هراز، تجن ، شیررود ، سردابرود ، چشمه كیله ، بابلرود و تلار از مهمترین رودخانه های استان مازندران هستند كه اب دائمی در تمام طول فصول سال داشته و بویژه اینكه این رودخانه ها در یك مسیر نه چندان طولانی از كوه به جلگه سرازیر شده و با مناظر طبیعی بی نظیر خود جاذبه های بسیاری برای گردشگری آبی دارند.
هیدروتوریسم یا گردشگری منابع آبی شاخه ای نه چندان قدیمی گردشگری كه با تكیه بر شناسایی و برخورداری از علم بهره برداری از منابع آبی بدون لطمه زدن به محیط زیست و منابع طبیعی جایگاه خوب و پردرآمدی را در زمینه جلب مسافر و گردشگر در كشورهای دنیا به خود اختصاص داده است .
دیدن و حضور در كنار ساحل دریا ، رودخانه ها ، آبشارها ،چشمه ها ، قنات ، سازه های آبی نظیر سد ، بندهای خاكی و استخرهای طبیعی و نیز قایق سواری در ابهای خروشان در جای جای كره خاكی از پرطرفدارترین جاذبه های گردشگری به شمار می رود كه از فعالیت های هیدروتوریسم به شمار می رود .
مازندران با داشتن بیش از 120 رشته رودخانه به طول هفت هزار كیلومتر و داشتن 10 سد یكی از برخوردار ترین استان های كشور در داشتن ظرفیت ایجاد صنعت هیدروتوریسم در حوزه رودخانه ها به شمار می رود .
***هیدروتوریسم بعد پردرآمد منابع آبی مازندران
امرالله براری از كارشناسان اب در استان مازندران از هیدروتوریسم به عنوان بعد پردرآمد منابع آبی نام برد و گفت كه مازندران برخوردار از رودخانه ها و سدهای متعدد می تواند به عنوان منطقه ای پرجاذبه برای گردشگری آبی و در آمدزا باشد .
وی ادامه داد : در بازدید كارشناسان آب منطقه ای مازندران از اجرایی شدن صنعت هیدروتوریسم دراطراف سدهای چین مشخص شد سالانه 20 میلیارد دلار درآمدزایی برای این كشور حاصل می شود .
مدیر روابط عمومی شركت آب منطقه ای مازندران اعلام كرد : در حالی سالانه تعداد زیادی مسافرو گردشگر از سدها ، ابنیه و فضاهای منابع آبی استان بازدید می كنند كه نبود زیر ساخت ها ماندگاری آنها در محل را غیر ممكن و گاها كم كرده است .
وی ماندگاری جمعیت را تاثیر گذار در كسب درآمد پایدار از محل حضور گردشگران دانست و ادامه داد : سالانه حدود سه میلیون گردشگر و مسافر از سد شهید رجایی مازندران بازدید می كنند اما درآمد خاصی كسب نمی شود .
سد شهید رجایی در ارتفاعات كیاسر و در 40 كیلومتری شهر ساری در دل جنگلهای انبوه قراردارد و حجم اب دریاچه پشت سد ان حدود 162میلیون مترمكعب است.امكانات رفاهی تعبیه شده در حاشیه این سد بسیار ابتدایی و تنها محدود به چند استراحت گاه است.
براری بخشی از زیر ساخت های لازم برای صنعت هیدروتوریسم را شامل هتل ، متل ، رستوران ، مهمانسرا ، كمپ های ورزشی و كمپ های رفاهی همچون سكوی عكاسی اعلام كرد و ادامه داد : به دلیل نبود این امكانات و زیر ساخت ها ، مسافران و گردشگران تنها به دیدن مناظر خدادادی رودخانه ها و تاسیسات سدها اكتفاء می كنند .
*** ***ساز جداگانه نهادها در گردشگری مازندران
مسئول طبیعت گردی اداره كل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری مازندران ، این استان را برخوردار از انواع ظرفیت های گردشگری آبی دانست و گفت : استفاده از ظرفیت های گردشگری منابع آبی در كشورهای دیگر به خوبی صورت می گیرد اما در كشور ما مغفول مانده است .
