به گزارش ایرنا، استعفای روز گذشته نماینده اتحادیه اروپا در تركیه ، نامه رئیس جمهور و نخست وزیر تركیه به همتایان روسی خود ، گلایه های آنكارا از سیاستهای دوستانه واشنگتن با كردهای سوریه ، اختلافات تركیه با عراق ، سوریه و مصر و دهها مورد دیگر نشان می دهد كه تركیه در تنظیم و هماهنگی سیاستهای داخلی با سیاست خارجی خود در تضاد و سرگردانی قرار دارد.
دولت تركیه كه از حدود یك سال پیش سیاست سركوب مخالفان كرد (پ.ك.ك) ، سركوب هواداران جماعت نور و اعمال فشار به غیر خودیها برای جلب آرای ملی گرایان ترك و محافظه كاران هوادار حزب حاكم عدالت و توسعه را پیشه كرده است در داخل با اقشار مختلف از علویها تا كردها ، لائیكها و دیگر اقلیتهای قومی و مذهبی رو به رو شده و با اعتراض هایی از خارج مواجه شده است.
روز گذشته (سه شنبه) هانسیورگ هابر، نماینده اتحادیه اروپا در تركیه در اعتراض به سیاستهای آنكارا از سمت خود استعفا كرد.
تركیه در چند ماه گذشته با انتقادهای تند اتحادیه اروپا و آلمان در باره نقض آزادی بیان رو به رو بوده است.
«رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری تركیه اخیرا ، اتحادیه اروپا را تهدید كرده بود كه اگر هر چه سریعتر روادید شنگن را برای اتباع تركیه لغو نكند، مجلس تركیه قوانین مربوط به توافق مهاجرتی را تصویب نخواهد كرد.
«یان كلود یونكر» رییس كمیسیون اروپایی درپاسخ به اردوغان با بیان اینكه تهدیدهای تركیه درمورد اروپا كارساز نخواهد بود، گفت: اگر تركیه می‌خواهد شهروندانش از سفر بدون روادید به اروپا برخوردار شوند، باید به هر72 شرط توافق شده، عمل كند.
وی با تاكید بر اینكه انتظار ما این است كه تركیه به تعهدات خود عمل كند، تصریح كرد : تهدید كردن بهترین ابزار دیپلماتیك نیست.
تركیه در سیاست خارجی با اتحادیه اروپا روند همگرایی برای عضویت در آن اتحادیه را پی می گیرد و در داخل كشور نیز در سیاست داخلی اعلام می كند كه هرگز قانون مبارزه با تروریسم را ( اتحادیه اروپا این قانون را مغایر با آزادیهای فردی و آزادی بیان می داند و خواهان اصلاح آن است) تغییر نخواهد داد.
بینالی یلدریم نخست وزیر تركیه روز گذشته (سه شنبه) بار دیگر بر موضع آنكارا مبنی بر عدم تغییر قوانین مبارزه با تروریسم تاكید كرد.
وی در سخنانی تاكید كرد: تركیه هرگز قوانین مقابله با تروریسم را تغییر نخواهد داد، حتی اگر این مساله به معنای فروپاشی قرارداد با اتحادیه اروپا برای دستیابی به سفر بدون ویزا برای شهروندان تركیه به اروپا باشد.
بن بست سیاست خارجی تركیه در قبال روسیه نیز ارتباط نزدیك با سیاستهای داخلی این كشور دارد ، تركیه كه سالهاست از معارضان سوری و مخالفان بشار اسد حمایت كرده و در سیاست داخلی مرتبا خواهان بركناری بشار اسد شده و روسیه را عامل بقای دولت بشار اسد دانسته و در داخل آن كشور را به آنچه از آن جنایات دولت دمشق یاد كرده متهم می كند و ساقط كردن جنگنده روسی را حق خود می داند در سیاست خارجی با ارسال نامه هایی روز ملی روسیه را تبریك می گوید.
همكاری آمریكا با حزب كردی اتحاد دموكراتیك سوریه (پ.ی.د) در مقابله با گروه تروریستی داعش در شمال سوریه نیز از دیگر نمونه ها در این باره است.
تركیه در سیاست خارجی متحد آمریكا در پیمان آتلانتیك شمالی (ناتو ) است ولی در داخل در ارتباط با فعالیتهای پ.ك. ك آن كشور را حامی تروریستها معرفی می كند.
همكاری آمریكا با حزب كردی اتحاد دموكراتیك سوریه (پ.ی.د) در مقابله با گروه تروریستی داعش در شمال سوریه نیز در همین دوره موجب بروز اختلاف میان آنكارا و واشنگتن و موجب سردی در مناسبات تركیه با آمریكا شد ، چرا كه تركیه مدعی است «پ.ی.د» یك سازمان تروریستی شاخه «پ.ك.ك» است و آمریكا حاضر نیست « پ.ی.د» را به عنوان سازمان تروریستی بشناسد.
بمبارانهای پی در پی شمال عراق به رغم اعتراضای دولت بغداد ، ارتباط با اقلیم كردستان عراق با دور زدن بغداد و تضاد در مناسبات با مصر و اعلام اینكه تركیه هنوز محمد مرسی را رئیس جمهور مشروع مصر می شناسند نیز از دیگر تضادها در این باره می باشد.
