افزایش 1.5 برابری شوری آب خلیج فارس نسبت به 20 سال گذشته/خواص درمانی آبسنگ ها

به گزارش خبرنگار علمی ایرنا، پروین فرشچی روز دوشنبه در نشست خبری افزود:منشا این افزایش شوری، آب شیرین كن ها و فعالیت های انسانی است كه باید كنترل شوند.
وی اظهار كرد:همچنین دمای آب خلیج فارس در 17 سال گذشته 2 درجه افزایش داشته است.
وی با اشاره به آلودگی خلیج فارس گفت: این كه گفته می شود خلیج فارس 47 برابر دریاهای دیگر آلودگی دارد حرفی غیر علمی است چون آلودگی های خلیج فارس كانونی است. به عنوان مثال ماهشهر آلودگی بالایی دارد اما بخش دیگری از دریا سالم است بنابراین نمی توان آن را به كل خلیج فارس تعمیم داد، یا در برخی مناطق آلودگی فلزات سنگین بسیار بالا است.
فرشچی ادامه داد: به علت فعالیت های انسانی و برخی آلودگی ها، بسیاری از آبسنگ های مرجانی را از دست داده ایم كه این مساله باعث شده گونه ای مانند طوطیا ماهی افزایش یابد كه به مرجان ها آسیب وارد كند.
معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: پنج هزار و 800 كیلومتر ساحل به اضافه 3 محدوده دریایی بزرگ شامل خلیج فارس، دریای عمان و دریای خزر و 18 ارگان مرتبط به دریا در كشور وجود دارد كه معاونت دریایی سازمان محیط زیست با این حجم كار ومحدودیت زیرساخت ها و نیروی انسانی پاسخگوی مسائل دریایی كشوری مانند ایران نیست.
وی تاكید كرد: در بسیاری از كشورها زمانی كه یك محدوده دریایی هم دارند ساز و كار گسترده ای حتی در سطح وزارتخانه تاسیس كرده اند.
وی در ادامه به توسعه دریا محور در كشور اشاره كرد و گفت: مساله توسعه دریا محور چند سال است كه در كشور مطرح شده و رهبر معظم انقلاب نیز بر این موضوع در راستای مقابله با دریاخواری تاكید دارند بنابراین این توسعه باید مدنظر قرار گیرد.
فرشچی گفت: در برنامه ششم توسعه دیده شده كه 70 درصد از توسعه كشور با وجود ایجاد 30 تا 32 صنعت جدید در سواحل و استان های ساحلی صورت گیرد.
فرشچی تاكید كرد با توجه به این توسعه باید زیرساخت های گسترده ای در كشور ایجاد شود تا جوابگوی نیاز این صنایع باشیم.
وی گفت: 90 درصد تجارت دنیا از طریق حمل و نقل دریایی انجام كه 70 درصد ارزش تجاری را شامل می شود این در حالی است كه سهم تولید دریایی از كل تولید در كشور 1 درصد است.
وی گفت:‌ 30 درصد از مرزهای كشور دریایی است كه 93 درصد واردات و صادرات از همین مرزها انجام می شود كه با توجه به اهمیت بخش دریایی و تقویت آن یكی از فعالیت های معاونت محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست معرفی تشكل های دریایی است كه می تواند در توسعه دریا محور بسیار موثر و تاثیر گذار باشد.
معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: قرار گرفتن خلیج فارس در كانون ذخیرگاه اصلی انرژی جهان و منطقه ژئوپلتیك خاورمیانه آن را به منطقه ای حساس و قابل توجه تبدیل كرده است از این رو حفاظت از این عرصه دریایی ارزشمند نیازمند همكاری تمام نهادها و ارگان های مرتبط با دریا است.
فرشچی گفت: از 88 جزیره در خلیج فارس حدود 55 جزیره یعنی 62.5 درصد متعلق به ایران است كه مدیریت این جزایر از اهمیت زیادی برخوردار است كه متاسفانه چندی پیش منطقه آزاد پیشنهاد داد كه این جزایر تحت مدیریت آن ها قرار گیرد كه اگر مورد موافقت قرار گیرد مسئولیت سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص این جزایر مشكل خواهد شد كه این مسئله موجب نگرانی سازمان محیط زیست شده است.
وی گفت: خلیج فارس و دریای عمان، دریایی نیمه بسته اند از این رو حفاظت از آنها از اهمیت زیادی برخوردار هستند زیرا اگر دریایی باز بودند امكان خودپالایی وجود داشت بنابراین به علت بسته بودن میران شوری و دما در آن افزایش یافته است.
فرشچی افزود: به دلیل حساسیت های منطقه در سال 2008 سازمان بین المللی دریایی، خلیج فارس و دریای عمان را منطقه ویژه معرفی كرد كه بر این اساس باید ملاحظات زیست محیطی با دقت بیشتری در این مناطق رعایت شود.
وی ادامه داد: خلیج فارس و دریای عمان به علت موقعیت خاصی كه دارند زیستگاه ها و تنوع زیستی زیادی را در خود جای داده اند در حالی كه در هیچ كشوری چنین تنوعی در یكجا جمع نشده است.

