چرایی كاهش ثبت اختراع در ایران

با این كه تمام ساز و كارها برای تولید علم و رشد علمی در كشور فراهم است و آمار و ارقام نیز موید آن است، اما در طول سال های اخیر ثبت اختراعات در كشور سیر نزولی داشته است، معضلی كه منشاء آن بیش از آنكه به حوزه علمی و پژوهشی كشور مربوط باشد، مسائل اقتصادی است.
نگاهی به آمار تعداد ثبت اختراع در كشور از سال 1391 تا 1393 بیانگر آن است كه در سال 1391 میزان چهار هزار و 668 اختراع، در سال 1392 میزان سه هزار و 436 اختراع و در سال 1393 نیز این آمار به دو هزار و 851 ثبت اختراع كاهش یافته است.
این در حالی است كه آمار سال 1394 نیز هنوز از سوی مركز مالكیت معنوی سازمان ثبت و اسناد كشور اعلام نشده است و به نظر می رسد در سال 1394 ثبت اختراع از این میزان نیز كمتر شده باشد.
این بخشی از صحبت های سید مهدی میرصالحی مدیر كل دفتر حمایت از مالكیت صنعتی وزارت صنعت، معدن و تجارت با خبرنگار گروه علمی ایرنا است، گفت و گویی كه در آن دلائل اصلی و تاثیرگذار كاهش ثبت اختراع در كشور مورد كند و كاو قرار گرفته است.

**نبود نیازسنجی اختراع در حوزه صنعت كشور
میرصالحی در خصوص این كه چرا این اختراعات تجاری سازی و یا به عبارتی به ثروت تبدیل نمی شوند، یكی از دلائل مهم این مسئله را نبود نیازسنجی اختراع در حوزه صنعت كشور دانست و گفت: مخترع نباید به دنبال واحد صنعتی باشند بلكه واحدهای صنعتی باید به دنبال مخترعین باشند.
مدیر كل دفتر حمایت از مالكیت صنعتی وزارت صنعت، معدن و تجارت گفت: این اختراعات برای این كه ادامه داشته باشد، باید وارد واحدهای صنعتی شده و از طرفی واحدهای صنعتی نیز برای جذب اختراعات باید به اختراعات نیازمند باشند.

**ضرورت صادرات محور و قابل ارائه بودن اختراع در بازارهای جهانی
میرصالحی در خصوص اینكه چرا برغم ایجاد این فرایند در كشور، اما باز هم آمار ثبت اختراعات ما كه به مرحله تجاری سازی رسیده، خیلی كاهش یافته است گفت: علت این است كه باید واحدهای صنعتی یا سرمایه گذاران ما احساس نیاز پیدا كنند.
وی توضیح داد: برای این كه این احساس نیاز در سرمایه گذران بوجود آید، باید محصول تولید مخترعین رقابت پذیر و صادرات محور باشد و به لحاظ كیفی و كمی آن قدر ارتقا پیدا كند كه قابل ارائه در بازارهای جهانی و بین المللی باشد.
مدیر كل دفتر حمایت از مالكیت صنعتی وزارت صنعت، معدن و تجارت یكی از راهكارهای تبدیل اختراعات به محصولات صنعتی و ثروت را معرفی و نمایش این اختراعات در پارك های علمی و فناوری دانست و گفت: در حال حاضر برخی اختراعاتی كه در حد فرابورس باشند، به تابلو فرابورس اعلام و معرفی می شوند.
میرصالحی افزود: این اختراعات در فرابورس مجددا مورد بررسی قرار می گیرد و تعدادی از آنها از سوی شركت های كارگزار و سرمایه گذاران خریداری می شوند.
میرصالحی ادامه داد: برای ورود به بازارهای جهانی و بین المللی، باید خود را موظف می كنیم كه محصول مان را به لحاظ كیفی ارتقا دهیم كه در آن بازارها بتوانیم آنها را ارائه كنیم ضمن اینكه این امر مستلزم ایجاد ارتباطات بین المللی و ارتباطات خارجی كشور با كشورهای خارجی است.
وی گفت: هنگامی كه این ارتباطات توسعه یابد، به تبع آن، ایران می تواند با بسیاری از كشورها به تعامل برسد و در این هنگام، اگر زمینه لازم برای ورود ایران به اقتصاد جهانی فراهم شود، می توانیم در بازارهای بین المللی حضور داشته باشیم كه آن موقع باید محصول به لحاظ كیفی بتواند در حد استانداردهای جهانی و بازارهای بین المللی باشد یعنی قابلیت رقابت پذیری به لحاظ تولید داشته باشد.

