در اين گفت و گو كه در شماره سه شنبه 12 مرداد 1395 خورشيدي در صفحه گزارش اجتماعي منتشر شده، آمده است: روزهاي هفته گذشته به عنوان گرم ترين روزهاي سال معرفي شدند؛ در حالي كه اين اولين‌بار نبود و ايران در سال 1336 تجربه اين گرما را داشته است. بر اساس مطالعات دانشمندان قرار است زمين در طول 100 سال آينده دو دهم درجه گرم‌تر شود و اين امر به معني افزوده تر شدن مقدار كربن در اتمسفر و جابهجايي اقليمي است.
اقليم ايران نيز از تغييرات آب و هوايي جهاني بي تاثير نخواهد بود. تغيير و جابهجايي فصول از نشانه هاي تاثيرپذيري اقليم ايران از اين تغييرات جهاني است. يكي از اعضاي كميسيون كشاورزي مجلس ، گرم شدن كره زمين و ايران را نتيجه مستقيم دخالت عوامل انساني مي داند. نظر افضلي مي گويد:« گرم شدن كره زمين در اثر دخالت مستقيم عامل انساني ايجاد شده و در واقع نتيجه مستقيم تخريب جنگل هاست كه در غالب خشكسالي و افزايش گازهاي گلخانه اي خود را نشان مي دهد.»
**گرم شدن كره زمين چقدر صحت دارد و اين گرم شدن چه تبعاتي را به همراه دارد؟
از 200 سال قبل با روي آوردن بشر به استفاده از سوخت هاي فسيلي و صنعتي شدن و رشد جوامع شهري در صد سال اخير و همچنين استخراج نفت و زغال سنگ و مصرف روز افزون آنها، توليد گازهاي گلخانه اي سرعت سرسام آوري پيدا كرد. اين گازها با چنان سرعتي در حال افزايش است كه حفظ تعادل آن با انحلال سنگ ها و رسوب آهك در درياها هم امكان پذير نيست. دانشمندان پيش بيني مي كنند تا سال 2014 زمين شاهد ركورد بي‌سابقه گرم شدن خواهد بود. همچنين گفته مي شود گرم شدن كره زمين در سال 2100 باعث خشكسالي شديد، گرماي سوزان و طوفان هاي وحشتناك خواهد شد.
تعدادي از فاكتورهاي طبيعي چون حركت‌هاي قاره‌اي، آتشفشان‌ها، گردش هاي اقيانوسي، زاويه شيب زمين، ستاره‌هاي دنباله دار و سنگ‌هاي آسماني باعث تغيير اقليم مي شوند. بحراني كه به تغييرات آب و هوايي و اقليم كره زمين تعبير مي شود عبارت است از ناپايداري اقليم هاي مختلف كره زمين بر اثر توليد و افزايش دي اكسيد كربن، متان و ساير گازهاي گلخانه‌اي كه اكنون نشانه‌هاي اوليه اين بحران بروز كرده است. دانشمندان علت اصلي اين امر را رشد جمعيت، پيشرفت فناوري و در نتيجه افزايش تقاضاي جامعه براي حامل‌هاي انرژي مي دانند كه در قرن اخير بيش از چهار درصد رشد داشته است. گرمايش جهاني و تغيير اقليم، هر دو بر محيط زيست و زندگي بشر اثر مي گذارند.
پيش‌بيني مي شود كه تغييرات اقليم در آينده باعث گرمايش جهاني، بالا رفتن سطح دريا و افزايش حوادث آب و هوايي شود و به نظر مي رسد كه اكوسيستم ها به طور ويژه اي از اين تغييرات آسيب ببينند.طبق برآورد محققان با ازدياد گازهاي گلخانه اي افزايش دماي اتمسفر زمين در پايان قرن بيستم 5.0 درجه بوده است اما با اين روند افزايش گازهاي گلخانه اي، انتظار بر اين است كه در پايان قرن بيست و يكم شدت افزايش دما بسيار فاجعه‌بار و مقدار آن تا 5.4 درجه سانتيگراد باشد كه اين موضوع تغيير اقليم را در نقاط مختلف كره زمين موجب مي شود.