*** درمان سرطان و ایدز با آبسنگ های مرجانی
معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: بیش از 50 گونه آبسنگ های مرجانی در خلیج فارس و دریای عمان وجود دارد كه بررسی ها نشان می دهد برخی از آنها دارای ارزش دارویی به ویژه در درمان سرطان و ایدز هستند.
وی افزود: چند سال گذشته كشور كانادا درخواست كرد تا در این زمینه بر روی آبسنگ های مرجانی كار تحقیقاتی انجام دهد اما اكنون سازوكار این موضوع در كشور فراهم نیست زیرا نیاز به اعتبار دارد.
به گفته وی ، همچنین 7 گونه لاك پشت دریایی در دنیا وجود دارد كه 5 گونه آن در خلیج فارس و دریای عمان زیست می كند، 17 گونه علف دریایی، 13 گونه نهنگ، 450 گونه ماهی، 5 تا 7 گونه دلفین و 100 گونه پرنده آبزی و كنار آبزی در این دو پهنه آبی وجود دارد.
فرشچی اظهار كرد: سالانه با حدود 2 تا 3 لاشه نهنگ یا دلفین در سواحل مواجه می شویم كه باید جدی گرفته شود، همچنین شكوفایی جلبكی 9 برابر و مرگ و میر ماهیان 5 برابر افزایش یافته است ، در واقع دریافت گزارش شكوفایی جلبكی ماهانه شده است در حالی كه تا چند سال گذشته شاید سالانه شاهد بروز این پدیده بودیم كه علت آن غنی شدن آب به دلیل ورود فاضلاب و پساب است.

*** ورود 1/2 میلیون بشكه نفت به خلیج فارس و دریای عمان
فرشچی گفت: بر اساس تخمین راپمی سالانه حدود 1/2 میلیون شبكه نفت به علت نشت های طبیعی، حمل و نقل، تصادفات و قاچاق وارد در خلیج فارس و دریای عمان می شود كه تهدیدی برای این پهنه است.

*** ریزگردها
وی ادامه داد: بروز پدیده ریزگرد یكی دیگر از مشكلات بخش دریایی كشور به ویژه در خلیج فارس و دریای عمان است، ریزگردها همیشه بوده اما در چند سال اخیر بسیار افزایش یافته است كه با نشستن بر روی آبهای دریایی كشور موجب كدر شدن آب و در نتیجه سفید شدگی مرجان ها می شود.
معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: همچنین موجب میشود تا اكسیژن كمتری به لایه های زیرین آب برسد در نتیجه موجب تلف شدن ماهیان و مهاجرت آنها از منطقه می شود.

*** علل مهم چالش های محیط زیستی خلیج فارس و دریای عمان
فرشچی گفت: صید بی رویه، عدم نظارت بر فعالیت های صیادی، ترال كشی، عدم نظارت اصولی بر سكوهای صیادی، مدیریت نادرست پساب های مزارع پرورش ماهی، ورود گونه های غیر بومی با آب توازن كشتی ها، تخریب سواحل و جزایر و نابودی زیستگاه های ساحلی برخی از علل چالش های محیط زیستی این منطقه است.