**ركود اقتصادی مانع تجاری سازی اختراعات در كشور
اما با وجود فراهم بودن تمام ساز و كارها برای تولید علم و رشد علمی در كشور به طوری كه آمار و ارقام نیز موید آن است، اما در طول سال های اخیر اختراعات در كشور سیر نزولی داشته است، معضلی كه به نظر می رسد منشاء آن بیش از آن كه حوزه علمی و پژوهشی كشور باشد، مسائل اقتصادی است.
میرصالحی نیز بر این موضوع تاكید دارد؛ وی با اشاره به این كه در حال حاضر تمام ساز و كارهای تولید علم و رشد علمی كشور فراهم است، اظهار كرد: در حال حاضر مشكل در تولید علمی نیست بلكه ركود اقتصادی است، زیرا پس از تولید علم، باید در جایی از آن استفاده و تجاری سازی شود.
مدیر كل دفتر حمایت از مالكیت صنعتی وزارت صنعت، معدن و تجارت با تاكید بر این كه اقتصاد كشور باید تولیدات علمی را جذب و شكوفا كند، گفت: اقتصاد نیاز به یك بازار مالی پیشرفته با عمق و ظرفیت كافی دارد كه بتواند سرمایه لازم را برای فعالیت بخش خصوصی از منابع بانكی و اوراق بهادار و سایر منابع فراهم كند.
افزود: در واقع اشكال در برخی مسایل مرتبط با اقتصاد كشور و برخی تحریم ها است كه مانع از تبدیل دانش به ثروت شده اند. اگر این اشكالات در اقتصاد رفع شود به طور قطع رشد علمی و تعداد اختراعات بیشتر خواهد شد و سیری صعودی پیدا خواهد كرد، هر چند این امر خود نیازمند ساز و كارهایی است.

**لزوم تشكیل كنسرسیوم برای ورود به بازارهای بین المللی
میرصالحی یكی از راهكارهای رشد و موفقیت شركت های صنعتی را به عنوان استفاده كنندگان یافته های مخترعین كشور، ورود آنها به بازارهای بین المللی عنوان كرد و گفت: این شركت ها برای این كار باید كنسرسیوم هایی تشكیل دهند.
مدیر كل دفتر حمایت از مالكیت صنعتی وزارت صنعت، معدن و تجارت افزود: یعنی این كه چند شركت زیر چتر یك شركت بزرگ فعالیت كرده و با تجمیع توانمندی ها، محصولی مشابه را با یك برند تولید و به بازارهای بین المللی معرفی كنند.
وی همچنین ایجاد كریدورهای صادراتی برای صادرات محصولات دانش بنیان به بازارهای بین المللی را بسیار با اهمیت خواند و گفت: ایجاد كریدورهای صادراتی می تواند به واحدهای صادركننده كمك و خدمات لازم را ارائه كند.
مدیر كل دفتر حمایت از مالكیت صنعتی وزارت صنعت، معدن و تجارت افزود: به هرصورت، از مرحله تولید تا فروش، یك زنجیره ارزش است و برای اینكه دانش تولید شده در فرایند این زنجیره مورد استفاده قرار گیرد، باید تمام قسمت های آن فعال و پویا عمل كنند.

**دفتر حمایت از مالكیت صنعتی وزارت صنعت، پل ارتباطی مخترعان با صنعت
میرصالحی در خصوص كمك هایی كه در حال حاضر از سوی دفتر حمایت از مالكیت صنعتی وزارت صنعت، معدن و تجارت در رفع مشكلات مخترعین ارائه می شود، ایجاد ارتباط بین مخترعین و انجمن های صنایع مختلف كه هر كدام واحدهای صنعتی زیادی را تحت زیر مجموعه خود دارند، از جمله اقدامات اساسی این دفتر ذكركرد.
مدیر كل دفتر حمایت از مالكیت صنعتی وزارت صنعت، معدن و تجارت با تاكید بر این كه این دفتر در واقع پل ارتباطی بین مخترعین و واحدهای صنعتی كشور است، گفت:این دفتر مخترعین زیادی را به انجمن های صنعتی معرفی می كند.
وی افزود: هنگامی كه اختراعات در این انجمن ها مطرح و مخترع نیز برای ارائه آن به واحدهای صنعتی مراجعه می كند، واحدهای صنعتی در صورت نیاز ممكن است برای استفاده كاربردی از اختراع ترغیب شوند.
میرصالحی با اشاره به وجود برخی موسسات حمایتی دیگر تحت نظر معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری كه وظیفه آنها حمایت از مخترعین است، افزود: دفتر حمایت از مالكیت صنعتی وزارت صنعت در مواردی مخترعین را برای دریافت حمایت های تسهیلاتی به این معاونت معرفی می كند.
وی همچنین با اشاره به اینكه دفتر حمایت از مالكیت صنعتی وزارت صنعت، معدن و تجارت از یك پورتال و شبكه شامل مخترعین و تمام موسسات حمایتی برخوردار است، گفت: مخترع هنگامی كه اختراع خود را در سازمان ثبت و اسناد ثبت می كند از همان سایت می تواند به منظور هدایت به واحدها و انجمن های صنعتی به پورتال این دفتر لینك شود.
مدیر كل دفتر حمایت از مالكیت صنعتی وزارت صنعت، معدن و تجارت افزود: در ضمن، تمامی مخترعین درصورت مراجعه حضوری نیز می توانند از سوی این دفتر به شیوه مكاتبات اداری به واحدها صنعتی و انجمن ها معرفی شوند.
علمی**1836**1440