تهمینه اسدی ادامه داد : گردشگری ماجراجویانه با استفاه از وجود رودخانه های خروشان ، گردشگری دریایی ، گردشگری رودخانه ، آبشار نوردی ، غار نوردی و غواصی از جمله ظرفیت های موجود در منابع آبی همچون رودخانه و دریا است .
وی افزود : اما تنها استفاده از ظرفیت های گردشگری رودخانه در مازندران به قایقرانی ماجراجویانه در بخشی از مسیر رودخانه هراز و وجود دو اتوبوس دریایی در بابلرود بابلسر خلاصه شده است .
اسدی كه خود دانشجوی دكتری توریسم در كشورپرتقال است به نحوه استفاده از سواحل و حاشیه رودخانه ها در این كشور اشاره كرد و گفت : این كشور واقع در كرانه اقیانوس اطلس با فراهم كردن زیر ساخت های لازم در هریك از حوزه های تجاری ، تفریحی و گردشگری امكان بهره برداری بهینه از این هر یك از این حوزه ها را فراهم می آورد .
وی كه نوع نگاه به مقوله گردشگری را یكی از آسیب ها و موانع پیش رو برای استفاده از تمامی ظرفیت های این بخش اعلام كرد ، ادامه داد : گردشگری یك صنعت است و نباید به عنوان زیر مجموعه خدمات از آن نام برده شود و از اینرو نیاز به توجه جدی و بودجه كافی دارد.
این مسئول طبیعت گردی مازندران بیشترین چالش پیش رو برای اجرایی شدن هیدروتوریسم را ناشی از نبود هماهنگی میان دستگاه های اجرایی مرتبط دانست و افزود : برای اجرای این طرح ها موانعی همچون ادارات در چهار چوب قوانین و دستورالعمل های اداری وجود دارد .
به گفته اسدی برای تحقق ظرفیت های گردشگری منابع آبی مازندران می بایست هماهنگی و همراهی بین دستگاهی برای فراهم كردن امكانات و زیر ساخت ها فراهم شود .
***تلاش برای معرفی ظرفیت های هیدروتوریسم مازندران به سرمایه گذاران
برغم تمامی كمبود ونبودهای زیر ساختی برای اجرایی شدن هیدروتوریسم در استان برخوردار از منابع آبی مازندران ، اما مسئولان همچنان در تلاش برای جا انداختن این بخش از صنعت در میان بخش خصوصی و جلب حمایت برای سرمایه گذاری هستند .
مدیر عامل شركت آب منطقه ای مازندران از هیدروتوریسم به عنوان ظرفیت پردرآمدی در حوزه منابع آبی نام برد و گفت : تعدادی از سدهای مازندران برای واگذاری به سرمایه گذاران داخلی برای اجرایی شدن گردشگری ابی در نظر گرفته شد .
محمد ابراهیم یخكشی گفت : شناسایی و مطالعه ظرفیت های گردشگری تاسیسات مهم آبی مازندران صورت گرفت و فراخوان اجرای این طرح در سدهای شهید رجایی ، صلاح الدین كلا و سنبل رود صورت گرفته است تا در سالجاری اجرایی شود .
وی ادامه داد : مطالعات زیر ساختی و شناسایی ظرفیت های هریك از منابع وابنیه آبی مازندران برای شناخت امكانات و توانمندی ها در حد و اندازه انجام شده است .
مدیر عامل شركت آب منطقه ای مازندران گفت: اجرایی شدن گردشگری منابع آبی هم اكنون با اتكا به بخش خصوصی صورت می گیرد.
وی خاطرنشان كرد : حمایت دولتی از این بخش در زمینه كمك به پرداخت تسهیلات بانكی به بخش خصوصی است تا روند اجرای این طرح ها را سرعت ببخشد .