**فلات ايران چقدر متاثر از گرم شدن كره زمين است و آيا ايران نيز در افزايش دماي زمين تاثيري داشته است؟
به‌رغم گرم شدن دو دهم درجه اي كره زمين تا 100سال آينده بايد گفت: تغييرات اقليمي كه با گرم شدن زمين ايجاد مي شود بيشتر در مناطق استوايي و قطب ها ايجاد مي شود ولي در ايران شاهد جابه جايي فصول هستيم. زماني كه در يك دوره 50 ساله الگوي تغيير دمايي يكساني تكرار شود كليه امور كشاورزي، سفر و فعاليت هاي عمراني بر اساس الگوي آب و هوايي مشابه برنامه ريزي مي شود كه با تغيير اقليم، مشكلات عديده اي را براي برنامه ريزان و مسئولان كشور ايجاد مي كند. با تغييرات اقليم جهاني، قطب شمال و جنوب و مناطق استوايي شديدترين تغييرات را خواهند داشت.
**ايران در توليد گازهاي گلخانه اي رتبه بالايي دارد، دليل اين موضوع چيست؟
ايران كشوري است كه هنوز از سوخت هاي فسيلي استفاده مي‌كند و به‌رغم ايجاد انرژي هاي جايگزين مانند برق و نور خورشيد، كشور ما هنوز از سوخت هاي فسيلي استفاده مي كند كه بالاترين ميزان آلودگي زيست محيطي را داراست. اين وظيفه دولت هاست كه انرژي‌هاي جايگزين مانند انرژي باد و خورشيد را به كار ببندند و اينكه در حال حاضر عنوان مي شود ايران از نظر توليد گازهاي گلخانه اي از بسياري از كشورهاي صنعتي هم رتبه بالاتري دارد به دليل همين استفاده از سوخت هاي فسيلي است.
اگر قرار است همگام با دنيا باشيم لازم است ضمن تكميل و توسعه داده ها در زمينه تغييرات آب و هوايي، تحقيقات خود در زمينه كنترل منابع، بهينه سازي مصرف سوخت و تغيير الگوي مصرف را در قالب گروه هاي جهاني دنبال كنيم. هشدارهاي تغيير آب و هوايي باعث شد تا در سالهاي اخير تلاش هايي در زمينه توسعه ايستگاه‌هاي هواشناسي انجام شود.
**در صنايع مختلف هم شاهد اين هستيم كه پيوست هاي زيست محيطي لحاظ نمي شود. با توجه به رتبه چشمگير ايران در توليد گازهاي گلخانه اي آيا زمان توجه بيشتر دست‌اندركاران صنايع به آلودگي هوا فرا نرسيده است؟
توجه به پيوست هاي زيست محيطي در بسياري از دستگاه هاي دولتي لحاظ نمي شود. براي مثال در حال حاضر پسماند شهري ما بسيار زياد است و بازيافت از زباله هم معنا و مفهومي در كشور ما ندارد. در اين شرايط توليد زباله و ماندن آن در طبيعت تاثير زيادي در آلودگي اقليم داشته است كه نمي توان منكر آن شد. در مجلس به تازگي لايحه هواي پاك وارد كميسيون كشاورزي شده و در دستور كار اين كميسيون قرار گرفته است.
بايد توجه داشت همه اقليم ها به شكل يك اكوسيستم فعال هستند كه وقتي به بخشي از آن بي توجهي شود، كل اكوسيستم در معرض خطر قرار مي گيرد. براي مثال اگر به تالاب ها و حفظ آنها بي‌توجهي شود ريزگردها ايجاد مي شود و سلامت انسان و همه موجودات زنده به خطر مي افتد. همه اينها با هم در ارتباط هستند و نشان مي دهد طبيعت همچون زنجيره اي به هم وابسته است.
**آلودگي هوا در شهرهاي صنعتي مانند اراك باعث ايجاد بيماري هاي جديدي شده است. چه راهكاري براي اين معضل وجود دارد؟
بايد كارخانه ها و صنايع، استانداردهاي زيست محيطي را رعايت كنند، زيرا همه آلودگي اين شهرهاي صنعتي و بيماري هاي مردم در اثر دود صنايع آلاينده ايجاد مي شود. در گذشته به بحث سلامتي مردم و مباحثي مانند گرم شدن زمين و افزايش گازهاي گلخانه اي توجهي نمي‌شد، اما به تازگي هرچه جلوتر مي رويم عرصه بر ما تنگ تر مي شود و به همين دليل بايد به فكر باشيم.
*منبع: روزنامه آرمان
**گروه اطلاع رساني**9165**9131
تهران- ايرنا- نظر افضلي عضو كميسيون كشاورزي مجلس شوراي اسلامي در گفت و گو با روزنامه آرمان گرم شدن كره زمين و ايران را نتيجه مستقيم دخالت عوامل انساني عنوان كرد و اين امر را نتيجه مستقيم تخريب جنگل ها در غالب خشكسالي و افزايش گازهاي گلخانه اي دانست.
