جدا از امتیازهای اقتصادی وامنیتی، عضویت دائم در سازمان همكاری شانگهای در شرایط كنونی كه پاكستان به اذعان بسیاری ناظران سیاسی و تحلیل گران این كشور در شرایط انزوای دیپلماتیك قرار دارد، می تواند روزنه امیدی برای رهایی اسلام آباد از این شرایط سخت باشد.
عضویت دائم پاكستان در سازمانی كه قدرت های بزرگی نظیر روسیه و چین در آن حضور دارند، بطور بالقوه می تواند باعث شود تا خلاء ناشی از فاصله بزرگ ایجاد شده در روابط پاكستان و آمریكا، به عنوان یكی از نشانه های انزوای دیپلماتی اسلام آباد، تا حدودی جبران شود اما به فعل تبدیل شدن این امكان بالقوه، به هنر دولتمردان و سیاستمداران پاكستان برای بهره برداری از این شرایط جدید بستگی دارد.
ناظران سیاسی و تحلیل گران پاكستانی و حتی عالی ترین مقام های دیپلماتیك این كشور اذعان دارند كه روابط اسلام آباد-واشنگتن به ویژه طی ماه های اخیر بنا به دلایل مختلف و به خصوص به دلیل نزدیك شدن آمریكا به هند، دچار تنش و فاصله شده است.
پاكستان هرچند تلاش می كند به رغم تمام تنش ها و فاصله های ایجاد شدن در روابطش با آمریكا، این روابط راهبردی را از گرداب تنش های اخیر نجات دهد، همزمان با این تلاش ها، می كوشد تا روابط خود را با ابرقدرت های شرق تقویت كند و جایی برای تكیه در روزهای سخت داشته باشد.
پاكستان اگرچه توانسته عضویت در سازمان همكاری شانگهای را بدست آورد، ولی مادامی این كشور نتواند انبوه اختلافات خود با همسایگانی چون هند و افغانستان را جلب كند و فضای اعتماد متقابل باهمسایگان برقرار كند، عملا نخواهد توانست از بحران انزوای دیپلماتیك رهایی یابد به ویژه اینكه هند به عنوان قدرت بزرگ منطقه ای و سرسخت ترین رقیب پاكستان، پا به پای اسلام آباد در مسیر عضویت دائم سازمان همكای شانگهای گام برداشته است.
** دستاوردهای عضویت در سازمان همكاری شانگهای برای پاكستان
بطور كلی، می توان عضویت دائم پاكستان در سازمان یادشده را فراهم كننده پنج امتیاز برای این كشور دانست.
نخست اینكه، عضویت دائم در این سازمان، سكوی پرتاب پاكستان به سمت روابط نزدیك با روسیه، چین و دیگر اعضای دائم سازمان همكاری شانگهای خواهد بود.
دوم، این عضویت باعث می شود تا پاكستان گام های بیشتری به سمت توسعه، صلح و ثبات بردارد و احتمالا زمینه های خوبی برای مبارزه با ناهنجاری هایی نظیر تروریسم، فرقه گرایی و افراط گرایی در این كشور ایجاد شود.
سوم، عضویت دائم پاكستان در سازمان همكاری شانگهای، دروازه ای برای همكاری ها و روابط اقتصادی پاكستان با كشورهای آسیای میانه به ویژه در حوزه انرژی و حمل ونقل باز می كند.
چهام، عضویت دائم پاكستان در سازمان همكاری شانگهای این امكان را فراهم می كند كه این كشور به مزایا و تسهیلات بانك توسعه سازمان همكاری شانگهای دسترسی پیدا كند و دست این كشور برای بهره برداری های آینده از طرح راهروی اقتصادی چین-پاكستان بازتر شود.
پنجم، عضویت در سازماه همكاری شانگهای باعث می شود تا قدرت چانه زنی پاكستان به ویژه در خصوص مسائل منطقه ای افزایش یابد.
اما اینكه پاكستان تا حد می تواند هنر استفاده حداكثری از این امتیاز ها را داشته باشد، این موضوع به هنر استفاده از فرصت ها، هنر دیپلماسی و چانه زنی دولتمردان اسلام آباد برخوردار است؛ هنری كه در سه سال اخیر در در شرایط مختلف در بوته آزمایش قرار گرفته و و تاكنون نمره چندان قابل قبولی نگرفته است.
اما به رغم تمام این مزایا، به نظر می رسد پاكستان با عضویت دائم در سازمان همكاری شانگهای هم نتواند با خیالی آسوده از این مزایا بهره مند شود زیرا همزمان با پاكستان، اصلی ترین رقیب این كشور یعند هند نیز همزمان عضویت دائم این سازمان را دریافت كرده است.
اسلام آباد كه همواره هند را به تلاش برای ضربه زدن به از راه های گوناگون به پاكستان متهم می كند، با این ذهنیت به سمت تكیه زدن بركرسی اعضای دائم سازمان همكاری شانگهای قدم برمی دارد كه حتی در شرایط جدی هم باید نگران موضوعی باشد كه اسلام آباد آن را لابی های ضدپاكستانی هند می نامد.
اكنون عضویت دائم سازمان همكاری شانگهای با فرصت ها و امتیاز های بالقوه برابر برای پاكستان و هند فراهم شده و اگرچه هر دو كشور اكنون عضو یك سازمان هستند و بطور طبیعی باید مسیر تعامل را برای محقق كردن اهداف سازمان و جمعی تمام كشورهای عضو طی كنند، اما بدون تردید فضای رقابتی و نه چندان رفاقتی این دو كشور در خارج از مجموعه سازمان همكاری شانگهای، نحوه تعامل آن ها در این سازمان را نیز تحت الشعاع قرار خواهد و پاكستان و هند را باید 'اعضای متفاوت' در سازمان همكاری شانگهای دانست.
آساق**1723
اسلام آباد - ایرنا - پاكستان روزگذشته در نشست سران سازمان همكاری شانگهای درتاشكند، با امضای تعهدنامه ای رسما به عنوان یكی از اعضای این سازمان قدرتمند امنیتی واقتصادی در آمد و از این پس این امكان را دارد كه از امتیازهای عضویت دائم در این سازمان بهره مند شود.
