژه شترهای رها شده در حریم جاده های این شهرستان به منظور جلوگیری از به مخاطره افتادن جان انسانها به نفع دولت مصادره می شوند.
داوودی اظهار داشت: وجود شترهای سرگردان در محورهای ارتباطی ایرانشهر تاكنون سبب وقوع حوادث تلخی برای رانندگان و مسافران خودروهای عبوری شده به طوری كه از ابتدای سالجاری تاكنون بیش از 20 نفر كشته و زخمی شده اند.
فرماندار ایرانشهر تصریح كرد: بر اساس مصوبه شورای تامین شهرستان ویژه ایرانشهر شترهایی كه در حریم جاده ها رها هستند به نفع دولت مصادره می شوند.
وی رها سازی شترها در شب را تهدیدی جدی برای رانندگان و مسافران دانست و گفت: هر نوع حیوان اهلی سرگردان در كنار جاده ها جمع آوری می شوند و دیگر به صاحبان آنها تحویل داده نخواهد شد.
داوودی پلاك كوبی تمام شترها را یكی دیگر از مصوبات نشست شورای تامین ایرانشهر ذكر كرد و افزود: 50 درصد تقصیر تمامی تصادفات با احشام به ویژه شتر بر عهده مالكان آنهاست اما به دلیل پلاك كوبی نبودن شترها تاكنون صاحبی برای آنها شناسایی نشده است.
وی گفت: ایرانشهر به سبب قرار گرفتن در سه راهی چابهار- زاهدان- بم یكی از پررفت و آمدترین جاده های سیستان و بلوچستان را دارد كه همواره حیواناتی از جمله شتر در محدوده راههای آن به چشم می خورد و تاكنون حوادث ناگوار بسیاری را به بار آورده و آسیب های جبران ناپذیری به خانواده ها رسانده است.
ایرانشهر در 340 كیلومتری جنوب زاهدان مركز سیستان و بلوچستان قرار دارد.

**رقابت های شتردوانی
رقابت های شتر دوانی یكی از برنامه ها مفرح و بسیار جالبی است كه هر سال در مناطق مختلف سیستان و بلوچستان به ویژه جنوب استان برگزار می شود و تماشاچیان زیادی را به خود جذب می كند.
شتر دوانی از رقابت های پرطرفدار و محبوب مردم سیستان و بلوچستان به ویژه عشایر این استان است به طوری كه آنان در مناسبت های مختلف اقدام به برگزاری این رقابت ها می كنند.
بی شك وجود ظرفیتی به بزرگی 50 درصد جمعیت كل شترهای كشور در سیستان و بلوچستان یك فرصت مطلوب است كه می توان با برنامه ریزیهای دقیق و مشخص از آن به بهترین شكل استفاده كرد.
7311 / 6081