گردشگری فرهنگی و توسعه فرهنگی دو بخش مجزا و در عین حال نزدیك به یكدیگرند كه موزه ها به عنوان قویترین بخش و نشانه حامل فرهنگ گذشته در تحقق مثبت این دو بخش قدرت نقش آفرینی بالایی دارد.
در میان انواع گردشگران، هستند افرادی كه تاریخ را از دریچه فرهنگ مورد توجه قرار می دهند و این گروه گردشگران فرهنگی نام می گیرند.
به عقیده كارشناسان و صاحبنظران، گردشگری فرهنگی میتواند دریچههای نوینی از شناخت و توسعه و پایدار را برای جوامع به همراه داشته باشد.
اگر فرهنگ را دستاورد انسان در گذر زمان و میراث هر جامعه بدانیم توسعه فرهنگی را می توان درك ریشه ها، كشف هویت و دریافت استمرار تاریخی تعریف كرد.
توسعه فرهنگی جامعه امروز را با میراث گذشته پیوند می دهد و این پیوند و وحدت موجب اعتماد به نفس، قدرت و احترام نسبت به زبان، هنر و سایر عناصر فرهنگی جامعه می شود و حركت به سوی آینده را قدرتمندتر و پربارتر می كند.
توسعه فرهنگی به تنهایی اتفاق نمی افتد بلكه وجود ساختاری مستحكم برای معرفی و نشان دادن نشانه های گذشته با تدبیر و ظرافت در برابر نسل جوان را می طلبد.
در این بین معرفی این فرهنگ و تاریخ به گردشگران و توسعه گردشگری فرهنگی نیز به خوبی محقق می شود و از این زاویه انواع موزه ها، بناها، آثار تاریخی و كتابخانه ها می توانند نقش تاثیرگذار و اجتناب ناپذیری را در توسعه فرهنگی و توسعه گردشگری فرهنگی به نمایش بگذارند.
معاون میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی در همین مورد به خبرنگار ایرنا گفت: موزه ها به عنوان نماد بخشی از آیین، فرهنگ، تمدن و سنتها در یك منطقه و كشور در حقیقت آیینه تمام نمایی از هویت هستند.
محمد ركنی افزود: امروزه گردشگران و علاقه مندان به تاریخ و فرهنگ به موزه ها به عنوان مهمترین مجموعه های نمایش دهنده مستندات تاریخی و فرهنگی اقوام نگاه می كنند و وجود موزه های غنی و دارای اقلام تاریخی و فرهنگی از اهمیت بالایی برای جذب این دسته از گردشگران برخوردار است.
وی ادامه داد: در حوزه گردشگری فرهنگی در حقیقت موزه ها و مجموعه های فرهنگی و تاریخی بخشهای مهمی هستند كه وجود آنان الزامی برای معرفی هرچه بهتر و مفیدتر هویت و اجداد ما است.
او با اشاره به غنای فرهنگی و تاریخی موزه ها در خراسان رضوی گفت: موزه های این خطه به لحاظ كیفی و كمی از جایگاه خوبی در كشور برخوردار است و خوشبختانه میزان رضایتمندی گردشگران و بازدیدكنندگان آنها نیز بسیار زیاد است.
معاون میراث فرهنگی خراسان رضوی در خصوص تاثیر موزه ها بر افزایش ماندگاری گردشگران نیز گفت: بازدید از موزه های موجود در مناطق مختلف ذهن كنجكاو گردشگر در خصوص پاسخ به پرسشهای مطرح شده در اثر بازدید از موزه های تاریخی، تخصصی را فعال می كند و همین امر وی را به سمت گردشگری هوشمندانه از آثار، بناها و اماكن گردشگری و تاریخی سوق می دهد.
وی اظهار كرد: بخشی از گردشگران به شرط فراهم بودن امكانات لازم برای دریافت اطلاعات كامل و صحیح از منطقه زمان بیشتری را صرف می كنند و همین امر موجب افزایش ماندگاری آنان می شود.
