سیاه نمایی به معنای نشان دادن سفیدی ها به رنگ سیاه است و یا ضعیف نشان دادن نقاطی كه ضعف نیست ، 'بد' نشان دادن خوبی ها نیز سیاه نمایی است، ویژگی اصلی سیاه نمایی تحریف واقعیت است.
بنابراین اگر نوشته یا تصویری نقاط ضعف را همان گونه كه هست، jترسیم كند ، نمی توان به آن واژه سیاه نمایی را اطلاق كرد بلكه آن واقع نمایی نقاط ضعف است.
در مقابل سیاه نمایی، واژه سفیدنمایی وجود دارد و با آنكه بندرت توسط مسئولان بر زبان آورده می شود، موارد استفاده از آن، در سانه ها ها بسیار زیاد است .
در سفیدنمایی نیز مانند سیاه نمایی تحریف واقعیت صورت می گیرد و نقاط ضعف نه تنها سانسور شده، بلكه به عنوان نقاط قوت معرفی می گردند و هر مسئول بصورت مستقیم یا با استفاده از رسانه ها خود را بدون نقص و عیب معرفی كرده و تمامی اشكالات را به دیگران، گذشتگان و یا بیگانگان نسبت می دهد.
مشكل دیگری كه در این زمینه وجود دارد برخورد مسئولان با نقادان یا انتقاد كننده گان است زیر اگر رسانه ای نیز به خود جرات انتقاد دهند بشكل مستقیم و غیر مستقیم تحت فشار قرار ی گیرد و ممكن با قطع آگهی و فشارهای قضایی روبه رو شود لذا حتما باید در كنار یك انتقاد به یك تعریف و نقطه مثبت جناب مسئول یا دستگاه محترم هم اشاره كنند، وگرنه باز هم متهم به سیاه نمایی می شوند.
رسانه ها برای متهم نشدن به سیاه نمایی و پیامدهای خطرناك آن ناگزیرند در آن مقام و یا دستگاه حتما نقطه مثبتی پیدا كنند و اگر نقطه مثبت قابل توجه و تازه ای وجود نداشت، باید از خود این نكته مثبت را خلق كنند تا انتقادشان آزادی انتشار و خودشان آزادی بعد از انتشار داشته باشند.
نمی توان در محكومیت سیاه نمایی سخن گفت، بدون آنكه سفیدنمایی فعلی را كه فضای بیشتر رسانه ها را فرا گرفته است رد كرد و به این نكته توجه نداشت كه پذیرش بسیاری از سیاه نمایی های رسانه های بیگانه و برخی رسانه های داخلی توسط مخاطبان، ناشی از سفیدنمایی بیش از حد رسانه ها است .
استاد دانشگاه آزاد مباركه در گفت و گو با ایرنا با اشاره به اهمیت دوری از سیاه و سفید دیدن پدیده های سیاسی و اجتماعی، افزود: با ارزیابیهای علمی و كارشناسانه می توانیم از آسیب سیاه نمایی و سفید نمایی جلوگیری كنیم.
محمد اكبری معتقد است: سیاه نمایی و سفید نمایی بی مورد و بی جا در تمامی اعمال فردی و اجتماعی تهدیدی جدی برای جامعه محسوب می شود.
اكبری گفت: مردم، مسؤولان و رسانه ها باید از سیاه نمایی و سفید نمایی پرهیز كنند.
وی افزود: تهدید نخست به كارگزاران و مسئولان نظام مربوط می شود كه مشكلات مردم را نبینند، نقاط ضعف كارهای خود را ملاحظه نكنند و اخبار به طور سانسور شده به آنها برسد.
استاد دانشگاه آزاد مباركه گفت: در این صورت سفیدنمایی دامان كارگزاران نظام را می گیرد و در واقع دائم به خود القای خلاف واقع می كنند و در این صورت كمتر به مشكلات مردم پی می برند و درصدد درمان خودشان برمی آیند.
وی افزود: تهدید دوم از طرف مردم و رسانه ها است كه یا مشكلات و حجم آن را نبینند و یا ساده انگاری كرده و ازخدمات انجام شده بی خبر باشند.