شاید بتوان ادعا كرد كه تركیه در سیاست خارجی خود به استثنای اختلاف نظر در مورد تحولات سوریه تنها با ایران توانسته است به مناسبات دوستانه و حسن همجواری ادامه دهد.
ناظران سیاسی عقیده دارند بلند پروازی تركیه و رویای احیای امپراتوری عثمانی در پنج سال گذشته به ویژه پس از آغاز بحران در سوریه٬ تركیه را به سمت اشتباهات فاحشی سوق داد و آنكارا را به پایان دوره طلایی خود نزدیكتر كرد.
این سیاست از یك سو موجب ناخشنودی كشورهای همسایه شد و از سوی دیگر با ناخشنودی غرب رو به رو گردید چرا كه غرب هرگز حاضر نبود كه تركیه از محدوده تعیین شده در نقشی كه بر عهده داشت٬ فراتر برود.
اختلافات تركیه با روسیه در مورد بحران سوریه و ساقط شدن جنگنده روسیه توسط ارتش تركیه نیز موجب تشدید تنش میان روسیه و تركیه شد و خیال تركیه در باره عضویت در شانگهای نیز نقش بر آب شد.
«یاشار یاكیش»، وزیر امور خارجه اولین دوره حكومت حزب عدالت و توسعه در خصوص موقعیت تركیه در تحولات فعلی در منطقه و جهان می گوید : براساس شواهد موجود٬ می توان گفت كه روسیه یكی از بازیگران اصلی در سوریه است و این در حالی است كه دیگر نمی توان تركیه را به عنوان بازیگر اصلی در نظر گرفت. در واقع به نظر می رسد بازیگران اصلی در بحران سوریه، ایران، آمریكا و روسیه هستند و احتمال وقوع اتفاقی خارج از اراده آن ها در این كشورعربی وجود ندارد و از طرفی دیگر باید دانست كه خواسته های آن ها چندان منطبق با خواسته تركیه نیست.
سیاست های خصمانه تركیه علیه سوریه و تنش زایی تركیه در مناسبات با همسایگان و درگیر شدن با روسیه و مصر در پنج سال گذشته ٬ در سیاست داخلی تركیه نیز نقش مهمی داشته و موجب چند قطبی شدن جامعه و تشدید اختلافات دولت با كردها و علوی های این كشور شده است ٬ سه حزب مخالف تركیه نیز حاضر به همكاری با یكدیگر و با حزب حاكم نبوده و این امر نیز به روند وفاق ملی ضربه زده و مجلس تركیه قادر به تصویب و تدوین قوانین با همكاری احزاب مخالف و حزب حاكم برای رهایی جامعه از درگیری ها و مشاجرات بر سر مسائل قومی و مذهبی نمی باشد.
ناظران سیاسی عقیده دارند سیاست خارجی تركیه بر اساس واقعیت های جامعه تركیه و تركیب قومی و مذهبی این كشور در گذشته محتاطانه و تدافعی بود و شعار صلح در وطن و صلح در جهان موجب تقویت دوستی ها در داخل كشور و توسعه مناسبات با جهان خارج شده بود. ولی در سال های اخیر با تلاش دولتمردان تركیه برای رسیدن به اهداف خود از منظر برادر بزرگتر٬ این رویكرد منجر به فاصله
گرفتن همسایگان و سایر قدرت های جهانی و منطقه ای از تركیه شد.
«اولوچ اوز اولكر» از سفرای بازنشسته تركیه و دیپلمات كهنه كار این كشور عقیده دارد كه یكی از مهم ترین اشتباهات حزب حاكم عدالت و توسعه تركیه در سال های اخیر٬ پیگیری سیاست خارجی بلند پروازانه بود؛ به ویژه بیانات احمد داوداوغلو (نخست وزیر سابق) مبنی بر اینكه تركیه بازیگر اصلی منطقه است و می تواند نظم منطقه را بر پایه خواست خود تغییر بدهد با واكنشهای منفی در خارج رو به رو شد.
وی اضافه كرد: جایگاه واقعی سیاست و امكانات راهبردی تركیه با این دیدگاه همخوانی ندارد و تركیه باید با ترك اینگونه سیاست های خود بزرگ بینی و پرهیز از ادامه سیاست های كینه جویی٬ به سیاست صلح در جهان و صلح در وطن بازگردد و این واقعیت را فراموش نكند كه سیاست خارجی عرصه دوستی ها و دشمنی های دائمی نیست و تنها منافع ملی است كه معنا دارد.
به گفته وی تركیه از غرب (آمریكا و اتحادیه اروپا) فاصله گرفته، اما نتوانست جایگزین مناسبی برای آن پیدا كند . تركیه به دلیل خصومت با روسیه نیز به عضویت سازمان همكاری های شانگهای پذیرفته نشد و در حال حاضر به نوعی منزوی شده است.
خاورم ** 2010**1566
استانبول- ایرنا- تقابل سیاستهای داخلی و خارجی تركیه موجب قرار گرفتن این كشور در بن بست سیاسی در مناسبات خارجی شده است.