«نقش و جایگاه بندر ترانزیتی چابهار بر اقتصاد منطقه» در میزگرد ایرنا

به گزارش ایرنا، «مسافر قوقندی» سخنگوی وزارت صنایع و تجارت، «استاد مسعود» اقتصاددان برجسته دانشگاه كابل و «صیام پسرلی» رئیس كمیته روابط بین الملل اتاق تجارت و صنایع افغانستان روز یكشنبه میهمانان میزگرد ایرنا در كابل با موضوع «نقش و جایگاه بندر ترانزیتی چابهار در اقتصاد منطقه» بودند.
** صادرات افغانستان به هند با امضای توافق نامه چابهار دو برابر می شود
سخنگوی وزارت تجارت و صنایع افغانستان در این میزگرد با تشریح تلاش های دولت افغانستان از سال 1383 خورشیدی برای استفاده از بندر چابهار گفت كه كاهش هزینه ها در استفاده از این بندر نسبت به بندر كراچی پاكستان برای بازرگانان كشورمان كه 30 درصد مردم آن زیر خط فقر زندگی می كنند، بسیار مهم است.
وی گفت این كاهش هزینه ها به دو دلیل عمده است. یكی اینكه مسافت بندر چابهار برای افغانستان كوتاه تر از بندر كراچی است و مساله بعدی موضوع منطقه آزاد بودن چابهار است كه بازرگانان و تجار ما از بخش عمده ای از مالیات ها و جریمه هایی كه بابت تخلیه نشدن بار كشتی ها باید بپردازند، معاف خواهند بود.
قوقندی افزود: تاجران به دنبال سود هستند و با پرداخت این هزینه ها، سود آن را از مردم دریافت می كنند و در واقع تمامی هزینه های واردات و تامین كالاها را به دوش مصرف كنندگان می اندازند و این كاهش هزینه ها، نقش مستیم در كاهش هزینه های مردم كشورمان خواهد داشت.
وی افزود كه پیش بینی های اولیه ما نشان می دهد كه پس از امضای توافق نامه استفاده از بندر ترانزیتی چابهار میان سران كشورهای افغانستان، ایران و هند، صادرات محصولات افغانستان به هندوستان تا دو برابر افزایش خواهد یافت. زیرا بازرگانان ما دیگر به بندر كراچی متكی نخواهند بود و از مشكلاتی كه در این مسیر برای آنان ایجاد می شد، خارج می شوند.
وی گفت: افغانستان در تلاش است تا رقابت سالم را در منطقه بوجود آورد و هندوستان نیز به بندر چابهار علاقه زیاد دارد. زیرا كالاهای بازرگانی هند در افغانستان و كشورهای آسیای میانه مشتری زیاد دارد و می خواهد از طریق افغانستان به آسیای میانه صادرات داشته باشد.
قوقندی در پاسخ به این طرح این مطلب كه بندر چابهار برای افغانستان جنبه یك طرفه دارد و تنها می توان كالاهای مورد نیاز را وارد كرد، اما صادراتی از افغانستان به آن بندر وجود ندارد، گفت كه برخی كالاها و یا مواد خام كه افغانستان از كشورهای دیگر وارد می كند، در ایران وجود ندارد و ما می توانیم آن را از بندر چابهار به كشور وارد كنیم. زیرا این كالاها یا مواد اولیه در ایران وجود ندارد.
**معافیت مالیاتی كالاهای صادراتی افغانستان به آمریكا و اروپا
وی گفت كه علاوه بر این، بازرگانان ایران باید تشویق شوند تا در بخش معادن افغانستان سرمایه گذاری كنند. زیرا این منابع بهتر است توسط كشور همسایه، هم زبان، هم دین و هم فرهنگ استخراج شود و از نظر اقتصادی نیز برای ما با صرفه تر خواهد بود.
قوقندی اضافه كرد كه افغانستان برای صادرات كالاهای خود به اروپا 100 درصد از پرداخت مالیات معاف است و این وضعیت برای صادرات از كشورمان به اروپا تا 80 درصد است و اگر یك كارخانه تولیدی ایران در افغانستان راه اندازی شود، از این نظر سود بیشتری نصیب هر دو كشور خواهد شد و مشكلات یك طرفه بودن واردات از بندر چابهار نیز مرتفع می شود.
**عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی بر توسعه مناسبات اثرگذار است
سخنگوی وزارت تجارت و صنایع افغانستان در پاسخ به این پرسش كه چنانچه سردی روابط اسلام آباد و كابل پایان یابد، باز هم بندر چابهار نسبت به كراچی برای افغانستان اولویت خواهد داشت، گفت كه ما بدون شك هر كشوری در دنیا به دنبال منافع اقتصادی است و ما سه هدف را در چابهار تعقیب می كنیم: مسافت كوتاه تر برای صادرات و واردات، تامین كالای ارزان و نیز تامین كالاها مطابق با استانداردها.
وی افزود: افغانسان در اخرین نشست سازمان تجارت جهانی در نایروبی توانست عضویت این سازمان را كسب كند و اكنون به سرعت پاكستان مشكلاتی را برای بازرگانان افغان ایجاد نكند، آیا باز هم بندر چابهار برای افغانستان جایگاه فعلی خود را خواهد داشت، گفت كه افغانستان و پاكستان به عضویت سازمان تجارت جهانی درآمده اند و دولت افغانستان در حال منطبق ساختن خود با قوانین سازمان تجارت جهانی است كه در اختیار كشورمان قرار گرفته است و كار بشدت روی آن جریان دارد و پس از اجرایی شدن آن، پاكستان دیگر نمی تواند از قوانین این سازمان تخطی كند.
قوقندی تصریح كرد «تمامی تسهیلاتی را كه سازمان تجارت جهانی به 163 كشور عضو این سازمان ارایه می دهد، مكلف است برای افغانستان نیز فراهم كند. بنابراین، پاكستان دیگر نخواهد توانست مشكلات و موانعی را به بازرگانان افغان تحمیل كند؛ زیرا بازرگانان می توانند آن را با اسناد و مدارك به سازمان تجارت جهانی ارائه كرده و شكایت خود را مطرح كنند.
سخنگوی وزارت تجارت و صنایع افغانستان گفت كه جمهوری اسلامی ایران و افغانستان در یك زمان درخواست عضویت خود به سازمان تجارت جهانی را ارایه كردند و افغانستان با حمایت كشورهای منطقه و جهان به عضویت این سازمان درآمد و از عضویت ایران نیز حمایت می كند و در صورت پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی، حلقه تجارت در منطقه تكمیل می شود و بر توسعه مناسبات اقتصادی اثرگذار خواهد بود.
قوقندی تاكید كرد: هر كشوری كه برای افغانستان سهولت ایجاد كند، مطابق با قوانین كشورمان سود بیشتری را از تجارت با این كشور كسب خواهد كرد و در سالهای گذشته روند ترانزیت افغانستان و ایران رو به افزایش بوده است و در سفر «محمد رضا نعمت زاده» وزیر صنایع ایران به افغانستان نیز از وی خواسته شد تا سهولت های بیشتری را بندر چابهار ایجاد كرده و اطلس های بین المللی را در ارتباط با چابهار منتشر كند تا خطوط بین المللی مرتبط با این بندر شناخته و به یك بندر بین المللی تبدیل شود.
**هند سال ها در انتظار رساندن كالاهای خود به آسیای میانه بوده است
«استاد مسعود» از صاحب نظران اقتصادی برجسته افغانستان در این میزگرد در باره اهمیت استفاده از بندر چابهار گفت كه با افتتاح عملی طرح های توسعه در «بندر چابهار» و امضای توافق نامه میان افغانستان، ایران و هند، رونق اقتصادی در افغانستان و منطقه به وجود خواهد آمد، اما در این میان هندوستان بیشترین بهره را از این بندر خواهد برد.
وی اضافه كرد كه چابهار كشورهای آسیای جنوبی را از طریق افغانستان به كشورهای آسیای میانه وصل می كند و هندوستان سالها در انتظار رساندن اموال بازرگانی خود به آسیای میانه و روسیه از طریق افغانستان می باشد.
این استاد دانشگاه و كارشناس مسائل اقتصادی تاكید كرد كه بندر چابهار را نباید بدیلی برای بندر كراچی پاكستان به حساب آورد، بلكه باید به عنوان متمم و تكمیل كننده آن بندر در منطقه دانست. زیرا این بندر علاوه بر اهمیت اقتصادی، از نظر سیاسی و اجتماعی هم مهم است و گره گشای این عرصه ها و نقطه وصل كشورهای منطقه است.
به باور استاد دانشگاه كابل آغاز بكار بندر چابهار رقابت سالم اقتصادی را بوجود می آورد و ظرفیت های كلان اقتصادی را در منطقه بوجود خواهد آورد.
مسعود گفت كه اكنون بندر چابهار در حال بهره برداری قرار گرفته و كشورهای ایران و هندوستان در آن سرمایه گذاری كرده و می كنند افغانستان نیز باید سهم خود را ادا كند.