ركنی ادامه داد: در كشورهای كمتر توسعه یافته موزه ها به عنوان یك ضرورت شناخته نمی شوند، كمبود اعتبارات لازم در این زمینه، فقدان نیروهای تخصصی در موزه ها اعم از موزه دار و راهنمای موزه و به روزرسانی نشدن طرح محتوایی موزه ها با توجه به شرایط زمانی از جمله مشكلاتی است كه در كشورهای در حال توسعه از جمله ایران قابل مشاهده است.
وی گفت: این در حالی است كه فعالیت 54 موزه خصوصی و دولتی در خراسان رضوی جایگاه خوبی را در عرصه موزه داری در سطح كشور به این استان داده است.
او افزود: از این تعداد در مجموع 20 موزه در خراسان رضوی زیر پوشش و تحت نظر اداره كل میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری قرار دارد.
معاون اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی گفت: 14 موزه از این تعداد را موزه های مردم شناسی تشكیل می دهد كه به دلیل به نمایش گذاشتن زندگی و فرهنگ كار و فعالیت در دوره های تاریخی مختلف و نیز به تفكیك هر منطقه می تواند اطلاعات فراوانی را به بازدیدكنندگان ارائه دهد.
وی افزود: این موزه ها به بهترین شكل ممكن سبك زندگی و فعالیت مردم بومی را در جای جای استان نشان می دهد، این ویژگیها موجب جذابیت فراوان برای گردشگران و نیز نسل جوان شده است.
ركنی با اشاره به فعالیت پنج موزه تخصصی در خراسان رضوی ادامه داد: این موزه ها شامل آرامگاه فردوسی، آرامگاه نادری، موزه بزرگ خراسان، موزه باستانشناسی گناباد و موزه نجوم نیشابور هستند كه هر كدام در جایگاه خود با توجه به خدمات، اطلاعات و آگاهیهایی كه به بازدیدگنندگان ارائه می دهد دارای جذابیتهای فراوانی هستند.
وی بیان كرد: در كنار همه موزه های یاد شده در استان تنها سایت موزه خراسان نیز به نام 'سایت موزه بندیان درگز' با توجه به وجود آثار و بخشهای تاریخی كشف شده از زیرزمین با قدمت افزون بر هزار و 500 سال از جاذبه ها و معرفهای مهم تاریخ و تمدن تاریخ سرزمین كهن خراسان است.
ركنی گفت: علاوه بر موزه های زیر پوشش و نظارت سازمان میراث فرهنگی 34 موزه دیگر نیز موزه های مجموعه داران خصوصی و موزه های هستند كه توسط دستگاههای دولتی و مجموعه هایی مانند آستان قدس رضوی، اداره كل اوقاف و امور خیریه، بنیاد شهید و امور ایثارگران، آموزش و پرورش و دیگر ارگانها آماده سازی شده است.
وی افزود: موزه ها علاوه بر تاثیرگذاری و اهمیتی كه برای گردشگران فرهنگی و افكار عمومی دنیا به واسطه معرفی فرهنگ، تاریخ و تمدن ایرانی دارد در هویت بخشی و توسعه فرهنگی نسل نو و جوان نیز تاثیرگذاری فراوانی دارند.
او ادامه داد: سالانه افزون بر 25 میلیون گردشگر وارد كلانشهر مشهد می شوند و بخش زیادی از این گردشگران از مجموعه ها و آثار تاریخی بازدید می كنند.
وی گفت: هر گردشگر در بازدید از این مجموعه ها بگونه ای از تاریخ و هویت ایرانی بهره می برد و این امر در گردشگران خارجی به دلیل جذابیتهای ایران برای خارجیان پررنگتر و ماندگارتر است.
7496/1858
مشهد-ایرنا- موزه ها به عنوان معرف بخش كوچكی از تاریخ، ادب، فرهنگ و هویت هر ملت در توسعه فرهنگی و گردشگری تاثیرگذار و مورد توجه هستند.