***گام های كوتاه گردشگری آبی در مازندران
معاون اداره كل میراث فرهنگی ، صنایع دستی وگردشگری مازندران به خبرنگار ایرنا گفت : برغم حضور مسافران زیادی از اقصی نقاط كشور هنوز بسیاری از ظرفیت های گردشگری استان مغفول مانده است .
مهران حسنی گردشگری منابع آبی را از جمله ظرفیت های برزمین مانده گردشگری در مازندران برشمرد و افزود : عمده موضوعات و بحث هایی كه در خصوص گردشگری منابع آبی در مازندران بر روی آن مانور داده می شود مربوط به حوزه دریا و سواحل آن است .
وی تاكید كرد : اما می توان از ظرفیت دریا و رودخانه بیشتر استفاده و بهره برد تا به جلب بیشتر مسافر ، گردشگر و در آمدزایی دراین استان كمك بكند .
به گفته حسنی هنوز برای استفاده از ظرفیتهای رودخانه های استان مازندران در امر گردشگری، امكانات و زیر ساختی فراهم نشده و علاوه بر این در بخش گردشگری دریایی نیز این ظرفیت ها همچنان مغفول مانده است.
وی همچنین به صدور مجوز برای ساخت سه اسكله تفریحی و توریستی دریایی در منطقه رو به روی جنگل نور ، چیلك نوشهر و محور ساحلی نوشهر را اشاره كرد و گفت : این امكانات محدود و اندك را می توان گام كوتاه برای این بخش به حساب آورد .
معاون گردشگری مازندران با تاكید بر اینكه علاقمندی به سرمایه گذاری در حوزه گردشگری منابع آبی در استان وجود دارد ، اظهارداشت : می بایست با خروج از بروكراسی اداری برای صدور مجوز این روند را تسهیل داد .
وی تشكیل كمیته راهبردی گردشگری منابع آبی با عضویت دستگاه های اجرایی متولی امور منابع آبی از جمله آب منطقه ای ، محیط زیست ، منابع طبیعی و گردشگری را به عنوان پیشنهادی برای رفع پاره ای از مشكلات پیش روی اجرای گردشگری منابع آبی پیشنهاد كرد و گفت كه باتشكیل این كمیته می توان اقدامات را فارغ از گیر و دارهای اداری سریعتر انجام داد .
مازندران میزبان 30 میلیون گردشگر و مسافر مقصد انتخابی بسیاری از سفرهای هموطنان است و در این میان نشستن بر روی ساحل دریا و كنار رودخانه و تنی به آب زدن را می توان بخش عمده ای از زمانی كه افراد با حضور در این مناطق صرف می كنند ، دانست .
در حالیكه حلقه مفقوده بهره مندی بیشتر مسافران از این فضاها را می توان با ایجاد بسترهاو زیر ساخت های لازم هرچند اندك جبران كرد تا دیگر مسافران حضورشان در مازندران تنها به خاطرات نشستن كنار ساحل دریا خلاصه نشود .
سخن از سه محور توسعه مازندران یعنی كشاورزی ، صنعت و گردشگری با تهیه بسته های كامل و جامع زنجیر وار در هریك از این عرصه ها خواهد بود .
بسته گردشگری مازندران كه تاكنون با طبیعت گردی و مسافرت در بهار وتابستان گره خورده بود اما امروز با تصمیم گیری و برنامه هایی برای استفاده از دیگر بخش ها چون گردشگری زمستانی و هیدروتوریسم یا همان گردشگری منابع آبی می تواند چهره تكمیلی به خود بگیرد.
گزارش از فاطمه قنبری قادیكلایی
2096 /1899
ساری - ایرنا- رخ نمایی 120 رشته رودخانه در نقاط مختلف مازندران تنها به نگاه اجمالی افراد به گذر از آن معطوف می شود و آنچنان كه باید و شاید از این ظرفیت موجود گذران در بطن جغرافیای منطقه بهره لازم برده نمی شود.