به گزارش روز يكشنبه گروه علمي ايرنا از ستاد ويژه توسعه فناوري نانو رياست جمهوري، تابش فرابنفش موجي است كه در گستره امواج الكترومغناطيس با طول موجي كوتاه تر از نور مرئي ولي بلندتر از پرتوايكس است. از پرتو فرابنفش به دليل انرژي بسيار بالايش مي‌توان جهت ضدعفوني آب، مواد خوراكي، تجهيزات پزشكي و لوازم صنعتي استفاده كرد.
سوختن برخي از گازها مي‌تواند منبع ايجاد تابش فرابنفش باشد. همچنين بسياري از سيارات و ستاره‌ها از خود تابش فرابنفش ساطع مي‌كنند كه منجر به رصد آن‌ها مي شود.
پرفسور علي رستمي پژوهشگر دانشگاه تبريز با اشاره به قابليت بالاي نانومواد در جذب و آشكارسازي گستره وسيعي از طول موج‌ها به تشريح اهداف اين طرح پرداخت و گفت: ازآنجايي‌كه نانومواد بهترين عملكرد را از منظر قابليت آشكارسازي و پاسخ‌دهي دارا هستند و همچنين در دماي اتاق كار مي‌كنند، هدف از انجام اين طرح ساخت آشكارساز تابش فرابنفش براي طول موج‌هاي مختلف با استفاده از نانومواد بوده است.
رستمي افزود: اين آشكارساز به نحوي طراحي شده كه هزينه ساخت پاييني نسبت به نمونه‌هاي مشابه و همچنين سرعت و دقت آن بسيار بالايي داشته باشد.
در اين پژوهش نانوذرات با ساختار هسته/پوسته‌ي سيليسيوم/سيليكا سنتز شده و بر روي الكترودهاي شانه‌اي طلا قرار گرفته است. قطعه به‌دست‌آمده به‌عنوان آشكارساز تابش فرابنفش مورد استفاده قرار گرفته است. اندازه نانوذرات تعيين‌كننده طول‌موج جذبي است. در واقع با تغيير اندازه نانوذرات امكان ايجاد تغيير در طول موج جذبي آن‌ها وجود دارد و مي‌توان در يك قطعه قابليت جذب چند طول موج مختلف را ايجاد كرد.
از طرفي، سطح نانوذرات تأثير بسيار زيادي در خواص فيزيكي آن‌ها دارد كه با اعمال اصلاحات سطحي بر روي اين نانوذرات مي‌تواند سرعت آشكارسازي آن‌ها را كنترل كرد.
عضو هيأت علمي دانشگاه تبريز در خصوص نحوه سنتز اين آشكارساز گفت :در ابتدا نانوذرات Si/SiO2 با ساختار هسته - پوسته به روش مبتني بر محلول سنتز شدند. در مرحله بعد اين نانوذرات به روش لايه نشاني چرخشي بر روي الكترودهايي از جنس طلا لايه نشاني شدند. در انتها قطعه به‌دست‌آمده پسيو شده و شناسايي‌هاي لازم انجام گرفت.
اين تحقيقات حاصل تلاش‌هاي پرفسور علي رستمي، دكتر قاسم رستمي و دكتر محبوبه دولت ياري – اعضاي هيأت علمي دانشگاه تبريز-دكتر سيد جواد سيدفتاحي و دكتر مجيد پولاديان- اعضاي هيأت علمي دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران- و مهندس محمد رشيدي-دانش آموخته‌ي مقطع كارشناسي ارشد دانشگاه تبريز- است.
نتايج اين كار در مجله Journal of Electronic Materials (جلد 43، شماره‌ي 4، سال 2014، صفحات 1249 تا 1254) به چاپ رسيده است.
علمي(1)**1023**1440
تهران-ايرنا-پژوهشگران دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران و تبريز، با بهره‌گيري از فناوري نانو قطعه‌اي را توليد كرده‌اند كه قادر است اشعه فرابنفش را به صورت دقيق و سريع شناسايي كند. از اين قطعه مي‌توان در صنايع فضايي جهت رصد اجرام آسماني و همچنين تشخيص شعله در اغلب صنايع بهره برد.