وی گفت كه افغانستان باید به 5 مورد در داخل این كشور توجه جدی كند دولت داری خوب و عاری از فساد، تامین امنیت این شاهراه و خط آهن كه قرار است از چابهار به افغانستان و آسیای میانه وصل شود، ساخت زیربنا های خوب برای این بزرگراه و تغیر فرهنگ منازعه برای حمایت از روند همگرایی و وصل این كشور ها و تشویق بیشتر كشورهای منطقه برای استفاده بیشتر از این بندر می باشد.
وی در اخیر تاكید كرد كه افتتاح چابهار درهای تجارت منطقه و جهان را به روی افغانستان باز می كند و افغانستان می تواند گذرگاه خوبی برای كشورهای آسیای میانه و روسیه از این طریق باشد.
** كشورهای آسیای میانه باید در چابهار سرمایه گذاری كنند
سخنگوی اتاق تجارت و صنایع افغانستان نیز در میزگرد ایرنا، اهمیت بندر چابهار را برای افغانستان و منطقه فوق العاده دانست و گفت كه بندر چابهار یك منطقه ارزان و مفید برای افغانستان، هند، ایران و كشورهای منطقه است و راه بازرگانان افغانستان را حدود 700 تا 800 نسبت به بندر كراچی پاكستان كوتاه تر می كند.
وی، در باره اهمیت بندر ترانزیتی چابهار برای منطقه گفت كه آن جیزی كه به این بندر اهمیت می دهد جایگاه آن در منطقه است. افغانستان می تواند از این بندر كالاهای خود را به هند صادر و كالاهای هندی را وارد كشور كند و از طرف دیگر افغانستان و هندوستان می توانند كالاهای هندی را به كشورهای آسیای میانه صادر كنند. زیرا هند بازار خوبی برای كالاها و محصولات تولیدی افغانستان به ویژه میوه و سبزیجات كشورمان است.
«صیام پسرلی» توضیح داد كه افغانستان یك قرار داد ترانزیتی و تجارتی به نام «اپتا» با پاكستان دارد كه براساس آن، افغانستان نمی تواند از بندر «واگه» كه بین كشورهای هند و پاكستان واقع شده است، واردات داشته باشد و استفاده یك طرفه آن، سودی برای افغانستان نخواهد داشت. بندر چابهار می تواند بدیل خوبی برای واردات و صادرات كالاهای افغانستان باشد. در گذشته افغانستان بطور كامل به بندر كراچی متكی بود.
سخنگوی اتاق تجارت افغانستان افزود: افغانستان می تواند اموال تجاری خود را از بندر «واگه» به هندوستان برساند، اما پاكستان اجازه نمی دهد كه اموال هندی به افغانستان وارد شود یا به كشورهای آسیای میانه انتقال یابد. ما از طریق بندر چابهار می توانیم این كار را انجام دهیم و ایران هیچ مانعی برای بازرگانان ما بوجود نمی آورد، اما پاكستان برای بازرگانان افغان مشكلاتی ایجاد می كند.
** نگاه مثبت مردم افغانستان به كالاهای ایرانی در مقایسه با كالاهای چینی و هندی
وی به بسته شدن مرز تورخم میان افغانستان و پاكستان اشاره كرد و گفت كه حدود دو هفته قبل هنگامی كه پاكستان كامیون های پر از میوه و سبزیجات افغان ها را چند روز متوقف كرد و اجازه تردد به آنان نداد، میلیون ها دلار به بازرگانان و باغداران ما آسیب زد و بندر چابهار این مشكلات را برای افغانستان نخواهد داشت.
وی با اظهار این مطلب كه كیفیت كالاهای ایرانی نیز در مقایسه با اجناس پاكستانی مناسب تر است، افزود: حدود ماه پیش حدود 200 بازرگان ایرانی در افغانستان یك نمایشگاه اختصاصی برگزار كردند و در آنجا ظرفیت های چابهار تشریح شد و با توجه به ذهنیت خوبی كه در مردم افغانستان برای خرید كالاها و محصولات ایرانی در مقایسه با محصولات پاكستاین و چینی وجود دارد، چابهار برای كشورمان فوق العاده اهمیت دارد.