*** مجوزی برای پرورش ماهی در قفس صادر نشده است
وی افزود: در حال حاضر تقاضای پرورش ماهی در قفس بسیار زیاد شده است در حالی كه بدون مدیریت صحیح اجرای این كار ممكن نیست زیرا اگر درست مدیریت نشود به محیط زیست دریایی آسیب وارد می كند به عنوان مثال نوع قفس و غذادهی ماهیان بسیار مهم است زیرا اگر غذا در قفس باقی بماند موجب غنی شدن آن و بروز بیشتر پدیده شكوفایی جلبكی می شود.
فرشچی ادامه داد: سازمان شیلات اعلام كرده است در برنامه ششم توسعه سالانه 200 میلیون تن ماهی در قفس را پرورش خواهد داد كه این میزان حجم قطعا به نظارت دقیق و مداوم نیاز دارد، البته جانمایی قفس ها بسیار مهم است و تاكنون سازمان محیط زیست مجوزی برای این كار صادر نكرده است.
وی افزود: البته در دریای عمان و خزر به صورت پایلوت پرورش در قفس انجام میشود كه قرار است سازمان شیلات نتیجه آنرا به سازمان محیط زیست اعلام كند.

*** عدم مدیریت پسماندهای پلاستیكی
معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: مساله پسماندهای دریایی به ویژه پلاستیك ها یكی از مشكلات جدی برای محدوده های آبی كشور است زیرا آبزیان پلاستیك ها را به عنوان غذا می خورند كه مشكلاتی را برای آنها به همراه می آورد كه باید مدیریت شود.

*** عدم تعیین حدود مرز ساحلی
فرشچی افزود: عدم تعیین حدود مرزهای ساحلی و عدم آزاد سازی 60 متر حریم دریا در شهرهای ساحلی، استحصال ساحل و استقرار مناطق تجاری حتی در جزایر نواحی ساحلی بدون مطالعات جامع از دیگر مشكلات این بخش است.
وی گفت: پیش بینی می شود تا سال 2030 حدود 4 درجه دمای كشور افزایش یابد كه می تواند بر روی نوسانات آب دریاها تاثیر بگذارد از این رو تغییرات آب و هوایی یكی دیگر از مشكلات بخش دریایی كشور است.

*** دلسردی برای تهیه شناسامه جزایر كشور
وی گفت: قرار بود برای 55 جزیره ایرانی خلیج فارس شناسامه تهیه كنیم اما اگر با پیشنهاد منطقه آزاد مبنی بر مدیریت آنها بر جزایر موافقت شود دیگر انگیزه ای برای این كار باقی نمی ماند زیرا عملا جزایر از نظارت سازمان محیط زیست بیرون می روند.

*** خشك شدن خلیج گرگان به علت نوسانات آب خزر
معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست اظهار كرد: سالانه شاهد نوسان آب در خزر بین 19تا 25 سانتیمتر هستیم كه این كاهش تراز آب می تواند صدمات زیادی برای اكوسیستم به همراه داشته باشد كه یك نمونه آن خشك شدن خلیج گرگان است.
وی گفت: نوسانات آب خزر همیشه بوده اما بین 3 تا 5 سانتمیتر، اما اكنون شاهد كاهش 19 تا 25 سانتیمتری هستیم.

*** پهنه بندی سواحل الزامی است
فرشچی اظهار كرد: در سواحل توسعه به شدت در حال شكل گیری است از این رو برای مدیریت آن نیازمند پهنه بندی فضایی هستیم تا بر اساس آن گنجایش سواحل و جانمایی صنایع مشخص شود كه با توجه به اهمیت منطقه مكران این پهنه بندی برای ان منطقه تهیه شده است.
وی تاكید كرد: این پهنه بندی باید برای تمام سواحل انجام شود ، مثلا اگر برای سواحل خرمشهر، ماهشهر و با عسلویه این پهنه بندی وجود داشت شاید با مشكلاتی كه اكنون با آن مواجه هستیم، درگیر نبودیم.

*** افزایش بنادر كشور در هاله ای از ابهام
فرشچی گفت: ایران در صنعت كشتی سازی جایگاهی در دنیا ندارد اما با این وجود 16 بندر در كشور وجود دارد كه قرار است 26 بندر دیگر به آن اضافه شود، آیا كشور به این همه بندر نیاز دارد و یا آیا این بنادر مطالعات زیست محیطی دارند؟
علمی ** 9014 ** 9314**1440