اكبری با بیان اینكه سیاه نمایی یك تهدید جدی است، تصریح كرد: اگر ملت، مسؤولان و رسانه ها پیگر مساله نباشد این آفت به سراغ شان می آید.
وی گفت: دولت، مردم و رسانه ها باید به صراط مستقیم حركت كنند و این صراط مستقیم انسان را از دو كج راهه سفید و سیاه نمایی جدا می كند.
استاد دانشگاه آزاد مباركه با بیان اینكه عدل و انصاف كلید حل بسیاری از مشكلات است، گفت: ما باید به عدل و انصاف به عنوان یك واجب شرعی بنگریم .
وی تصریح كرد: بزرگ جلوه دادن نقطه ضعفها و كمبودها، نوعی سیاه نمایی و مایوس ساختن مردم از نظام اسلامی تلقی می شود.
اكبری با بیان اینكه قطعا نارسایی ها و مشكلاتی در جامعه رو به پیشرفت ما وجود دارد، گفت: رسانه ها بر اساس رسالت و نقش انكار ناپذیر خود وظیفه انعكاس این مشكلات و رساندن صدای مردم به گوش مسئولان و ارائه راهكارهای منطقی جهت حل مشكلات و نارسایی ها را بر عهده دارند.
وی اظهار كرد: اما بزرگ جلوه دادن نقطه ضعفها و كمبودها، نوعی سیاه نمایی و مایوس ساختن مردم از نظام اسلامی تلقی می شود.
وی با انتقاد از رفتار دوگانه برخی رسانه ها در گذشته و حال، از آنها خواست در شرایط بسیار دشوار كنونی كه دولت با اخلاص و همه توان مشغول تلاش و خدمت به مردم است و با مشكلات بی سابقه و سنگین اقتصادی دست و پنجه نرم می كنند، به دولت كمك كند و از سیاه نمایی و القاء ناكارآمدی كه نتیجه ای جز مایوس نمودن مردم و یا سلب اعتماد از رسانه ها ندارد خودداری كنند.
استاد دانشگاه آزاد مباركه گفت: اهالی مطبوعات ضمن اینكه باید زبان گویای مردم باشند و درخواست های بحق اقشار مختلف جامعه را به گوش مدیران و مسئولان برسانند، باید همواره به مردم امیدواری بدهند و حق ندارند آنها را از دولت و نظام مایوس كنند.
وی با بیان اینكه ناامیدی مردم عواقب خطرناكی را به دنبال دارد، افزود: اینكار حتی اگر با انگیزه خیرخواهی و دلسوزی و با هدف خدمت به مردم انجام شود مقبول نیست.
اكبری گفت: مردم به این انقلاب دل بسته اند و امید دارند و اگر آنها را ناامید كنیم قطعا خدمت به انقلاب نكرده ایم.
وی خاطرنشان كرد: ما نباید هرگز در رسانه خود به دنبال یافتن نقطه ضعف از دستگاه های دولتی باشیم و باید با هر دولتی كه برآمده از رای مردم است تعامل سازنده برقرار كنیم.
استاد دانشگاه مباركه با بیان اینكه بزرگ جلوه دادن نارسایی ها و مشكلات یك حوزه باید با هدف انعكاس مشكلات و خدمت به مردم باشد ، اظهار كرد: می توان آنرا با همدلی و با قلمی نرم و در صفحات داخلی انعكاس داد و نیازی نیست كه چندین بار تیتر نخست نشریه به مشكلات و ضعفهای یك دستگاه اختصاص یابد.
وی با بیان اینكه سفیدنمایی غیرواقعی هم كاهش اعتماد مردم را بدنبال دارد، افزود: هیچ كدام از دولتها و مدیران برای همیشه ماندنی نیستند اما این كار ما ماندنی خواهد بود و حتی مورد سوء استفاده رسانه های بیگانه نیز واقع خواهد شد.
اكبری گفت: اگر واقعگرایی همراه با روحیه امیدبخشی در رسانه های وجود داشته باشد اعتماد مردم جلب میشود.
7150نعمانی / 1339
اصفهان- ایرنا- سیاه نمایی و سفیدنمایی تهدید جدی برای جامعه محسوب می شود و هردو اشتباه است باید واقع نمایی كرد.