وی به مصداقی در این زمینه اشاره كرد و گفت كه یكی از بازرگانان افغانستان در سفر به ایران از یك شركت ایرانی خواسته بود تا كالاهائی را با قیمت پائین تر مطابق با ویژگی هائی كه خود خواسته برای وی تولید كند، اما شركت ایرانی نپذیرفته بود و گفته بود كه ما نمی توانیم اموال خود را بدنام كنیم. در صورتی كه در پاكستان این طور نیست. هر بازرگان به خواست خود اموال مورد ضرورت را در شركت های پاكستانی سفارش می دهد و با كیفیت پائین تولید می كند.
سخنگوی اتاق تجارت افغانستان در عین حال گفت كه برای اینكه بندر چابهار به یك بندر بین المللی تبدیل شود، باید سرمایه گذاری بیشتری در این بندر صورت بگیرد و به نظر می رسد هند قصد دارد علاوه بر سرمایه گذاری 85 میلیون دلاری، به میزان 200 تا 500 میلیون دلار دیگر در این بندر سرمایه گذاری كند.
وی گفت: چین و هند رقیب اقتصادی یكدیگر در جهان هستند و چین می خواهد در بندر «گوادر» پاكستان یك سرمایه گذاری 40 میلیارد دلاری انجام دهد و به همین خاطر هند برای رقابت با چین و نیز رقابت دیرینه با پاكستان، تصمیم به توسعه سرمایه گذاری در چابهار گرفته است و با فعال شدن چابهار علاوه بر توسعه مناسبات اقتصادی منطقه، وضعیت اقتصادی سیستان و بلوچستان نیز بهبود خواهد یافت.
وی با تصریح این مطلب كه دولت افغانستان نمی تواند در چابهار سرمایه گذاری كند، ابراز امیدواری كرد كه با سرمایه گذاری دولت های هند و ایران و بخش خصوصی هر سه كشور، چابهار بزودی به یك بندر بین المللی تبدیل شود تا تمامی بازرگانان افغان بتوانند از آن استفاده بهینه كنند، اما به گفته وی كشورهای آسیای میانه هم از بندر چابهار بهره خواهند برد و باید آنان نیز برای سرمایه گذاری در این منطقه ورود كنند.
**هند سال ها در انتظار رساندن كالاهای خود به آسیای میانه بوده است
«استاد مسعود» از صاحب نظران اقتصادی برجسته افغانستان در این میزگرد در باره اهمیت استفاده از بندر چابهار گفت كه با افتتاح عملی طرح های توسعه در «بندر چابهار» و امضای توافق نامه میان افغانستان، ایران و هند، رونق اقتصادی در افغانستان و منطقه به وجود خواهد آمد، اما در این میان هندوستان بیشترین بهره را از این بندر خواهد برد.
وی اضافه كرد كه چابهار كشورهای آسیای جنوبی را از طریق افغانستان به كشورهای آسیای میانه وصل می كند و هندوستان سالها در انتظار رساندن اموال بازرگانی خود به آسیای میانه و روسیه از طریق افغانستان می باشد.
این استاد دانشگاه و كارشناس مسائل اقتصادی تاكید كرد كه بندر چابهار را نباید بدیلی برای بندر كراچی پاكستان به حساب آورد، بلكه باید به عنوان متمم و تكمیل كننده آن بندر در منطقه دانست. زیرا این بندر علاوه بر اهمیت اقتصادی، از نظر سیاسی و اجتماعی هم مهم است و گره گشای این عرصه ها و نقطه وصل كشورهای منطقه است.
به باور استاد دانشگاه كابل آغاز بكار بندر چابهار رقابت سالم اقتصادی را بوجود می آورد و ظرفیت های كلان اقتصادی را در منطقه بوجود خواهد آورد.
مسعود گفت كه اكنون بندر چابهار در حال بهره برداری قرار گرفته و كشورهای ایران و هندوستان در آن سرمایه گذاری كرده و می كنند افغانستان نیز باید سهم خود را ادا كند.
وی گفت كه افغانستان باید به 5 مورد در داخل این كشور توجه جدی كند دولت داری خوب و عاری از فساد، تامین امنیت این شاهراه و خط آهن كه قرار است از چابهار به افغانستان و آسیای میانه وصل شود، ساخت زیربنا های خوب برای این بزرگراه و تغیر فرهنگ منازعه برای حمایت از روند همگرایی و وصل این كشور ها و تشویق بیشتر كشورهای منطقه برای استفاده بیشتر از این بندر می باشد.
وی در آخر تاكید كرد كه افتتاح چابهار درهای تجارت منطقه و جهان را به روی افغانستان باز می كند و افغانستان می تواند گذرگاه خوبی برای كشورهای آسیای میانه و روسیه از این طریق باشد.
آساق*291*1610**1565